Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Tuman va xalq  xo’jalik obyektlarida qo’mondon-shtab 
o’quv mashg’ulotlarini o’tkazish uslubi
Qo’mondon-shtab o’quv mashg’ulotlari FM qo’mondon shtab o’quv 
mashg’ulotlari   shahar,   tuman,   FVDT   xizmatlari,   boshqaruv   tizimi 
rahbarlari,   favqulodda   vaziyatlar   va   evakuasiya   qilish   komissiyalari, 
harbiylashmagan   (maxsus)   yig’ma   qo’shilmalar   hamda   xalq   xo’jaligi 
rahbarlar   tarkibi,   fuqaro   muhofazasi   shtabi   a’zolari,   obyektda   tashkil 
etilgan harbiylashmagan tuzilmalar bilan o’tkazadi. 
Qo’mondon-shtab boshqaruvi bunda muhim hisoblanadi. Rasm-3.11 
da   boshqaruv   punktlari   strukturasi   sxemasi   keltirilgan.   Boshqaruv   shu 
sxemaga asosan olib borilishi mumkin.
Xuddi  shuningdek,   Respublika   subyektlari   bo’yicha   FVda 
tavvakalchilik (riskli) boshqaruv sistemasini ham qo’llash mumkin. Ushbu 
sxema rasm-3.12 da keltirilgan.
Qo’mondon-shtab   o’quv   mashg’ulotlarini   tayyorlash   va   o’tkazish 
uchun tegishli rahbariyat tashkil etiladi. Unga mashq rahbari, rahbariyat 
shtabi,   mashq   rahbarining   o’rinbosarlari,   yodamchilari,   va   vositlachilari 
kiradi.
187

---

O’quv  mashg’ulotlari,   rahbariyat   tarkibi   tassarufidagilarni 
boshqarishda mustahkam   ko’nikmalar hosil qilishda, FV   sodir bo’lishi 
xavfi   paydo   bo’lganda   uning   rivojlanishini   to’xtatishda   hamda   ularni 
oqibatlarini bartaraf etishda sharoitni to’g’ri baholashda imkon beradi. FM 
rejasidagi   tadbirlarni   mashq   qilish   qay   darajada   rejalashtirilganligini 
baholash va zamonaviy zarba vositalari qo’llanganda oqibatlarini bartaraf 
etish   bo’yicha   qaror   qabul   qilish,   ijrochilarga   aniq   vazifalar   berish   va 
ularning bajarilishni tashkil etish o’quv mashqlarini negizidir.
Tuman   qo’mondon-shtab   o’quv   mashqni   tayyorlash   va   o’tkazish 
bo’yicha barcha ishlarning  tashkilotchisi viloyat hokimi - FM boshlig’i 
bo’lib u o’quv mashq rahbari hisoblanadi.
O’quv   mashg’ulotlari   rahbarining   o’rinbosarlari   va   yordamchilari 
etib   viloyat   miqyosidagi   FM   xizmatchilari,   boshqarma   boshliqlari   yoki 
mashqga jalb etilayotgan obyektlarning rahbarlari tayinlanadilar.