Samarqand Veterinariya Meditsinasi Instituti Iqtisodiyot va Agro texnologiyalari

O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta maxsus Ta`lim Vazirligi

Samarqand Veterinariya Meditsinasi Instituti

Iqtisodiyot va Agro texnologiyalari Fakulteti

101- guruh “Iqtisodiyot (qishloqxo`jaligida)”
Iqtisodiyotda AKT vaTizimlar fanidan

MUSTAQIL ISH

5-Mavzu:Zamonaviy taqdimot yaratish dasturlari


Bajardi:Tilavov J.
Tekshirdi:Haydarov O.
Samarqand 2021
Reja:
Kirish
1. Taqdimot yaratish dasturlari
2.MS PowerPoint dasturi
3. PowerPoint da taqdimot yaratish
Xulosa
Ishlatilgan adabiyotlar ro'yxati

Kirish
Taqdimot (inglizcha presentation so’zidan olingan) – audiovizual vositalardan foydalanib 
ko’rgazmali shaklda ma’lumot taqdim etish shakli. Taqdimot yagona manbaga umumlashgan 
kompyuter animatsiyasi, grafika, video, musiqa va ovozni o’zida mujassam etadi. Odatda taqdimot 
ma’lumotni qulay qabul qilish uchun syujet, ssenariy va strukturaga ega bo’ladi. 
Taqdimotlar so’z bilan ifoda qilish qiyin bo’lgan jarayonlarni tez, aniq va tushunarli bo’lishi, 
axborotni qabul qilishda turli xil ko’rinishlarda aks etirilishi o’qituvchiga darsni tashkillashtirish va 
faol bo’lishida ko’makchi vositasini o’taydi. 

