Samarqand sharqning qadimiy shaharlaridan biri hisoblanadi. Samarqand nomi eramizdan 329 yil avval, Aleksandr Makedonskiy boshqaruvi davrida paydo bo’lgan, o’sha paytda shahar "Marokanda" deb nomlanar edi

Samarqand sharqning qadimiy shaharlaridan biri hisoblanadi. Samarqand nomi eramizdan 329 yil avval, Aleksandr Makedonskiy boshqaruvi davrida paydo bo’lgan, o’sha paytda shahar “Marokanda” deb nomlanar edi. Samarqand ko’p asrlik tarixga ega bo’lib, uning yoshi 2500 atrofida. Ushbu yillar davomida yangi “Islom” dinini olib kelgan arablarning bosqinchilik uyushtirishi; begunoh shahar aholisi uylarining vayron qilinishiga sabab bo’lgan Chingiz-xonning qonli o’rdalari kabi ko’plab urushlar bo’lib o’tgan.

Amir – Temur o’zining ulkan imperiyasining poytaxti etib Ind daryosidan Bosfor vodiysiga qadar Samarqand shahrini bunyod etgan. Temur vafotidan so’ng, imperiyani uning o’g’illari va nevaralari boshqarishni boshlashgan. Temurning nevarasi Ulug’bek shaharni 40 yil davomida boshqargan. U mamlakatlarni bosib olish uchun emas, balki madaniyat va ana’nalarni o’rganish va ilmiy izlanishlar uchun olimlarni izlab tashrif buyurgan. Ulug’bekning o’zi buyuk olim va mutafakkir hamda o’z mamlakatining rivojiga ulkan xissa qo’shgan astronom va matematik bo’lgan

XIV-XV asrlarda shaharni “oltin asr” qamrab olgan. Qurilishlar yuqori darajaga yetib, toshli yangi ko’chalar va xushbo’y xid taratuvchi bog’lar paydo bo’lgan. Temuriylar boshqaruvi davrining me’moriy tuzilishlari Xitoy, Hindiston, Misr, Gretsiya hamda Rimning qadimiy yodgorliklari bilan bir qatorda turadi.

Hozirgi kunda Samarqand boshqa ko’plab shaharlarga o’xshab ikki qismga bo’lingan: eski shahar va yangi shahar. Eski shahar qismi tarixiy ahamiyatga ega: me’moriy yodgorliklar, eski ko’chalar va qadimiy do’konlar. Ekskursiyalar shaharning yangi qismiga qaraganda, asosan eski qadimiy qismida tashkil etiladi. Bu joy shaharning ajralmas qismi bo’lib, shaharning yangi qismida sanoat tuzilmalari, ilmiy va madaniy markazlar mavjud.

Samarqand – 100dan ortiq millat mavjud bo’lib, ko’p millatli shahar hisoblanadi. Aholisining soni 500 mingni tashkil qiladi. O’zbekistonda Samarqand maydoni va aholi soni bo’yicha ikkinchi o’rinda turadi.

1996 yilning 18 oktabr kuni – Amir Temurning 660 yillik yubileyida Samarqand shahri «Amir Temur» ordeni bilan taqdirlangan va 18 oktabr Samarqand shahar kuni deb belgilangan edi. Shundan buyon, chorak asrdirki ushbu kun viloyatda keng nishonlanib kelinadi.

Shahar ko‘chalari bo‘ylab erta tongdan karnay-surnay sadolari yangradi va barchani bayramga chorladi.

Asosiy bayram tadbirlari Amir Temur maqbarasini ziyorat qilish bilan boshlandi. Ajdodlar ruhiga bag‘ishlab Qur'on tilovat qilindi. Amir Temur haykali poyiga gulchambarlar qo‘yildi.

Samarqand shahri kuni munosabati bilan Alisher Navoiy ko‘chasida bir necha kundan buyon «Tabiat saxovati» arzonlashtirilgan savdo yarmarkasi faoliyat ko‘rsatmoqda. 18 oktabr yarmarka faoliyati bilan viloyat hokimi Erkinjon Turdimov va boshqa rahbarlar ham tanishdi.