Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ekskursiya xizmatini tashkil qilish

4.2. Ekskursiya xizmatining maqsadi, vazifasi va


mavzusini aniqlash

Yangi ekskursiya xizmatini tayyorlash jarayoni uning aniq maqsadini belgilashdan boshlanib, mualliflarga keyinchalik ekskursiya xizmatini tashkillashtirishga yordam beradi. Gidning hikoyasi ham ushbu maqsadga bo‘ysunadi. Ekskursiya xizmati­ ning bir nechta maqsadlarini sanab o‘tamiz: ekskursantlami vatan-parvarlik ruhida tarbiyalash, ijtimoiy foydali mehnatga chorlash, boshqa millatlar madaniyatiga hurmat hissini uy g‘otish, estetik tar-biya, dunyoqarashni kengaytirish, ilm-fan va madaniyatto£g‘risida qo‘shimcha ma’lumotlar berish va boshqalar.

Bir xii ekskursiyalar bo‘lmaydi, ular eng awalo mavzusi bilan farqlanadi. Mavzu biror nimaning mazmuniga tegishli tushuncha-dir. Ekskursiya xizmatining mavzusi obyektni ko‘rsatish va hikoya qilishning predmeti hisoblanadi.

Ekskursiya xizmati mavzusi uning mazmunini qisqa va lo‘nda ifodalaydi. Mavzuni tanlash potensial talabga, aniq buyurtmaga maqsadli yo'naltirilgan bo‘lishi mumkin. Mavzu ekskursiya xiz-matining obyekti va mavzularni birlashtiruvchi negiz hisob­ lanadi. Ijodiy guruh ekskursiya xizmatini tayyorlash jarayonida obyektlarni mavzuga oid ma’lumotlar bilan solishtiradi. Obyekt­ lar tanlash masalaning bir tomoni, mavzuni to‘l?q va ishonchli yoritib beruvchi aniq ma’lumotlami topish ham muhimdir. Ishchi guruhning ko‘p oylik mehnati natijasida yangi mavzudagi ekskur­ siya xizmati tayyor bo‘ladi. Ekskursiya xizmati mavzusi obyekt­ larni ko‘rsatish va mazmunli hikoya qilish bilan uzviy bog‘langan bo‘ladi va uning mazmunini boyitadi. Ekskursiya xizmatining tar-qoq qismlarini mavzu birlashtiradi, obyektni qanday ko‘rsatish va qaysi ma’lumotni hikoya qilish kerakligiga yo‘naltiradi.

70

Ba’zi obyektlarni bir nechta ekskursiya xizmatlarida ko‘rsatish mumkin. Masaian, Sarnarqand viloyatidagi «Registon» maydoni haqida ekskursiya xizmati mavzusidan kelib chiqib, turli hajmda ma’lumotlar berish mumkin. Guruh harakatlanadigan yo‘l ustidan ekskursiya xizmatining mavzusiga tegishli bo‘lmagan obyektlar «chiqib turadi». Ushbu obyektlar haqida ma’lumotlar qiziqarli bo'lishi mumkin, lekin yoritilayotgan mavzu uchun ikkinchi da-rajali bo‘ladi va' gid ular haqidagi savollarga faqatgina qisqa javob beradi. Har bir mavzu kichik mavzulardan tashkil topadi. Mav-zuostilar to‘liq va mantiqiy tugallangan bo‘lishi lozim.