Samarqand veterinariya meditsinasi instituti farmakologiya va toksikologiya kafedrasi

2. Klinik atamalar.
(Yunoncha klinike techne - hakimlik san’ati, yotib davolanuvchi bcmorlarga qarash). U turli klinik mutaxassislikka oid pathos – kasallikni o'rganuvchi fanlar, jumladan, patologik anatomiya va patologik fiziologiya atamalarini o'z ichiga oladi. Eng awal, xirurgiya (cheirurgi*A), ish faoliyat,
kasalliklaming nomlari, patologik jarayon va holatlar, kasallik belgilari, simptomlar (yunoncha Symptome — belgi) va sindromlar (yunoncha syndrome - belgilar hosil bo'lishi), operatsiya nomlari, tadqiqot va davolash usullari, tibbiy uskunalar, asboblar va boshqalar ham lotincha nomlanadi. Klinik atamashunoslik bu siz ma’nizalarda, kasallami tekshirishda, kasallik
tarixini yozishda, darslik va yo'riqnomalar bilan ishlashda duch keluvchi minglab nomlar va atamalardir. Tibbiy atamashunoslikning bu tizimchasida lotin tilini qo'llash majburiy emas. Bu narsa ko'proq maktabga, an’analarga, madaniyat darajasiga va asosiysi tibbiyot xodimi faoliyatini qamrovchi maxsus adabiyotlarning (darslik, lug'at va b.) turiga bogiiq. Klinik atamashunoslikda qo'llangan kasalliklaming rus va o'zbekcha nomlari bilan birga lotincha ekvivalentlari ham ishlatilaveradi: churra tushish {herni*A), suyaksinish (fractur*A), rak (carcinom*A), ich terlama (typhus abdominalis) va boshqalar.
Klinik atamalardan moxirona, unumli va samarali foydalanish uchun qadimgi yunon tili so‘z yasash vositalarini bilish zarur, chunki klinik atamashunoslikda ulardan keng foydalaniladi. Bu haqidagi matbumot bilan siz lotin tili kursida tanisMi chiqasiz.
3. Farmatsevtik atamalar.
Bu o‘simliklardan va kimyoviy moddalardan tayyorlangan dori darmonlar nomi. O‘zbekistonda tayyorlanayotgan har bir dori bir vaqtning o'zida ham O‘zbekcha, ham lotincha nom oladi. Keyingisi lotin tilida retsept yozilganda qo'llaniladi. Bizning mamlakatimizda dori preparatlarining
minglab nomi bor. Bularga dorivor o‘simliklar, noorgatnik va organik, kimyoviy; sintetik va yarimsintetik birikmalar kiradi.
Tibbiyot institutida lotin tili kursi mutaxassislikka oia maqsadlarni ko'zda tutib o'rganilsa-da, bilim doirangizni, dunyoqarashingizni kdngaytirishda Siz uchun ajoyib iihkoniyatlar beradi.
Shu ma’noda qisqa ko'rinishdagi tugal mazmunli lotincha hikmatli so‘zlardan foydalaniladi.
Ko‘pgina hikmatli so'zlar - bu mashhur antik yozirvchilar, foylasuflar, siyosiy arboblarning nutqidan olingan alohida iboralardir. Keyingi yangi davr olimlariga taalluqli lotincha aforizmlar ham o'zaga xos ajoyib va chuqur mazmunlidir.
Ba'zi totiacha hikmatli so'zlar bemoming hayoti, oiimi, sog‘lig‘I yoki shifokor faoliyatiga taalluqli boiib tibbiyot deowtologik taiimotiga aylanib ketgan.
Hozirda jahonning ko‘pgina tillari fondidagi baynalmilal lug'atlarda turli ma’nodagi lotinizmlar ko‘zga ko‘rinarli o‘rinni egallab turadi. Kommunal, kommunikatsiya, kredit, diskreditatsiya, dekret. kredo, kurs, kurator, prokuror, kursant, konkurent, konkurs, ekskursiya, ekskursant, gradus, gradatsiya, degradatsiya, ingrediyent, agressiya, kongress, progress, regress, yurist, yuristkonsult, kollega, kolleksiya, repetitsiya, appetit, kompetensiya, repetitor, konservator, konservatoriya, observatoriya, rezerv, rezervatsiya, valentnost, valeriana, valyuta, devalvatsiya, invalid, ekvivalent, statuya, monument, ornament, stil, illustratsiya vaboshqa shu kabi ko'plab so'zlarsiz hozirgi zamon ziyolisini tasavvur qilish qiyin.