№
|
TUSHUNCHA/ ТЕРМИНЫ
|
JAVOB/ОТВЕТ
|
1
|
Turizm/Туризм
|
Turizm – jismoniy shaxsning doimiy istiqomat joyidan sog‘lomlashtirish, ma’rifiy, kasbiy – amaliy yoki boshqa maqsadlarda borilgan joyda (mamlakatda) haq to‘lanadigan faoliyat bilan shug‘ullanmagan holda uzog‘i
bilan bir yil muddatga jo‘nab ketishidir. «Turizm - odatdagi muhitdan tashqarida dam olish, ishga aloqador va boshqa maqsadlarda bir yildan ko‘p bo‘lmagan davrda bo‘lgan sayoxat va joylarda bo‘lishni amalga oshirgan shaxs faoliyati»
|
2
|
Xalqaro turizm/ Международный туризм
|
Xalqaro turizm bu kishilarning doimiy yashash joyidan bo’sh vaqtida lazzatlanish va hordiq, sog’lomlashtirish yoki kasbiy maqsadlarda, lekin brogan joyida haq to’lovchi mexnat bilan shug’ullanishni ko’zda tutmasdan boshqa mamlakatga ketishi. Ayni paytda turizmga insonning xilma-xillikga bo’lgan extiyojini qondirishning muxim vositalaridan biri sifatida qaraladi.
|
3
|
Turistik faoliyat/ Туристическая деятельность
|
Ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlari talablariga muvofiq sayohatlarni va ular bilan bog‘liq xizmatlarni tashkil etish borasidagi faoliyat.
|
4
|
Sayyoh/Турист
|
Sayyoh – bu mehmon, ya’ni Tashrif buyurgan joyidagi manbalardan to’lanadigan faoliyat bilan shug’ullanishdan boshqa maqsadlar uchun 12 oydan ko’p bo’lmagan muddatga odatiy muhitidan tashqarida bo’lgan joylarda sayohat qiladigan va qoladigan odam.
|
5
|
Turistik tizim/ Туристская система
|
Turizm tizimi - bu turizmning dinamik elementlarini aniqlashga yordam beradigan kontseptual yondashuv. ... Turizm tizimining muhim elementi uning tarixiy rivojlanish salohiyati va natijada foyda olishidir. Biroq, tizim global ustuvorliklar bilan bir qatorda global iqtisodiy muhitda ham ishlaydi.
|
6
|
Tranzit hududi/ Транзитный регион
|
Tranzit so‘zining ma’nosi bir mamlakatdan ikkinchi mamlakatga uchinchi mamlakat tuprog‘i orqali pasajjirlar va yuklarni olib o‘tish tushuniladi. Tranzit mintaqasi (tranzit yo‘nalish) turistlarni «vujudga keltiruvchi» va turistik destinatsiya (manzil)lar o‘rtasida bog‘lovchi bug‘in hisoblanadi. Bu tushuncha mazkur sxemaning eng muhim elementlari sanaladi. Chunki tranzit mintaqa orqali turli turistik oqimlar o‘tishi mumkin. Ammo biroq sayohatning maqsadi – bu turistik destinatsiya mintaqasidir
|
7
|
Turistik eksport/ Туристский экспорт
|
Turistik eksport - bu mamlakatdan turistik taassurotlarni eksport qilish, bu sayyoh tomonidan bir vaqtning o'zida bu mamlakatga pul olib kirish bilan birga keladi.
|
8
|
Destinaziya/Дестинация
|
Destinatsiya - (destination) inglizcha so`z bo`lib, turizmga oid ruscha adabiyotlarda iboralari ishlatiladi. O`zbek tilida yozilgan adabiyotlarda esa, “destinatsiya” atamasini anglatish uchun joy, maskan, hudud, zona, nohiya, mintaqa, manzil kabi sinonim so'zlar “turistik” aniqlovchisi bilan birga keltiriladi. Destinatsiya so`zini o`zbek tilida “sayohatgoh” so`zi bilan ifodalash mumkin. Chunki “sayohatgoh” atamasi ma'no jihatdan sayohatchi o`z sayohati davomida turistik faoliyat olib boradigan hududni ifodalaydi va uning turistik ehtiyojlari ayni shu hududiy birlik miqyosida qondirilishini bildiradi. Shunday qilib destinatsiya atamasining o`zbek tilidagi talqini sifatida "sayohatgoh" so`zi qo`llaniladi.
|
9
|
Ichki turizm/ Внутренний туризм
|
Ichki turizm - o'z mamlakatidagi har qanday mamlakat aholisi tomonidan qilingan sayohatlar. Turizmning ushbu turining asosiy xususiyati mamlakatning mintaqalari o'rtasida daromadlarni qayta taqsimlash va milliy iqtisodiyotning rag'batlantirilishi (kapital mamlakatdan eksport qilinmaydi, ammo uni rivojlantirish uchun ishlatiladi);
|
10
|
Turistik import/ Туристский импорт
|
bu mamlakatga turistik tajribalarni olib kirish, bu bir vaqtning o'zida turist tomonidan berilgan mamlakatdan pulni olib chiqish bilan birga keladi. Rossiyadan kelgan sayyohlar Yaponiyaga borganlarida, bu Rossiya iqtisodiyotining sayyohlik joyiga aylanadi. Yaponiyalik sayyohlarning Rossiyada sarflagan pullari Yaponiya iqtisodiyoti uchun sayyohlik joyidir.