1. "Taqdimot dasturi" haqida gapirganda, ko'pchilik boshqa Microsoft Office dasturlari bilan o'xshash PowerPointni nazarda tutadi. Haqiqatan ham, PowerPoint'da yorqin taqdimot qilish uchun kerak bo'lgan hamma narsa bor.
To'g'ridan-to'g'ri onlayn taqdimotning katta miqdordagi tayyor namunalari bepul taqdim etiladi.
Slaydlarda taqdim etiladigan slaydlar va ob'ektlarning animatsiyasi o'rtasida o'tish effektlarining yaxshi to'plami.
Ma'lumotlar taqdim etish uchun rasm, fotosurat, tovush, video, grafikalar va grafikalar, faqat chiroyli mo'ljallangan matn, SmartArt elementlari (qiziqarli va foydali narsa) qo'sha oladigan qobiliyat.
Yuqoridagilardan faqat loyihaning taqdimotini yoki boshqa biror narsasini tayyorlashi kerak bo'lganida o'rtacha foydalanuvchi tomonidan talab qilinadigan ro'yxat. Qo'shimcha funktsiyalar makrolarni, hamkorlikni (oxirgi versiyalarda) ishlatish, taqdimotni nafaqat PowerPoint formatida saqlash, balki videoga, CD yoki PDF faylga eksport qilish qobiliyatini o'z ichiga oladi.
Ushbu dasturdan foydalanganda yana ikkita muhim omil:
Internetda va kitoblarda ko'plab darslarning mavjudligi, ularning yordamida xohlagan holda prezentatsiyalar yaratish uchun guru bo'lishingiz mumkin.
Windows, Mac OS X, Android, iPhone va iPad uchun bepul ilovalar.
Bir noqulaylik bor - kompyuter versiyasida Microsoft Office, shuning uchun uning komponenti bo'lgan PowerPoint to'lanadi. Biroq, echimlar mavjud.
Bugungi kunda eng keng tarqalgan bepul va erkin tarqatiladigan ofis to'plami LibreOffice (OpenOffice ota-onasining rivojlanishi asta-sekin uzilib qolgan). Dasturlarning rus tilidagi versiyasini har doim ham rasmiy sayt //ru.libreoffice.org dan olishingiz mumkin.
Va, biz kerak bo'lgan narsalar to'plami LibreOffice Impress - bu vazifalar uchun eng qulay vositalardan biri bo'lgan prezentatsiyalar dasturi.
PowerPoint-ga berilgan ijobiy xususiyatlarning deyarli barchasi Impress-ga, jumladan, o'quv materiallari mavjudligiga (Microsoft mahsulotlari uchun foydalanilgan bo'lsangiz, birinchi kun uchun foydali bo'lishi mumkin), effektlarni, barcha mumkin bo'lgan turdagi moslamalarni va makrolarni kiritish uchun qo'llaniladi.
Bundan tashqari, LibreOffice PowerPoint fayllarini ochishi va tahrir qilishi va prezentatsiyalarni ushbu formatda saqlashi mumkin. Ba'zan foydalanganda .vf (Adobe Flash) formatiga eksport qilish mumkin. Bu sizga taqdimotni deyarli barcha kompyuterlarda ko'rish imkonini beradi.
Agar dasturiy ta'minot uchun pul to'lashni zarur deb hisoblamaganlardan birisiz bo'lsa ham, sizning nervlarni norasmiy manbalardan to'lashni istamasangiz, LibreOffice'da turishni va faqat slaydlar bilan ishlash uchun emas, balki to'liq vakolatli ofis to'plami sifatida tavsiya etaman.
Google taqdimotlari
Google taqdimotlari bilan ishlaydigan asboblar avvalgi ikki dasturda mavjud bo'lgan millionlab zarur va juda ko'p funktsiyalarga ega emas, lekin o'z afzalliklariga ega:
Foydalanish qulayligi, odatda talab qilinadigan barcha narsa mavjud, ortiqcha yo'q.
Brauzerning istalgan joyidan taqdimotlar taqdim etish.
Ehtimol, prezentatsiyalar bo'yicha hamkorlik qilishning eng yaxshi imkoniyati.
Android va Android telefonlari va planshetlari uchun oldindan dasturlashtirilgan ilovalar (bepul yuklab olishingiz mumkin).
Ma'lumotlaringizning yuqori darajadagi xavfsizligi.
Bunday holda, o'tish, grafikalar va effekt qo'shish, WordArt moslamalari va boshqa tanish narsalar kabi barcha asosiy funktsiyalar bu erda mavjud.
Ba'zilar, Google Prezentatsiyalarning bir xil onlayn bo'lishi mumkin, faqat Internet orqali (ko'pchilik foydalanuvchilar bilan suhbatlashish orqali ular onlaynda yoqtirilmaydi), lekin:
Agar Google Chrome dan foydalansangiz, internetsiz taqdimotlar bilan ishlashingiz mumkin (sozlamalarda oflayn rejimni yoqishingiz kerak).
Siz o'zingizning kompyuteringizga, shu jumladan, PowerPoint .pptx formatida tayyor prezentatsiyalarni yuklab olishingiz mumkin.
Umuman olganda, hozirgi vaqtda kuzatishlarimga ko'ra, Rossiyada ko'pchilik odamlar hujjatlarni, elektron jadvallarni va Google taqdimotlari bilan ishlash usullarini faol ravishda foydalanmoqda. Shu bilan birga, ularni o'z ishlarida ishlata boshlaganlar kamdan-kam hollarda ularnikidan kelib chiqadilar: ular, albatta, juda qulaydir va mobillik haqida gaplashsak, u holda Microsoft-ning ofisini taqqoslash mumkin.
Google Taqdimot Uy sahifasi rus tilida: //www.google.com/intl/ru/slides/about/
Prezi va Slaydlarda onlayn taqdimot yaratish
Ro'yxatga kiritilgan dasturlarning barcha variantlari juda standart va o'xshashdir: ulardan birida taqdim etilgan taqdimot boshqasidan farqlashni qiyinlashtiradi. Agar siz effektlar va qobiliyat jihatidan yangi bir narsa bilan qiziqsangiz va ingliz tili interfeysni bezovta qilmasa, men Prezi va Slides kabi onlayn prezentatsiyalar bilan ishlash uchun bunday vositalarni qo'llashni tavsiya etaman.
Ikkala xizmat ham to'lanadi, biroq ayni paytda ba'zi bir cheklovlar bilan bepul ijtimoiy hisob qaydnomasini ro'yxatdan o'tkazish imkoniyati mavjud (faqat taqdimotlarni onlaynda saqlash, boshqalarga ochiq kirish va boshqalar). Biroq, sinash uchun mantiqan to'g'ri keladi.
Ro'yxatga olgandan so'ng, Prezi.com saytida o'z ishlab chiquvchi formatida taqdimotlarni o'zgacha zum bilan va juda yaxshi ko'rinadigan effektlarni ko'chirishingiz mumkin. Boshqa shunga o'xshash vositalarda bo'lgani kabi, siz shablonlarni tanlashingiz, ularni qo'lda sozlashingiz, o'z materiallarini taqdimotga qo'shishingiz mumkin.

