Samarqand iqtisodiyot va servis instituti «xalqaro turizm va turizm servisi» kafedrasi

Surxandaryo  ekoturistik  rayonida
  Ko‘hitang  tog‘li  hududda  1987-yilda 
tashkil etilgan, 53,7 ming ga maydonda 800 xil o‘simlik va 290 ta qush hamda 20 
dan  ortiq  hayvon  turlarini  muhofaza  qilishga  yo‘naltirilgan  «Surxon  davlat 
qo‘riqxonasi»  mavjud.  Surxondaryo  rayoni  Respublikamizning  o‘ziga  xos 
rayonlaridan  biri,  bu  yerda  quruq  subtropik  iqlim  mintaqasi  hukmron.  Shuning 
uchun ham yilning ko‘p oylarida ekoturlar uyushtirish imkoniyati bor
19
. 
Yuqoridagilardan 
ko‘rinib 
turibdiki, 
O‘zbekistonda 
ekoturizmni 
rivojlantirish  uchun  shart-sharoitlar  yetarli,  imkoniyatlar  katta.  Ekoturni  yilning 
barcha  fasllarida  o‘tkazish    va  uni  tarixiy,  diniy  turizm  bilan  qo‘shib  olib  borish 
mumkin. 
Toshkent  shahriga  yaqin  bo‘lgan  Xumson-Oqtosh  zonasining  turistik 
salohiyati  tur mahsulot xizmatlarining narxi uncha baland emasligi  va xududning 
katta imkoniyatlari bilan farqlanadi. Xumsonga qilinadigan tashriflarning o‘rtacha 
soni  har  mavsumda  10  ming  kishiga  yetadi,  Xumsonning-Oqtosh  zonasiga  bir 
kunlik  tashriflarni  ham  qo‘shib  hisoblaganda  kamida  120  ming  kishiga  yetishi 
mumkin. 
Xumson xalqaro turizm yo‘nalishida kam tilga olinadi. Chet el sayohatchilari 
bu yerlarga faqat Toshkentga qilgan tashriflari doirasida kelishadi (ularning ulushi 
atigi  2%  ni  tashkil  qiladi,  bo‘lish  muddatlari  2  kungacha).  Bu  hol  xalqaro 
miqiyosda reklama ishlari hali to‘liq yo‘lga qo‘yilmaganligini anglatadi. Shu bilan 
birga,  Xumson-Oqtosh  turistik  zonasiga  qiziqish  bildiradigan  mahalliy 
turoperatorlar  mavjud.  Masalan,  Asia  rast,  Ecosan  tour,  Elena  tour,  AST,  Ark-
Osiyo  firmalari  shular  jumlasidandir.  Xumson-Oqtosh  zonasi  bo‘yicha  tavsiya 
qilinadigan turistik mahsulot yo‘nalishlari: 
-
 
tog‘da otda yurish marshrutlari; 
-
 
tog‘da piyoda yurish marshrutlari; 
                                                           
19
 O‘zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza kilish Davlat ko‘mitasi  ma’lumotlari asosida  

---

196 
 
-
 
folklor va gastronomiya; 
-
 
tabiat qo‘ynida hordiq  chiqarish, joylarga ekologik turlar uyushtirish; 
-
 
baliq ovi, dorivor o‘simliklar yig‘ish. 
Yuqorida ko‘rsatilgan marshrutlar o‘tkazish uchun eng qulay vaqtlar: 
-
 
trekkinglar-aprel-iyun oxiri va sentyabr-oktyabr o‘rtalari; 
-
 
tog‘larga chiqish-may-sentyabr; 
-
 
suvda sayr qilish-may-iyul; 
-
 
otda sayr qilish iyun-iyul va sentyabr-oktyabr; 
-
 
iznes iva sayr qilish-may-oktyabr; 
-
 
paraglayding va deltaplenerlik-may-oktyabr; 
-
 
tog‘ chang‘isi va taxtalari (snoubording)-yanvar-mart oxiri.  

---

197