Saminov husniddin tayyorlov kursi qc

1

SAMINOV hUSNIDDIN TAYYORLOV KURSI	QC
[phone]

Organik kimyo Alkanlar

Organik kimyo

1. Organik kimyo … birikmalari kimyosidir.

A) S B) C C) P D) O

2. IX asrga kelib arab alkimyogarlasri sirkadan sirka kislotani, musallas ichimligidan … sof holda ajratib olishga muyassar bo’ldilar.

A) metil spirtini B) etil spirtini
C) propil spirtini D) texnik spirtni

3. Organik kimyoning asosiy bosqichlarini nechta davrga ajratish mumkin?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

4.Organik kimyo taraqqiyotining qaysi bosqichida organic kimyo fan sifatida shakllana boshladi?

A) Empirik davr B) Analitik davr
C) Tuzilish nazariyasi davri
D) Organik kimyo rivojlanishining hozirgi zamon molekular atomistik yoki ilmiy takomillashuv davri

5. Odamlarga dastlab qaysi organik moddalar ma’lum bo’lgan?

A) vino B) shakar C) sirka kislota D) barchasi

6. … xalqlari asalni bijg’itib, ichimlik tayyorlashni bilganlar.

A) Yunon B) Misr C) Slavyan D) Xitoy

7. “Organik kimyo” termini fanga birinchi marta qachon va kim tomonidan kiritildgan?

A) 1880-yil Berselius B) 1808-yil Berselius
C) 1880-yil Butlerov D) 1808-yil Butlerov

8. “Vis vitalis” so’zining ma’nosi nima?

A) hayotiy kuch B) organik modda
C) hayotiy kuch D) tabiiy kuch

9. Quyidagilarni juftlang:

Qadimda 1) Germaniyada; 2) Misrda; 3) Hindistonda;
4) Galliyada; 5) Gretsiyada
a) sovun pishirilshgan; b) matolarni bo’yashgan
c) pivo tayyorlashgan;
A) 1.2.3-a.b; 4.5-c B) 1.4-a;2.3.4-b.c
C) 2.3.5-b; 1.4-a.c D) 1.4.5-a.b 2.3-c

10. Qadimgi olimlar moddalarini qaysi xossasiga qarab sinflarga ajratishgan?

A) rangiga qarab B) suvda erishiga qarab
C) tashqi ko’rinishiga qarab D) hidiga qarab

11. Qadimda odamlar suvda eriydigan moddalarni nimalar deb atashgan?

A) tuzlar B) moylar C) sovunlar D) spirtlar

12. Qadimda odamlar uchuvchan suyuqliklarni nima deb atashgan?

A) tuzlar B) moylar C) sovunlar D) spirtlar

13. Quyuq suyuqliklarni barchasi nimalar deyilgan?

A) tuzlar B) moylar C) sovunlar D) spirtlar

14. Qadimda qaysi kislotalar tuzlar sinfiga kiritilgan?

A) sirka, oksalar va qahrabo
B) chumoli, sirka va oksalat
C) oksalat, qahrabo va vino
D) sulfat, vino va sirka

15. Kuporos moyi to’g’ri berilgan javobni aniqlang?

A) H₂SO_4(kons) B) HNO_3(kons)
C) H₂SO_4(suy) D) HNO_3(suy)

16. Ammiakning suvdagi eritmasi hozirgi kunda nima deb ataladi?

A) ammiak suvi B) ammoniy gidroksid
C) novshadil spirti D) spirt

17. Organik moddalar tarkibida doimo qaysi elementlar bo’ladi?

A) C,H B) C C) C,H,O D) C,N

18. Organik moddalarning tuzilish nazariyasi qachon yaratildi?

A) 1860-yil B) 1869-yil C) 1861-yil D) 1808-yil

19. Organik birikmalarining tuzilish nazariyasi kim tomonidan yaratildi?

A) D.I.Mendeleyev B) A.M.Butlerov
C) Berselius D) M.Lomonosov

20. XIX asr boshida barcha ma’lum moddalar kelib chiqishiga qarab … moddalarga bo’lindi.

A) noorganik va organik B) anorganik va organik
C) mineral va organik D) noorganik

21. “Organik kimyo hozir har qanday kishini aqldan ozidirishi mumkin. U, mening nazarimda, hayratda qoldiradigan narsalarga to’la, zich o’rmonga, kirishga jur’at eta olmaydigan va kirib qolgan odam chiqib keta olmaydigan cheksiz changalzorga o’xshaydi” Ushbu jumlalar qayerda bayon etilgan?

A) Tuzilish nazariyasida
B) F.Vyolerning I.Berseliusga yozgan maktubida
C) Qadimgi yozuvlarda
D) hech qayerda

22. Laboratoriyada birinchi organik sintezni amalga oshirgan olim kim edi?

A) Kekule B) Vyoler C) Butlerov D) Kuper

23. Birinchi organik sintezda qaysi modda ajratib olingan?

A) sirka kislota B) oksalat kislota
C) chumoli kislota D) propion kislota

24. Birinchi organik sintez nechanchi yilda amalga oshirildi?

A) 1824-yil B) 1828-yil C) 1842-yil D) 1860-yil

25. F.Vyoler mochevinani qaysi moddadan sintez qildi?

A) ditsiandan B) ammoniy sianatdan
C) chumoli aldegiddan D) benzoldan

26. Shakarsimon moddani qaysi olim sintez qildi?

A) Kekule B) Vyoler C) Butlerov D) Kuper

27. Yog’simon moddani kim sintez qildi?

A) Butlerov B) Berselius C) Bertlo D) Bertole

28. A.M.Butlerov shakarsimon moddani qaysi moddadan sintez qildi?

A) ditsiandan B) ammoniy sianatdan
C) chumoli aldegiddan D) benzoldan

29. F.Vyoler oksalat kilsotani qaysi moddadan sintez qildi?

A) ditsiandan B) ammoniy sianatdan
C) chumoli aldegiddan D) benzoldan

30. Qaysi olim anilinni sintez qildi?

A) Zinin B) Kekule
C) Kuper D) Kolbe

31. N.N.Zinin anilinni qaysi moddadan sintez qildi?

A) ditsiandan B) ammoniy sianatdan
C) chumoli aldegiddan D) benzoldan

32. Qaysi olimlar sirka kislotani sintez qilishgan?

A) M.Bertole, A.M.Butlerov B) Franklend, Kolbe
C) F.Vyoler, N.N.Zinin D) Kekule va Kuper

33. Quyidagi keltirilgan fikrni davom ettiring: Organik birikmalarning suyuqlanish va parchalanish temperaturalari anorganik birikmalarga nisbatan …

A) yuqori B) past
C) farq qilmaydi D) ayrimlari past, ayrimlari yuqoridir

34. Quyidagi keltirilgan fikrni davom ettiring: Organik reaksiyalar anorganik moddalar orasidago reaksiyalarga nisbatan sekin boradi. Chunki organik birikma … bog’lar orqali bog’langan.

A) ion B) vodorod C) kovalent D) metall

35. A.M.Butlerovning organik birikmalarning tuzilish nazariyasini yozing.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

36. Quyidagilar orasidan tuzilish nazariyasidan kelib chiqadigan birinchi xulosani aniqlang.

A) Organik moddalardagi barcha atomlar o’z valentliklariga muvofiq ma’lum izchillikda birikadi
B) Molekulaning xossalari uning tarkibidagi atomlar qanday va qanchadanligi emas, qay tartibda birikkanligiga ham bog’liq
C) Berilgan moddani tuzilishiga qarab xossalarini, xossalariga qarab tuzilishini oldindan aytish mumkin.
D) Molekuladagi atom yoki atomlar guruhi bir-biriga ta’sir ko’rsatadi