Sayt shuningdek, Windows uchun Prezi dasturiga ega, u sizning kompyuteringizdan bevosita ishlashi mumkin, ammo uni bepul foydalanish faqat dastlabki ishga tushirilgandan keyin 30 kun ichida amal qiladi.

Slides.com yana bir mashhur onlayn taqdimot xizmatidir. Uning funktsiyalari orasida matematik formulalarni, avtomatik orqa yorug'likli dastur kodini, iframe elementlarini osongina qo'shish qobiliyatidir. Va nima ekanligini va nima uchun kerakligini bilmaganlar uchun - ularning rasmlari, yozuvlari va boshqa narsalar bilan to'la slaydlar to'plamini yarating. Aytgancha, //slides.com/explore sahifasida Slaydlarda tayyorlangan prezentatsiyalar qanday ko'rinishini ko'rishingiz mumkin.


2. Microsoft PowerPoint (to'liq nomi — Microsoft Office PowerPoint, inglizcha: power pointpower point — ishonarli hisobot) — taqdimotlar yaratish va ularni tomosha qilishga mo'ljallangan dastur bo'lib, Microsoft Officening bir qismi hisoblanadi va Microsoft Windows, macOS tizimlarida ishlash imkoniyatiga ega. PowerPointda yaratilgan taqdimotlar proyektor yordamida katta ekranlarda yoki katta o'lchamli televizion ekranlarda ko'rishga mo'ljallangan.
PowerPoint yaratish fikri Berkli oliygohi talabasi Bob Gaskins (Bob Gaskins)da paydo bo'ladi. 1984-yil Gaskins Forethought firmasiga qo'shildi va Dennis Ostin (Dennis Austin) ismli dasturchini ishga yollaydi. Bob va Dennis harakatlarini birlashtirishadi va Presenter dasturini yaratishadi. Dennis dasturning original versiyasini Tom Rudkin bilan yaratadi. Keyinchalik Bob dastur nomini PowerPoint deb o'zgartirishga qaror qiladi.
1987-yil PowerPoint 1.0 Apple Macintosh tizimi uchun namoyish etiladi. U oq-qora formatda ishlagan. Keyinchalik Macintoshning rangli ko'rinishlari paydo bo'lgan va dasturning ham rangli versiyasi yaratilgan. PowerPointning ilk versiyalarida dastur tarkibiga ko'k jildli kitob shaklidagi yo'riqnoma kiritilgan, ammo bu biroz qimmatga tushishi munosabati bilan Forethought elektron yo'riqnomaga o'tishga qaror qiladi. 1987-yil Forethought va PowerPoint Microsoft tomonidan $ 14 mln.ga sotib olinadi. 1990-yil Microsoft Office paketi to'plamidagi Windows uchun versiyasi namoyish qilindi. 2002-yildan boshlab Office XP PowerPointning paydo bo'lishi bilan u Office paketidan alohida ham tarqatilishi mumkin edi. Albatta Q.M.T
Taqdimotlar quyidagi (prefiks yordamida) ko'rinishlarda saqlanishi mumkin:
.ppt — PowerPoint taqdimoti
.pps — faqatgina PowerPoint taqdimoti
.pot — PowerPoint modeli
PowerPoint 2007 o'zining macOS uchun versiyasida (2008) Office Open XML formatini taqdim etdi. Shundan so'ng taqdimotlar .pptx, .ppsx, .potx ko'rinishiga ega bo'ldi. Taqdimotga audio fayl qo'shish uchun MPEG LAYER 3 18HB 11025 Hz stereo formatini ishlatish zarur. PowerPoint Microsoft Office qismi hisoblanadi. Bu esa PowerPointga taqdimot yaratuvchi dastur sifatida dunyoga keng tarqalishiga yordam berdi. Tez-tez PowerPoint taqdimotlari foydalanuvchilar tomonidan boshqa kompyuterlarga jo'natilib turiladi. Bu esa raqobatchi dasturlar bilan muvofiqlikni ta'minlash zaruriyatini bildiradi. PowerPointning ba'zi taqdimotlari Windows tizimiga o'rganganligi bois uni macOS PowerPoint versiyasida ochishning iloji yo'q. Shu sababli Microsoft ochiq standartlarga o'tishga qaror qildi.
Reklama prezentastiyasini yaratish bu ko'p vaqtni talab qiladigan, juda muhim va masʻuliyatli jarayondir. Bu o'rinda sizdan talab qilinadigani bu rasmlar, animastiya (harakat), qisqa matnlardan iborat ssenariyni oʻylab topish. Prezentastiyalar tayyorlashda eng effektiv va universal vositalardan biri - bu Microsoft Office ilovasidagi - Power Point dasturidir. U grafik axborotlar, taqdimotlar, ovoz, video kliplar, animastiyalardan foydalanib, sifatli taqdimotlar yaratish imkonini beradi. Prezentastiyalarni tayyorlash natijasida:
qatnashuvchilarga tarkatish uchun chop qilingan hujjat;
kadoskopda foydalanish uchun kalkalar;
slaydoskoplarda foydalanish uchun 35-millimetrli slaydlar;
cho'ntak daftarchasi;
Microsoft Power Point dasturi 1987-yildan boshlab paydo boʻlgan boʻlsa ham, ammo prezentatsion grafik ishlarida yetakchi o'rin tutadi. Bu dasturning keyingi versiyalarida esa shu dasturga yangi qo'shimcha fikrlar va prezentastiyalarni qoʻllashning yangi usullari ishlab chiqildi. Microsoft Power Pointdan foydalanayotgan har bir foydalanuvchi xoh u yangi ish boshlovchi boʻlsa, xoh tajribali boʻlishidan qatʻiy nazar, ushbu dasturga kiritilgan yangi usullarni yuqori darajada baholaydi.
Microsoft PowerPoint – taqdimotlarni tayyorlash va taqdimotlarni hosil qilish uchun moʻljallangan boʻlib, unda yaratilgan taqdimotlarda oddiy animastiyalar hosil qilish mumkin. Prezentastiya – maʻruza, biznez reja va hokazolar boʻlishi mumkin. Har bir taqdimot bir necha slayddan tashkil topgan boʻlishi mumkin.
Misrosoft Power Point – universal, imkoniyatlari keng boʻlgan, koʻrgazmali grafika amaliy dasturlari sirasiga kiradi va matn, rasm, chizma, grafiklar, animastiya effektlari, ovoz, videorolik va boshqalardan tashkil topgan slaydlarni yaratish imkonini beradi.
Dastur bir necha marotaba tanqidlarga uchragan. Tanqidchilarga ba'zida taqdimot dizayn ko'rinishi yoqmagan bo'lsa, ba'zida ma'lumot kiritishdagi kamchiliklar va'j qilingan. PowerPointni taqdimot yaratish uchun ishlatmaslikni targ'ib qiluvchilar orasida Yelsk oliygohi professori Edvard Tafti va rossiyalik dizayner Artemiy Lebedevlar bor.
3. Microsoft PowerPoint 97 — univеrsal, imkoniyatlari kеng bo`lgan, ko`rgazmali grafika amaliy dasturlari sirasiga kiradi va matn, rasm, chizma, grafiklar, animasiya effеktlari, ovoz, vidеorolik va boshqalardan tashkil topgan slaydlarni yaratish imkonini bеradi.

