Samarqand veterinariya meditsinasi instituti farmakologiya, toksikologiya va veterinariya sanitariya ekspertizasi va gigiyena kafedrasi

Benzilpenitsillinni natriyli tuzi (Benzylpenicillinum-natrium) va Benzilpenitsillinni kaliyli tuzi (Benzylpenicillinum-kalium). Oq ignasimon kukun suvda etanol va efirda yaxshi eriydi. Eritmalari tezda o‘zining faolligini yuqotadi, qaynatilganda hamda kislota va ishqorlar ta’sirida tezda buziladi. 1TB da=0,6 mkg kimyoviy toza benzilpenitsillin mavjud. Asosan 4-6 soat maboynida muskul orasiga yoki teri ostiga natriy xloridning izotonik eritmasida, distellangan suvda, 0,5-1% navokainda eritilib yuboriladi. Shuningdek teridagi yara yuzasiga kukun shaklida sepilib hamda aerozol shakllarida ham qo‘llaniladi.
Benzilpenitsillinni navokainli tuzi (Benzylpenicillinum - novocainum). Benzilpenitsillinni natriyli va kaliyli tuzlaridan shundaki u eritilganda suspenziya hosil qiladi, sekin so‘riladi va uzoq ta’sir ko‘rsatadi. Uning qondagi terapevtik samaradorligi 12 soatgacha saqlanadi. Shu tufayli uni kuniga 2 marta qo‘llash tavsiya etiladi.
Bitsillin – 1 (Bicillinum-1). Benzilpenitsillinning tuzli aralashmasi,
Bitsillin – 3 (Bicillinum-3)- Bitsillin – 1 aralashmasi, benzilpenitsillinning natriyli, kaliyli va navokainli tuzlari. Bitsillin – 5 (Bicillinum-5)- Bitsillin-1 va benzilpenitsillinning navokainli tuzini 4:1 nisbatdagi aralashmasi.
Oq kukunlar bo‘lib, suv bilan aralashtirilganda suspenziya hosil bo‘ladi. Uning mikroblarga qarshi ta’sir xususiyati benzilpenitsillinga o‘xshaydi. Bitsillinlar asosan muskul orasiga, 1 kg tirik vazniga nisbatan TB dozasida quyidagicha qo‘llaniladi: yirik hayvonlarga 10000-15000 TB, quy va chuchqalarga 15000-20000 TB, mayda hayvonlarga 20000-30000 TB; bitsillin-1 shu miqdorlarda 7 kunda bir marta, bitsillin-3- 3-4 kunda bir marta va bitsillin- 5- 14-21 kunda bir marta tavsiya etiladi.
Oksatsillinni natriyli tuzi (Oxacillinum-natrium). Yarim sun’iy penitsillin bo‘lib,benzilpenitsillinning natriyli tuziga o‘xshash ta’sir ko‘rsatadi. Undan farqi kislotaga chidamli
Ampitsillin(Ampicillinum). Yarim sun’iy penitsillin bo‘lib, yuqori ta’sir doirasiga ega. Mayda ignasimon kukun, suvda kam eriydi. Oshqozon kislotali muhitida parchalanmaydi. U asosan 3 ko‘rinishda ishlab chiqariladi: ampitsillin, ampitsillinni natriyli tuzi hamda ampitsillin trigidrat. Gramm musbat hamda bir qator gramm manfiy mikroorganizmlarga (salmonellalar, shegillilar, ichak tayoqchalari, batsillalar va boshqalar) ta’siri namoyon bo‘ladi. Ushbu preparatlarni veterinariya amaliyotida kolibakterioz, salmonellyoz, pasterellyoz, chuchqa saramasi va boshqa hayvonlarni bakterial kasalliklarini davolash maqsadlarida keng qo‘llaniladi.
Sefalosporinlar
Ushbu guruhga tabiiy antibiotiklar va ularning yarim su’niy unumlari kiradi. Preparatlar bakterialarga qarshi keng ta’sir ko‘rsatuvchi faolligiga ega.
Mikrob to‘qimalariga asosan bakteritsid ta’sir qiladi. Ta’sir mexanizmida xuddi penitsillin singari bakteriyalarni xo‘jayra devori sintezini buzadi. Sefalosporinlarga mikroorganizmlarni urganib qolishi, asta-sekinlik bilan yuzaga keladi.