Samarqand iqtisodiyot va servis instituti "buxgalteriya hisobi va audit" kafedrasi "moliyaviy hisob" fanidan

1-chizma.Buxgalteriya balansini tasniflash asoslari 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Buxgalteriya balansi 

Tuzilgan 

sanasiga ko„ra 

1. Kirish (ta‟sis) balansi 

2. Boshlang„ich balans 

3 .Hisobot balansi 

4. Tugatish balansi 

5. Birlashtirish va ajratish balansi 

Ma‟lumotlarni 

jamlashiga 

ko„ra 

1. Yig„ma balans 

2. Alohida balans 

3. Konsolidatsiyalashtirilgan balans 

Subyektlarni 

moliyalashtiri-

lishiga ko„ra 

1. Davlat byudjetidagi muassasalar   

balansi 

2. Xo„jalik yurituvchi subyektlar 

balansi 

Ma‟lumotlarni 

jamlash 

sikllariga ko„ra 

1. Sinov balansi 

2. Tuzatilgan sinov balansi 

3. Yakuniy balans 

Regulirovka 

schyotlar 

ma‟lumotlarini 

hisobga 

olganiga ko‟ra 

1.Balans –brutto 

2.Balans -netto 

---

 

12 

 

Yig„ma  balans  -  bu  bir  tizim  korxonalari  balanslari  moddalarini  gorizontal 

holda  jamlash  natijasida  tuzilgan  balans,  masalan  trest,  konsern,  kompaniya, 

vazirlik va shu kabi yuqori organlar tomonidan tuzilgan balans. 

Alohida  balans  –bu  har  bir  ho„jalik  yurituvchi  subyekt  tomonidan  tuzilgan 

balans. 

O„z  qaramog„ida  shuba  xo„jalik  jamiyatlariga  ega  bo‟lgan  bosh  korxonalar 

konsolidatsiyalashtirilgan balans tuzadilar.  

Subyektlarni  moliyalashtirilishiga  qarab      balans  bir  biridan  tubdan  farq 

qiladigan davlat byudjetidagi muassasalar balansi va xo„jalik yurituvchi subyektlar 

balansiga bo„linadi. 

Hisob ma’lumotlarini jamlash sikllariga ko’ra sinov balansi, tuzatilgan sinov 

balansi va oxirgi yakuniy balans turlarini ajratish mumkin. 

Sinov balansi – bu vaqtinchalik schyotlar yopilmasdan tuzilgan, shuningdek 1-

yanvargacha  ayrim  schyotlar  bo‟yicha  hisob-kitoblar  ma‟lum  sabablarga  ko‟ra 

oxirigacha  amalga  oshirilmagan  holda  tuzilgan  dastlabki  balans.  Bunday  balansni 

tuzish tartibi chet el korxonalari amaliyotida keng tarqalgan.