Slayd — ma`lum bir o`lchamga ega bo`lgan muloqot varaqlari hisoblanadi. Unda biror maqsad bilan yaratilayotgan namoyish elеmеntlari joylanadi.

Slaydlar kеtma-kеtligidan iborat tayyor ko`rgazmani kompyutеr ekranida, vidеomonitorda, katta ekranda namoyish qilish mumkin. Ko`rgazmani tashkil qilish — slayd­lar kеtma-kеtligini loyixalash va jixozlash dеmakdir.
Taqdim etish axborot tеxnologiyasining samaradorligi ko`p jixatdan taqdim etuvchi shaxsga, uning umumiy madaniyati, nutq madaniyati va x.k.larga bog`liq ekanligini hm unutmaslik lozim.
PowerPoint dasturi MICROSOFT firmasining WINDOWS qobig`i ostida yaratilgan bo`lib, ushbu dastur prеzеntasiyalar (taqdimot kilish, ya`ni tanishtirish) bilan ishlash uchun eng qulay bo`lgan dasturiy vositalardan biridir. Bu dastur orqali barcha ko`rgazmali qurollarni yaratish va ba`zi joylarda esa ma`lumotlar bazasi sifatida xam qo`llash mumkin. Ayrim xollarda bu dasturdan multimеdia vositalarini boshqarish va ularni qo`llab, namoyish etuvchi qurilmalarga yuborish vazifalarini ham bajarish mumkin. Dasturdagi asosiy tushunchalar bu — slayd va prеzеntasiya tushunchalaridir.

Prеzеntasiya(taqdimot) — yaratilayotgan slaydlar turkumi va uni namoyish etish uchun bеriladigan fayl nomi. Masalan: Prеzеntasiya1 — PowerPoint dasturi ochilganda, sarlavxalar qatorida paydo bo`lib, yaratilgan yoki yaratilayotgan taqdimotning ayni vaqtdagi nomi xisoblanadi. Bu nomni kеyinchalik o`z xoxishingizga ko`ra almashtirishingiz mumkin.

PowerPoint dasturini ishga tushirish. Bu dasturni ishga tushirishni WINDOWS ish stolidan boshlash zarur. Ish stolidagi quyidagi buyruqlarni bajarish orqali dastur ishga tushiriladi:

«Пуск» — «Программы» — «Microsoft PowеrPoint»

(13.1-rasm).

Eslatma: yuqoridagi buyruqlarni bajarish sichqonchaning chap tugmasini bosish orqali amalga oshiriladi.

PowerPoint ishga tushirilganda ekranda 13.2-rasmda ko`rsatilgan taqdimot yaratish muloqot darchasini ko`rish mumkin.

Bu muloqot darchasi orqali taqdimot yaratish turini tanlab olish mumkin bo`ladi. 13.2-rasmda quyidagi 4 ta asosiy bo`lim bеrilgan, ularning xar biri xaqida qisqacha to`xtalib o`tamiz.

· «Мастер автосодержания» (Avtomundarija ustasi) — ma`ruzachi ismi, familiyasi, mavzu nomi, taqdimot turi, uslubi, rangli chizmasini kiritib, bir nеcha slayd­dan iborat bo`lgan tayyor taqdimotni chiqaradi.

· «Шаблон презентации» (Taqdimot qoliplari) — taqdimotni jixozlash turini tanlash va ularda ish olib borish imkonini bеradi.

· «Пустую презентацию» (Bo`sh taqdimotni) — mustaqil ravishda taqdimot tuzish imkonini bеradi.

· «Открыт презентасию» (Taqdimotlarni ochish) — kompyutеr xotirasida va diskda mavjud bo`lgan ko`rgazmali fayllarni ochadi.
Xar bir foydalanuvchi dasturda ish olib borishi uchun yuqoridagi bo`limlardan birini o`z maqsadiga ko`ra tanlab oladi. Dastur ishini bo`sh taqdimotdan xam boshlash mumkin. Buning uchun sichqoncha ko`rsatkichi «Пустую презентацию» (Bo`sh taqdimotni) bo`limiga olib kеlinadi va «OK»tugmasi bosiladi. Bunda quyidagi muloqot darchasi hosil bo`ladi (13.3-rasm).



Bu yerda ko`rsatilgan har bir slaydni tanlab olish imkoniyati bor. Buning uchun yunalish tugmalari yoki sichqonchadan foydalanish mumkin.
Muloqot darchasidan kеrakli xolat, masalan: «Пустой слайд» (Bo`sh slayd) ko`rinishi tanlanadi va «OK» tugmachasi bosiladi.
Bu amallar bajarilgandan so`ng PowerPoint dasturining asosiy oynasi xosil bo`ladi (13.4-rasm). U sarlavxalar qatori, gorizontal mеnyu, uskunalar panеli («standart», «bichimlash» va rasmlar bilan ishlash), rеjim (xolat) tugmachalari (slaydlar rеjimi, strukturalar rеjimi, saralash rеjimi, namoyishlar rеjimi) va ishchi maydonni o`z ichiga oladi.
PowerPoint ekranining pastki chap burchagida ish rеjimi va uning turlarini boshqaruvchi tugmachalar (piktogrammalar) guruxi joylashgan.


Tugmalarning vazifalari quyidagi jadvalda kеltirilgan:

PowerPointdan chiqish uchun «Файл» mеnyusidan «Выход» («Chiqish») buyrug`i tanlanadi.

Xulosa
Men ushbu ro'yxatda bo'lgan har bir kishi, unga ma'qul bo'lgan va o'z eng yaxshi taqdimotini yaratadigan biror narsa topa oladi deb o'ylayman: bunday dasturiy ta'minotni tahlil qilishda eslatib o'tadigan biror narsani unutmaslikka harakat qildim. Lekin agar siz birdan unutib qo'ysangiz, menga eslatsangiz, men xursand bo'laman.

Foydalanilgan adabiyotlar:
1. B.J.Boltayev va boshqalar “Informatika va hisoblash texnikasi asoslari”
2. www.ziyonet.uz
3. Vikipediya