Sana “ ” 201 yil



Download 2,02 Mb.
bet71/161
Sana19.07.2021
Hajmi2,02 Mb.
#123769
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   161
Bog'liq
10-sinf Anorganik kimyo konspekt(kompetensiyali)

Yangi dars bayoni:

Kimyoviy bog‘lanishlarni hosil bo‘lishida turli elektronlarning bulutlari (orbitallar) bir-biri bilan aralashib ketadi va shakli va energiyasi teng bo‘lgan gibridlangan orbitallar hosil bo‘ladi. Bu hodisani gibridlanish deb, yangi hosil bo‘lgan orbitallarni – gibridlangan orbitallar deb ataladi.Gibridlanish haqidagi nazariyani 1931-yilda L.Poling taklif qildi.Organik birikmalarda uglerod atomi 3 xil sp3-, sp2- va sp- gibridlanish holatida bo‘lishi mumkin.sp3- gibridlanish. Metan molekulasining hosil bo‘lishida sp3-gibridlanish sodir bo‘ladi. Bunda uglerod atomi «qozg‘algan» holatga o‘tadi. Metan molekulasining hosil bo‘lishida uglerod bitta s va uchta p- elektronlarining orbitalari gibridlanadi, hamda to‘rtta bir xil gibrid orbitallar hosil bo‘ladi. sp3 gibridlangan orbitallar fazoda bir-birlariga nisbatan 109° 28` ga teng bo‘lgan burchak hosil qilib joylashadi va tetraedrik shaklli molekulalarni hosil qiladi.

sp2-gibridlanish. Etilen molekulasidagi uglerod atomining bitta s- va ikkita p-orbitallari gibridlanib, uchta tenglashgan gibridlangan orbitallar hosil qiladi. Ular bir tekislikda o‘zaro bir-birlariga nisbatan 120° burchak ostida joylashadi. Bunday gibridlanish sp2 - gibridlanish deyiladi . Uglerod atomida bittadan p- orbitallar gibridlanmagan bo‘lib, ular π-bog‘ hosil qilishda qatnashadi.

sp-gibridlanish. Agar gibridlanish bitta s- va bitta p- orbitallar hisobiga sodir bo‘lsa, bunday gibridlanish sp- gibridlanish deyiladi. Bunda hosil bo‘lgan 2 ta gibrid orbital bir-biri bilan 180° burchak ostida joylashadi. Qolgan ikkita p - orbital π-bog‘ hosil qilishda ishtirok etadi. sp gibridlanishga asetilen molekulasining hosil bo‘lishi misol bo‘la oladi. Uchbog‘ tutgan uglerod atomlari va ikkita qo‘shbog‘ tutgan uglerod atomlari sp gibridlangan holatda bo‘ladi.

Mavzuga oid masala va mashqlar.

1.Propin molekulasidagi ikkinchi uglerod atomining gibridlanish turini aniqlang.

2.Etan molekulasidagi sp3 gibridlangan orbitallar sonini toping.

3. Pentin-2 molekulasidagi sp3 gibridlangan orbitallar sonini aniqlang.

4. Geksen-1 molekulasidagi σ va π bog‘lar sonini hisoblang.

5.Butadiyen-1,3 molekulasidagi π bog‘lar hosil bo‘lishida ishtirok etgan orbitallar sonini toping.

6. Siklopropan molekulasidagi sp3 gibridlangan orbitallar sonini hisoblang.

7. Geksin-3 molekulasida bog‘ hosil bo‘lishida ishtirok etgan orbitallar sonini toping.

8. 2,3-dimetilbuten-2 molekulasida bog‘ hosil bo‘lishida ishtirok etgan orbitallar sonini toping.

9. Siklobutan molekulasida bog‘ hosil bo‘lishida ishtirok etgan orbitallar sonini hisoblang.

Download 2,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   161




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish