Самиғов н. А. Бино

Пенополиуретанлар полиэфир полимерлари, диизоцианат, катализатор, эмулгатор ва сув аралашмасининг кимѐвий реакциялар натижасида кўпчитиб ҳосил қилинади. Полиуретан бикр ва эластик ҳолда тайѐрланади. Полиуретаннинг ўртача зичлиги 50-60 кгм³, иссиқлик ўтказувчанлиги 0,02- 0,04 Вт(м^.0С), иссиққа бардошлилиги –50⁰С дан 110⁰С гача, сув шимувчанлиги масса бўйича 2-5%.
бикр полиуретан кичик ўртача зичликка ва юқори мустаҳкамликка эга бўлиб, сув ва агрессив муҳитларга бардошли, металл юзаларга жуда катта куч билан ѐпишадиган ўта самарали иссиқлик изоляцияси материали ҳисобланади.
бикр полиуретан плита кўринишида уч қатламли панеллар, сегментлар, қобиқлар тайѐрлашда, магистрал трубопроводлар учун совуқ шароитда кўпчийдиган ва қотадиган монолит иссиқлик, изоляцияси қопламалари ҳосил қилишда ишлатилади. Монолит қопламалар тайѐрлаганда юзаларни гидроизоляция қилишга зарурат бўлмайди, чунки пенополиуретан массаси жуда катта куч билан металл труба ташқи қолипига урингани сабабли ўта зич қатлам ҳосил бўлади.
Пенополиуретан асосида икки томони зангламайдиган пўлат листлар (алюминий фолгаси ва ш.к.) билан қопланган, исталган ўлчамдаги панеллар ишлаб чиқарилади ва саноат биноларида том, девор иссиқлик изоляциясида ишлатилади.
Пенополиуретан биологик муҳитларга бардошли бўлгани учун замбуруғлар ва микроорганизмлар таъсир этиши эҳтимоли бўлган жойларда ишлатиш мумкин.
Эластик пенополиуретан панеллар чокларини герметизациялаш учун ишлатилади. Полиуретанни қурилишда ишлатилганда ѐнувчанлигини ҳисобга олиш керак.
Пенополистирол полистиролга ғовак ҳосил қилувчи компонентлар киритиб тайѐрланади. Пенополистиролнинг ўртача зичлиги 25-40 кгм³ бўлиб, едирилишга бардошли, сув ва кимѐвий муҳитларга чидамли бўлади. Унинг иссиқлик ўтказувчанлиги 0,05 Вт(м^.0С), ишлатилиш ҳарорати 70⁰С гача рухсат этилган. Пенополистиролнинг киришиши ва ѐнувчанлиги унинг камчилиги ҳисобланади. Унинг киришишини битум- эластомер материал билан юзасини қоплаш усулида камайтириш мумкин. Пенополистирол уч қатламли панеллар олишда, том, тўсиқ конструкциялари тайѐрлашда иссиқлиқ изоляцияси сифатида ишлатилади.