Samarqand shahar xalq ta`limi muassasalari faoliyatini metodik ta`minlash

T/r	Davlatlar haqida ma`lumotlar	Eron	Afg’oniston
Pokiston
1.	O’zbekiston bu davlatga elektrenergiya eksport qiladi		+
2.	Bu davlat neft va tabiiy gaz bilan ancha yaxshi ta’minlangan	+
3.	Bu davlatning ma`muriy-hududiy tuzilishi – Federativ Respublika			+
4.	Bu davlatda sanoatda band aholining qariyb 40 foizi yengil sanoatda ishlaydi			+
5.	Bu davlatning eng baland joyi – Demavend vulqoni – 5604 metr.	+
6.	Bu davlat aholisi soni 32,7 min kishi		+
7.	Bu davlatda aholining o’rtacha umr davri erkaklarda 43, ayollarda 42 yoshga teng		+
8.	Bu mamlakat maydonining 11 foizini o’rmonlar egallagan, Karun daryosi bor	+
9.	Bu davlatda 2005-yilning oktabr oyida dahshatli zilzila bo’lgan			+

Yangi mavzuni tushuntirish:
O’quvchilar egallashlari lozim bo’lgan BKM elementlari:

1. 
   Mamlakatning geografik o’rni.
   
2. 
   Chegaralari.
   
3. 
   Mamlakat maydoni.
   
4. 
   Tabiiy sharoiti.
   
5. 
   Tabiiy resurslari.
   
6. 
   Xitoyning demografik salohiyati.
   
7. 
   Xitoy aholisi soni, milliy tarkibi, aholi zichligi, urbanizatsiya darajasi, “millioner” shaharlari, qishloq aholisi.
   

Tayanch iboralar: Xalq Respublikasi, hudud, aholi soni, “xan” xalqi, qishloqlar, shahar aholisi, qishloq aholisi.
Xitoy Xalq Respublikasi. Maydoni 9,6 ming km kv ga teng. (Jahonda 3-o`rinda). Shimoldan janubga 3 ming, g`arbdan sharqqa 5 ming km ga cho`zilgan. 1949-yil 1-oktabrda mustaqillikka erishgan.
Mamlakat hududining ¾ qismi tog’liklar, yassitog’liklar va keng tog’ oralig’i botiqlari bilan band.
Tabiiy resurslari: toshko`mir, temir va marganes rudalari, boksit va polimetallar, surma, volfram, molibden, qalay kabi mineral xomashyolar bilan jahonda eng yaxshi ta’minlangan davlatlar qatoriga kiradi. Gidroenergetika resurslari bo`yicha jahonda 1-o`rinda turadi. O`rmonlar 8 % maydonni egallagan. Iqlimi iliq va mo`tadil nam subtropik va tropik tabiatli.
Aholisi. Soniga ko`ra 1350 mln kishi, jahon aholisining 20 % ga yaqini Xitoyda yashamoqda. Xitoyda aholi sonini kamaytirish maqsadida demografik siyosat o`tkazilmoqda. Mamlakat Konstitutsiyasida qonunlashtirilgan “bir oilaga bir bola” tavsiya qilinadi.
Mamlakat aholisi 1955-yildan 2013-yilgacha 615 ming kishidan 1350 mln kishiga ko`paydi. Yiliga 12-13 mln kishiga ko`paymoqda. Xitoy jahonning yirik mehnat resurslariga ega mamlakat hamdir. Unda 795,4 mln ga yaqin mehnatga layoqatli aholi mavjud.
Aholisining miliy-etnik tarkibiga ko`ra Xitoy bir vaqtning o`zida ham ko`p millatli, ham bir millatli mamlakatdir. Bu yerda 60 dan ortiq turli millat va elat vakilari yashaydi.
Aholi hudud bo`ylab juda hotekis joylashgan bo`lib, o`rtacha zichligi 1 km kv da 141 kishi, bu ko`rsatkich Buyuk Xitoy pasttekisligida 400-500 kishini, daryolar oralig`ida 800-1000 kishini, cho`l va baland Tibet yassitog`ligi hududlarida 1-2 kishini tashkil etadi. Aholining 90 % i mamlakat hududining 1/3 qismida to`plangan.
Xitoy jahonning o`rtacha urbanizatsiyalashgan mamlakatlari qatoriga kiradi. Aholining 47,8 % i shaharlarda istiqomat qiladi. Bu 739,4 mln kishini tashkil etadi. Xitoy hozirgi vaqtda yirik shaharlar (450 ta), “millioner” shaharlar (60 ta), qishloqlar soni (700 mingga yaqin), qishloq aholisi hamda shahar aholisi soniga ko`ra jahonda 1-o`rinda turadi. Eng yirik shaharlari Pekin, Shanxay va Tyanzin va boshqalar.