Samarqand serjantlar tayyorlash maktabi mavzu: birlashgan millatlar tashkiloti

Qurolsizlanish 

Qurol-yarog‘lar  tarqalishiga  chek  qo‘yish,  shuningdek,  yalpi  qirg‘in 

qurollarining  qisqartirilishi,  pirovardida,  ularning  barcha  zahiralari  yo‘qotilishiga 

erishish  eng  muhim  vazifalardan  biridir.  Birlashgan  Millatlar  Tashkiloti 

qurolsizlanish bo‘yicha muzokaralar o‘tkazish, shu sohada tavsiyalar ishlab chiqish 

va  tadqiqotlar  tashabbuskori  bo‘lish  uchun  doimiy  forum  vazifasini  o‘taydi.  U 

qurolsizlanish  bo‘yicha  Konferensiya  va  boshqa  xalqaro  tashkilotlar  doirasida  olib 

boriladigan  ko‘pqirrali  muzokaralarni  qo‘llab-quvvatlaydi.  Bu  muzokaralar 

natijasida Yadro qurolini tarqatmaslik haqidagi keng qamrovli shartnoma (1996 yil) 

va  yadro  qurolidan  xoli  zona  to‘g‘risidagi  shartnoma  kabi  xalqaro  kelishuvlar 

ro‘yobga chiqdi. Shuningdek, bundan boshqa kimyoviy (1992 yil) va bakteriologik 

(1972) qurollarning zahiralarini tayyorlash, ishlab chiqish va to‘plashni ta’qiqlovchi, 

dengiz  va  okeanlar  tubiga  (1971  yil)  va  kosmik  fazoga  (1967  yil)  yadro  qurolini 

joylashtirishni ta’qiqlovchi shartnomalar, shu singari yana boshqa turdagi qurollarni 

ta’qiqlovchi  yoki  chegaralovchi  shartnomalar  tuzilgan  edi.  1977  yilda  yer  usti 

minalaridan  foydalanishni  ta’qiqlovchi  konvensiyaga  100  dan  ortiq  davlat  imzo 

chekdi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti  mana shu konvensiyaga  va vayron qiluvchi 

turdagi  qurollardan  foydalanishni  ta’qiqlovchi  boshqa  xalqaro  shartnomalarga 

barcha  davlatlarni  qo‘shilishga  chaqirdi.  BMT  shuningdek,  o‘q  otar  va  yengil 

qurollar  ustidan  nazoratni  kuchaytirishning  ham  tarafdoridir.  Bosh  Assambleya 

qaroriga  binoan  xalqaro  konferensiya  o‘q  otish  qurollari  bilan  noqonuniy  savdo 

qilish bo‘yicha masalani 2001 yilda ko‘rib chiqadi. 

Venada  joylashgan  atom  energiyasi  bo‘yicha  xalqaro  agentlik,  kafolatlar 

borasidagibitimlar  tizimi  asosida  faoliyat  ko‘rsatib,  tinchlik  maqsadlarida 

foydalanish uchun mo‘ljallangan atom ashyolari va jihozlaridan harbiy maqsadlarda 

foydalanilmasligini  ta’minlashga  javob  beradi.  Gaagada  joylashgan  Kimyoviy 

qurollarni  ta’qiqlash  bo‘yicha  tashkilot  jahonning  barcha  mamlakatlari  kimyoviy 

obyektlari  haqida  ma’lumot  yig‘ish  bilan  shug‘ullanadi  va  kimyoviy  qurollar 

bo‘yicha  Konvensiyaga  amal  qilish  uchun  nazoratni  ta’minlash  maqsadida  doimiy 

kuzatuv olib boradi. 

 

 

 

---