37. Quyidagilar orasidan tuzilish nazariyasidan kelib chiqadigan ikkinchi xulosani aniqlang.

A) Organik moddalardagi barcha atomlar o’z valentliklariga muvofiq ma’lum izchillikda birikadi
B) Molekulaning xossalari uning tarkibidagi atomlar qanday va qanchadanligi emas, qay tartibda birikkanligiga ham bog’liq
C) Berilgan moddani tuzilishiga qarab xossalarini, xossalariga qarab tuzilishini oldindan aytish mumkin.
D) Molekuladagi atom yoki atomlar guruhi bir-biriga ta’sir ko’rsatadi

38. Quyidagilar orasidan tuzilish nazariyasidan kelib chiqadigan uchinchi xulosani aniqlang.

A) Organik moddalardagi barcha atomlar o’z valentliklariga muvofiq ma’lum izchillikda birikadi
B) Molekulaning xossalari uning tarkibidagi atomlar qanday va qanchadanligi emas, qay tartibda birikkanligiga ham bog’liq
C) Berilgan moddani tuzilishiga qarab xossalarini, xossalariga qarab tuzilishini oldindan aytish mumkin.
D) Molekuladagi atom yoki atomlar guruhi bir-biriga ta’sir ko’rsatadi

39. Quyidagilar orasidan tuzilish nazariyasidan kelib chiqadigan to’rtinchi xulosani aniqlang.

A) Organik moddalardagi barcha atomlar o’z valentliklariga muvofiq ma’lum izchillikda birikadi
B) Molekulaning xossalari uning tarkibidagi atomlar qanday va qanchadanligi emas, qay tartibda birikkanligiga ham bog’liq
C) Berilgan moddani tuzilishiga qarab xossalarini, xossalariga qarab tuzilishini oldindan aytish mumkin.
D) Molekuladagi atom yoki atomlar guruhi bir-biriga ta’sir ko’rsatadi

40. Organik birikmalarda uglerod necha xil oksidlanish darajasini namoyon qiladi?

A) 4 B) 6 D) 7 D) 9

41. Izomeriya tushunchasi kimyo faniga kim tomonidan kiritilgan?

A) A.M.Butlerov B) I.Berselius C) F.Vyoler D) Zinin

42. A.M.Butlerovning kimyoviy tuzilish nazariyasini hozirgi zamon ta’rifini yozing.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

43. Etil spiritining qaynash tempertaruasini aniqlang.

A) 78.3 B) 100 C) 23.6 D) 96.2

44. Izomeriya so’zining ma’nosi va izomeriyaga ta’rif yozing.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

45. Izomerlar ikkita asosiy guruhga bo’linadi va ular qaysilar?

A) tuzilish, fazoviy B) Zanjir, holat
C) sis-, trans- D) tuzilish, holat

46. “Binokorlar bir xil miqdordagi qurilish materiallari – yog’och, g’isht va sementdan turli xil shakldagi binolar qurganlaridek, tabiat ham bir xil miqdordagi «qurilish materiallari» - uglerod, vodorod va kislorod atomlaridan turlicha tuzilishni molekulani hosil qiladi”.

Izomeriya uchun berilgan yuqoridagi ta’rifning muallifini ko’rsating.
A) Butlerov B) Zinin C) Berselius D) Bertlo

47. Birikayotgan ikki atom orasida ko’pi bilan nechta sigma bog’ bo’ladi?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

48. Bog’lanish orasidagi burchak nima deyiladi?

A) bog’lanish burchagi B) valent burchak
C) gibrid burchak D) gibridlanish

49. Organik birikmalarda eng ko’p uchraydigan kimyobiy bog’lanish … bog’lanishdir.

A) kuchli qutblangan kovalent
B) biroz qutblangan kovalent
C) qutbsiz kovalent
D) ion

50. Organik moddalar necha xil usulda nomlanadi?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

51. “Ratsional” so’zining ma’nosi nima?

