Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

10.1. Samarqand viloyatining tarixiy-me’moriy
yodgorliklari ekskursiya obyektlari sifatida
0 ‘zbekistonda jahon madaniyati xazinasiga kiruvchi ko‘plab 
arxitektura yodgorliklari mavjud. Xiva, Buxoro va Shahrisabz 
shaJiarlarining tarixiy markazlari, qadimiy Samarqandning tarixiy 
yodgorliklari YUNESKO ning «Jahon merosi» deb nomlangan 
ro ‘yxatiga, Boysun tumani aholisining folklor ansambli «Jahon 
nomoddiy merosi xazinasi» ro ‘yxatiga kiritilgan.
0 ‘zbekistonda turizmni rivojlantirish va uni yangi bosqichlarga 
ko‘tarish borasida, aw alo ko‘hna madaniy va arxitektura yod- 
gorliklariga boy bo‘lgan Samarqand, Buxoro, Xiva, Shahrisabz, 
Marg‘ilon kabi shaharlar muhim ahamiyatga ega. Bu shaharlarda 
butun dunyo aholisini hayratga soluvchi va lol qoldiruvchi qad­
imiy tarixiy yodgorliklar mavjud. Yer yuzining turli mamlakatlari- 
da istiqomat qiluvchi har bir inson bu shaharlami ko‘rish orzusida 
ya-shaydilar. Bir qancha mamlakatlarda 0 ‘zbekiston o:zining ana 
shu shaharlari bilan mashhurdir. Tarixiy obidalarning YUNESKO
136

---

«Jahon merosi» ro£yxatiga kiritilishining asosiy maqsadi - o ‘z 
hududida mashhur bo‘lgan obyektlarni dunyoga tanitish va hi- 
moya qilishdir. Ma’lumki, 0 ‘zbekiston tarixiy va madaniy yodgor- 
liklarga boy mamlakatdir. Bebaho merosimizning 140 ta obyektlari 
YUNESKO tomonidan muhofazaga olingan va tarixiy obyektlar 
ro‘yxatiga kiritilgan23. YUNESKO ning «Jahon merosi» ro'yxatiga 
Xivadagi Ichan Qal’a 1990-yil, Buxoroning tarixiy markazi 1993- 
yil, Shahrisabzning tarixiy markazi 2000-yilda kiritilgan. 2001-yil 
12—16 dekabr kunlari Finlyandiyaning Xelsinki shahrida YUNES- 
KOning Jahon merosi Q o‘mitasining navbatdagi yig‘ilishi bo‘lib, 
unda Sarnarqand shahri ham YUNESKOning «Jahon merosi» 
ro‘yxatiga kiritildi.
2014-yil 7-iyul kuni Amerikaning taniqli «The Huffington Post» 
nashri «Dunyoning albatta borib ko'rishi lozim bo‘lgan 50 shahri» 
ro‘yxatini e’lon qildi. Dunyoning eng mashhur shaharlari orasida 
«Sharq marvaridi» - Sarnarqand ham bor. Mazkur nashr reytingida 
qayd etilganidek, «Registon maydonidagi madrasalar va qadimgi 
inshootlardagi naqshlar Buyuk Ipak y o ‘lining ko‘hna shahri-Sa- 
marqandni jahon islom m e’morligining eng go‘zal namunalaridan 
biriga aylantirilgan».
Ushbu reyting «The Huffington Post» nashri tomonidan minube. 
net sayohatchilar hamjamiyati bilan o ‘zaro hamkorlikda tuzilgan. 
Bundan ko‘ziangan maqsad «Buyuk ko‘hna poytaxtlardan tortib, 
to Osiyo, Amerika va ulardan tashqari dunyodagi eng a ’lo joyni 
topish» bilan izohlanadi. Reyting mualliflarining fikr bildirishla- 
richa, odamlar o 'z hayoti davomida albatta borib ko‘rishi lozim 
boMgan qadamjolar ro‘yxatidan dunyoning 50 shahari joy olgan. 
Sarnarqand MDH mamlakatlari shaharlari o‘rtasida ushbu nufuzli 
ro‘yxatga kirganyagona shahardir.24 Turizm sohasi bo‘yicha 2014- 
yil 1-3-oktabrda Birlashgan millatlar tashkiloti (BMT) Butunjahon