Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

Ark qai’asi ichki kirish yo‘lagi. 
Hurmatli ekskursantlar! XVI 
asrda Arkning g ‘arbiy tomonidan ko‘tarilib boruvchi yoM-dalon 
bo'ylab harakatlanib bormoqdamiz. Bu yerda o ‘lkan darvozani 
ko‘rishimiz mumkin. Avvallari uning kirish qismi sharqiy tomon- 
da joylashgan. Darvozaxona peshtoqining ikki qismida «guldasta» 
(burj) va ular oralig‘idagi 3 qavatli bino yaxshi saqlangan. Dalon 
yo‘lakning chap devorida 12ta, o ‘ng devorida 13ta taxmontokcha- 
lar qurilgan. Chap tomondagi tokchalarning ba’zilarida ombor- 
xonaga kiriladigan eshiklar mavjud. Dalonning o ‘ng tomonidagi 
o ‘rta tokehasida afsonaviy qahramon Siyovush ruhiga Navro‘z 
bayramida chiroqlar yoqilgan. Amir otxonasi dalonning yuqori 
qismida joylashgan bo‘lib, unga olib boruvchi yo‘lak ham shu 
yerda joylashgan.
Jome’ masjidi. 
Dalon b o ‘y!ab yuqoriga ko‘tarilar ekanmiz, 
bu yerda XVIII asr oxirida g ‘arbiy devor burchagida peshayvonli 
Jome’ masjidini ko‘rishimiz mumkin. Masjidning darvozalari, pan- 
jaralari, devorlarining ichki tomonidagi naqshlar orasiga Q ur’on
165

---

oyatlari bitilgan. Peshayvon shipi murakkab girixlar bilan bezatil- 
gan. Masjidning sharq tomonida oshxona, orqa tarafida zarbxona 
joylashgan boMib, zarbxonaning shimoliy-sharqida zargarxona, ja- 
nubida devonbegining mahkamasi va amirlik kushbegisiga qarashli 
binolar joylashgan. Arkdagi binolaming aksariyati bir-biriga yaqin 
qilib loyihalashtirilgan. Jome’ masjididan boshlangan tor yo‘lak 
qushbegi hovlisi orqali Chorsuga tutashgan. Chorsu-ning chap to­
monida tosh yotqizilgan katta hovlida ko‘rinishxona o ‘rnashgan. 
Bu yerda amir tashrif buyurgan elchilami qabul qilgan va amir- 
larning taxtga o‘tirish marosimlari o ‘tkazilgan. 1605-yilda hovliga 
kirayverishda peshtoq bunyod etilgan. Hovlining uch tomoni ay- 
von bilan o‘raIib, oldingi peshayvondagi ikki qator naqshli usturi- 
laming tanasi muqarnaslar bilan bezatilgan. Nurota marmaridan 
yasalgan taxt shu ayvondagi taxtiravonda turgan. XVTII asrda hov­
lining janubiy tomonida «Rahimxon» mehmonxonasi va qorixona 
qurilgan. Ularning tagida esa amimi xazina xonasi bo‘lgan.