A) idrok B) tarixiy
C) sistematik D) an’anaviy

52. Jeneva nomenklaturasi qachon qabul qilingan?

A) 1892-yil B) 1957-yil C) 1960-yil D) 1869-yil

53. Jeneva nomenklaturasiga qachon Parij shahrida o’zgartirish kiritilgan?

A) 1892-yil B) 1957-yil C) 1960-yil D) 1869-yil

54. Jeneva nomenklaturasiga qachon IUPAC nomi berilgan?

A) 1892-yil B) 1957-yil C) 1960-yil D) 1869-yil

55. Kimyoviy xossalari jihatdan o’xshash, bir sinfga kiruvchi va bir-biridan CH₂ guruh bilan farq qiluvchi birikmalar nima deb ataladi?

A) alkanlar B) gomologlar
C) gomologik qator D) gomologik farq

56. CH₂ guruh organik kimyoda nima deb ataladi?

A) alkanlar B) gomologlar
C) gomologik qator D) gomologik farq

57. Agar organik birikmalarda halqa faqat uglerod atomidan tashkil topgan bo’lsa, bunday birikmalar qanday ataladi?

A) geterosiklik B) karbosiklik
C) alisiklik D) aromatik

58. Agar organik birikmalarda halqada uglerod elementidan boshqa atom qatnashsa bunday birikmalar qanday ataladi?

A) geterosiklik B) karbosiklik
C) alisiklik D) aromatik

59. Agar organik birikmalar o’zida OH guruh saqlasa qaysi sinf vakili hisoblanadi?

A) spirt B) oddiy efir C) amin D) aromatik

60. Agar organik birikmalar o’zida NH₂ guruh saqlasa qaysi sinf vakili hisoblanadi?

A) spirt B) oddiy efir C) amin D) aromatik

61. Reaksiyaga kirishuvchi moddaning tabiatiga ko’ra organik reaksiyalar necha guruhga bo’linadi?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

62. Molekuladagi bir atom yoki atomlar guruhini ikkinchi atom yoki atomlar guruhi bilan almashtiruvchi jarayonlar … deyiladi.

A) o’rin almashinish B) birikish
C) ajralish D) polimerlanish

63. O’rin almashinish reaksiyalari qanday belgi bilan belgilanadi?

A) S B) S_N C) S_E­ D) S_R

64. O’rin almashinish reaksiyalari kovalent bog’ning uzilishi necha xil amalga oshadi.

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

65. Gomolitik o’rin olish reaksiyalari qanday belgi bilan belgilanadi?

A) S B) S_N C) S_E­ D) S_R

66. Ionlarning zaryadiga ko’ra getereolitik reaksiyalar necha turga bo’linadi?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

67. Vodorodning birikishi nima deb ataladi?

A) gidrogenlash B) galogenlash
C) gidrogalogenlash D) gidratlash

68. Suvning birikishi nima deb ataladi?

A) gidrogenlash B) galogenlash
C) gidrogalogenlash D) gidratlash

69. Galogenvodorodning birikishi nima deb ataladi?

A) gidrogenlash B) galogenlash
C) gidrogalogenlash D) gidratlash

70. Vodorod galogenidlar birikish reaksiyalariga kirishayotganda qaysi olim qoidasi bo’yicha birikish reaksiyasiga kirishadi?

A) Mendeleyev B) Markovnikov
C) Zaysev D) Lebedov

71. Bir xil molekulalardan yuqori molekulyar birikmaning hosil bo’lishi nima deb ataladi?

A) birikish B) polimerlanish
C) o’rin almashinish D) oksidlanish

72. Organik birikmalar yondirilganda qanday moddalar hosil bo’ladi?

A) C va H₂O B) CO₂ va H­₂O
C) CO va H₂O D) CO₂ va H₂