Самдти “Суд тиббиёти ва патологик анатомия” кафедраси Маъруза №2 Фан: Суд тиббиёти

ЧИРИШ МЕХАНИЗМИ, ЎЗГАРИШЛАРИ

• Микроорганизмлар таъсирида мураккаб органик бирикмаларни, асосан оқсилларни оддийроқ компонентга парчаланиш жараёни чириш дейилади.
• Чиритувчи микробларнинг хаёт фаолияти учун мухитнинг муайян даражада намлиги зарур.
• Ўта нам мухитда (сувда) чириш жараёни секинлашади.
• Каспер маълумотларига кўра, чириш жараёни, хавога нисбатан сувда тахминан 2 марта, ерда эса 8 марта секинроқ кечади (1:2:8).

ЧИРИШ БИЛАН БОҒЛИҚ МУРДА ТАНАСИДАГИ ЎЗГАРИШЛАР

• 1. Терининг яшил рангга бўялиши (2-3 сут.);
• 2. Тери остида, мушаклар оралиғида, ошқозон – ичак трактида чириш газларнинг пайдо бўлиши (мурда эмфиземаси) (3-4 сут.);
• 3. Томирлар тури ҳолати (3-4 сут.);
• 4. Табиий тешиклардан турли ажралмалар чиқиши (масалан, ошқозон махсулоти) (4-5 сут.)

• 5. Табиий тешиклардан ички аъзоларнинг чиқиши (масалан, бачадон, тўғри ичак ва бош.) (5-6 сут.);
• 6. Эпидермис пуфакчалари пайдо бўлиши ва уларнинг суюқликлар билан тўлиши, эпидермис ажралиши ва бошқалар (4-6 сут.);

• №18

СОВУНЛАНИШ

• Совунланиш – организмда етарли ёғ қавати қуриганда, юқори намлик, паст хароратли ва кислородсиз шароитда кўпинча сув остида совунланиш ҳолати кузатилади.

• Чақалоқлар мурдалари 5 – 6 ойдан кейин, катталар мурдалари эса 8 – 10 ойдан кейин тўлиқ совунланиб (мой-мум) ҳолатига ўтади, юқори хароратда ва сувда совунланиш тез кечади.
• Совунланишнинг аҳамияти:
• мурдалар ва уларнинг қисмлари узоқ вақт сақланиши,
• маълум белгилар жароҳатларнинг ва мархумнинг ўзига хос айрим белгиларини сақланиб қолиши,
• совунланишнинг ривожланиш даражасига асосланиб, тахминий ўлим муддатини аниқлаш мумкин.

МУРДАНИНГ МУМИЁЛАНИШИ

• Мумиёланиш ҳолати шамоллатиладиган ва юқори хароратдаги мухитда кузатилади(t0+50-550C).
• Мумиёланиш натижасида мурда хажми кичиклашади, ички аъзолар, мушаклар қурийди, тери қалинлашиб пергаментдай қалинликка эга бўлади ва қўнғир малла рангли тусга киради.

• Чақалоқлар мурдаси мумиёланиши 3 – 4 хафта давомида, катта кишилар жасадида эса 6 – 12 ой давомида содир бўлади.
• Мумиёланиш ўлим сабабини аниқлашда ёрдам берадиган жароҳатлар сифатида сақланиб қолиши мумкин.