|
11
|
Ketish turizmi /Выездной туризм
|
Ketish turizmi – biror bir mamlakat (region) shaxsning o‘zi aholisi bo‘lmagan mamlakat (region) ga sayohat qilish uchun kelishi.Chiqish turizmi passiv hisoblanadi va valyuta mamlakatdan olib chiqib ketiladi.
|
12
|
Kirish turizmi/Въездной туризм
|
Kirish turizmi- har qanday mamlakatga uning rezidenti bo'lmagan shaxslar tomonidan sayohat qilinishidir. Kirish turizmi aktiv hisoblnaadi chunki unda mamlakatga valyuta olib kiriladi.
|
13
|
Xalqaro turizm tasnifi/Классификация международного туризма
|
Xalqaro turizm - muntazam va aniq bir
maqsadga qaratilgan korxonalarning turizm sohasidagi faoliyati bilan bog‘liq holda, biron bir mamlakat hududida (kirish turizmi) turistik xizmatlar va turistik mahsulotlarni biron-bir mamlakatda (chiqish turizmi) doimo yashaydigan sayohat qiluvchi shaxslarga taqdim etishdir.
|
14
|
Sayohat biznesi/Туристический бизнес
|
Turistik biznes – bu turistlar ehtiyojini qondirish, faoliyatdan mahsulotlar va xizmatlar ishlab chiqarish bo‘yicha daromad olishdan ko‘zlangan biznesdir.Shuningdek u yangi ishchi o‘rinlari ochish va mintaqalar daromadlarini ko‘paytirish omili hamdir.
|
15
|
Sayyohlik va dam olish zonasi (tuman)/Туристско-рекреационная зона (район)
|
Jizzax Viloyati Zomin tumani, Toshkent Viloyati Oqtosh tumani, Surxondaryo Viloyati Boysun tumani ( Omonxona dam olish maskani ), va h.k.
|
16
|
Turizm infratuzilmasi/Инфраструктура туризма
|
Turistik infratuzilmalar o‘z tarkibiga mehmonxonalar, ovqatlanish
korxonalari, aloqa yo‘llari yig‘indisi kommunikatsiyalar (suv quvurlari, elektr tarmoqlari,
markaziy isitish korxonalari, oqova suv tarmoqlari, axlat to‘plovchi korxonalar,
telefon, aloqa, huquqni himoya qilish, jamoat – tartibini
saqlovchi idoralar, tibbiyot tashkilotlari, maishiy xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotlar,
do‘konlar, sport inshoatlarini birlashtiradi va turistik xizmat ko‘rsatuvchi korxonalar
bilan chambarchas holda bog‘langandir.
Turistik infratuzilmalar turistik zaruriy shart-sharoitlarini, sayyohlarning
xavfsizligi, sog‘lik-salomatligini ta’minlashga qaratilgan. Ma’lumki, sayyoh uchun
qaysi bir joyda tinchlik osoyishtalik, maishiy qo‘laylik yaratilgan bo‘lsa, u o‘sha
27 joyga borishga intiladi.
|
17
|
Turistik resurslar/Туристские ресурсы
|
Turistik resurslar deb – tabiiy, tarixiy, ijtimoiy – madaniy va boshqa turistlarni sayohatga qiziqtiradigan, insonning jismoniy, ruhiy va aqliy kuchini tiklashi va rivojlanishi ehtiyojlarini qondirishga qodir obyektlarga aytiladi.
|
18
|
Samarqandlik tadbirkor o'z uyida bir hafta o'tkazdi. Uni turist deb tasniflash mumkinmi? Javobingizni asoslang/Предприниматель из Самарканда провел неделю в своем загородном доме-даче. Можно ли его отнести к категории туриста. Обоснуйте свой ответ
|
Yo’q uni turist deb atab bo’lmaydi, chunki turist shunday shaxski, o’zining muammolaridan ishidan bo’shab, dam olish maqsadida hordiq chiqarish uchun sayoxat qiladi va o’shanga pul sarflaydi.
|
19
|
Abidovlar oilasi Buxoroda yashaydi. Janob Abidov A.N. U har hafta Toshkentga yo'l oladi, u erda uch kun ishlaydi va shu kunlarda "Xosilot" mehmonxonasida yashaydi. Uni turist deb tasniflash mumkinmi? Javobingizni asoslang/Семья Абидовых живет в Бухаре. Г-н Абидов А.Н. каждую неделю ездит в Ташкент, где работает три дня в неделю и в эти дни проживает в гостинице «Хосилот». Можно ли его отнести к категории туриста. Обоснуйте свой ответ
|
Yo’q Abidov ni turist deb atay olmaymiz, chunki u inson Toshkentga pul ishlash maqsadida boradi. Ya’ni asosiy maqsadi pul. Chunki turist pul ishlash uchun sayoxat qilmaydi.
|
20
|
Farg'onalik janob Azizov Ostonadagi do'stlariga tashrif buyuradi. Uni turist deb tasniflash mumkinmi? Javobingizni asoslang /Господин Азизов из Ферганы посещает своих друзей в Астане. Можно ли его отнести к категории туриста. Обоснуйте свой ответ
|
Ha albatta turist deb atash mumkin. Chunki do’stlar, yaqinlar, qarindoshlarni uyiga mehmonga boorish ham turist deb tasniflash mumkin.
|
