Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

Issiqiik yoki quyosh urishi 
odatda organizmning haddan zi- 
yod issib ketishi natijasida kuzatilib, oqibatda miyaga qon kelishi 
k o ‘payadi.
Issiqlab ketishga 
atrof-muhitdagi haroratning yuqori b o iish i, 
havoning haddan ziyod namligi, nam o ‘tkazrriaydigan (rezi- 
nali, brezentli) kiyim kiyganligi, jism oniy ish, ichimlik ichish 
m e’yorining buzilganligi sabab boMishi mumkin.
Issiqiik va quyosh urishidaum um iy holsizlik, haddan ziyod isib 
ketish, teri qoplam alarining qizarishi, k o ‘p terlash, yurak qisqar- 
ishlarining tezlashuvi (puls daqiqasida 100-120 marta uradi), bosh 
aylanishi, bosh o g 'rig ‘i, ko‘ngil aynishi (ba’zan qusishlar bilan 
ham), tana haroratining 39-40° gacha ko'tarilishi, og‘ir holatlar­
da karaxt bo'lishdan to hushini to ‘liq y o ‘qotishgacha, alahsirash, 
mushaklar talvasasi, nafas olish va qon aylanishining buzilishi ho- 
Iatlari kuzatiladi.
Issiqiik yoki 
quyosh urishi holatlarida tibbiy 
yordam 
ko‘rsatayotgan gid quyidagilarni bajarishi lozim:
• jabrlanuvchini zudlik bilan salqin joyga o ‘tkazish;
• orqasi bilan yotqizib, boshi tagiga yostiq qo yish;
• kiyim larini yechish yoki bolsh qo‘yish;
• boshi va ko'kragini sovuq suv bilan namlash;
• sovuq m alham lam i yoki muzni boshiga (peshonasi, tepasi 
va ensasi), o'm ro v suyagi va tizza sohalariga, q o ‘ltiq osti sohalari- 
ga (ko‘plab qon tom irlari m avjud sohalarga) qo‘yish;
• nafas olish va yurak qisqarishlari kuzatilmagan vaqtda jon- 
lantirish tadbirlarini to ‘la o ‘tkazish.
282

---