Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

Ekskursiya xizmatining nonti (nomlanishi) - bu bevosita yoki bilvosita shaklda ekskursiya xizmatining mazmunini anglatuvchi ifodasidir. Ekskursiya xizmatining nomi aniq mazmunda bo'lishi, ikki xil talqin qilinmasiigi kerak. Ekskursantlar tarkibi, ekskursiya xizmati vazifasidan kelib chiqib, bitta mavzudagi ekskursiya xiz­ matining bir nechta nomi bo‘lishi mumkin. Masalan, «Sarnarqand -A m ir Temur davlati poytaxti» nomli ekskursiya xizmatini «Tungi Sarnarqand», «Sarnarqand - Sharq gavhari», «Sarnarqand - Sharq Rimi» deb nomi ash ham mumkin.

Ekskursiya xizmati mavzusining asosiy maqsadi - ekskursant-larni ekskursiya xizmatlariga bo‘lgan talablarini toiiq qondirish hisoblanadi. Shu maqsaddan kelib chiqib, turistik firmalarning muhim vazifasi muntazam ravishda yangi, qiziqarli mavzulardagi ekskursiya xizmatlarini tayyorlash, amaldagi mavzularni takomil-lashtirish, iste’molchilarga taqdim etilayotgan ekskursiya xizmat­ lari hajmini va sifatini oshirish hisoblanadi.

4.3. Ekskursiya xizmati ma’Iumotlari uchun


manbalar izlash

Yangi mavzudagi ekskursiya xizmatini tayyorlash jarayonida mavzuni yoritishga yordam beruvchi kitoblar, broshyuralar, gazeta va jumallarda chop etilgan maqolalar, internet sahifalari ro‘yxati taxlanadi. Ushbu ro‘vxatda gidlarga matn tayyorlash uchun zarur

71

bo‘ladigan amaliy va nazariy ma’Iumotlaming adabiy manbalari kiritiladi. Ijodiy guruhga ishlash qulay bo‘lishi uchun adabiyot-lar ro‘yxati bir necha nusxada ko‘paytirib, muallifi, nashriyotning nomi, chop etilgan yili, shuningdek, boblar, bo‘lim lar, betlar beri-lishi kerak. Adabiy manbalaming ro‘yxatini «asosiy adabiyotlar» va «qo‘shimcha adabiyotlar» ga bo‘lish tavsiya etiladi.

Matbuotda chop etilgan ma’lumotlardan tashqari, boshqa masa­ lan, davlat arxivlari, muzeylar, xronik-hujjatli va ilmiy-ommabop kinofilmlar va shu kabi manbalardan ham foydalanish mumkin. Bunday manbalar ro‘yxatini ekskursiya xizmati muallifiari tu-zadi. Manba sifatida tarixiy voqea, hodisalar ishtirokchilarining xotiraviy hikoyalaridan ham foydalanish mumkin. Biroq noa-niqliklardan va chalkashliklardan qochish maqsadida xotiraviy ma’lumotlardan ehtiyotkorona foydalanish tavsiya etiladi. Ekskur­ santlarga hikoya qilib berish uchun ishonchli, mukammal tekshirib ko‘rilgan fakt va ma’lumotlardan foydalanish zarur. Ekskursiya ma’lumotlarini qidirish va tizimlashtirishda kompyuter ensiklope-diyaiari, shu jumladan, lazerli disklarda (SD disklar) joylashgan multimediyali bazaviy ma’lumotlar ham katta yordam beradi.