Samarqand iqtisodiyot va servis instituti bank moliya xizmatlari fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
SAMARQAND IQTISODIYOT VA SERVIS INSTITUTI
BANK MOLIYA XIZMATLARI FAKULTETI
MK-318 GURUX talabasi
RAMAZANOV ABDULLONING
« DAVLAT BYUDJETI »fanidan
« BYUDJET MUNOSABATLARINING QONUNIY HUQUQIY ASOSLARI»
mavzusidagi

KURS ISHI



Bajaruvchi: Ramazanov A.


Ilmiy rahbar: Latipova Sh.
MUNDARIJA:


KIRISH…………………………………………………..………………………...

I BOB. ASOSIY QISIM……………………………………………………………

I BOB. BUDJET HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR VA ULARNING TASNIFI.

1. Budjet munosabatlarining paydo bo’lishi va ahamiyati ………

2. Budjet munosabatlari qonunining asosiy vazifalari ………………………

II BOB. DAVLAT BUDJETINING IJROSI VA UNING IJRO ETILISHINI NAZORAT QILISH.


2.1. Davlat budjetining ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati …….……...…

2. 
   Davlat budjetining funksiyalari ………………………………..
   

III. XULOSA………………………………………………………..…………


IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR……………………………..……….


Kirish

Budjet so’zi 15-asrlarda paydo bolgan bolib, Orta asrlardagi Fransuz tilidan bougette, qadimgi fransuz tilidagi bouje, yani charm sumka, hamyon, kichik charm sumka, lotin tilidagi bulga so’zidan olingan bo’lib, charm sumka degan ma’nolarni anglatadi. Zamonaviy moliyaviy ma’nosi (1973) gaznachilik vaziri fiskal rejalarini o’zining hamyonida saqlashi degan tushunchani beradi. Boshqa ma'nosi 18-asrda yangiliklar shodasi bo’lib ko’chdi, shu sababdan bu so’zni ishlatish ayrim gazetalar uchun sarlavha sifatida ishlatilgan.

Davlat byudjeti — davlatning muayyan vaqt (odatda bir yil) uchun moʻljallangan pul daromadlari va harajatlari majmui. Davlat byudjedi davlat ixtiyoridagi pul fondlarining taqsimlanishini bildirib, u davlat moliyasining bosh boʻgʻini hisoblanadi. Davlat byudjedi tarkiban umumdavlat (yoki markaziy) byudjet i (mamlakat miqyosidagi umumiy daromadlar va harajatlar yigʻindisi) vamahalliy (munitsipal) byudjet (hududiy tuzilmalar — oʻlka, viloyat, tuman va h.k. doirasidagi pul daromadlari va harajatlari)ga boʻlinadi. Ikki turdagi byudjetlar nisbati mamlakatning ichki sharoitiga bogʻliq boʻladi. Davlat jamiyatga ijtimoiy xizmatlar (milliy xavfeizlikni taʼminlash, jamoat tartibini saklash, atrof-muhitni himoya qilish, nochorlarga yordam berish, aholiga bepul ijtimoiy xizmatlar koʻrsatish va b.) koʻrsatadi va bularning barchasi harajat talab qiladi. Byudjet daromadlari soliqlar, solikdan tashqari yigʻimlar, davlat zayomlaridan tushgan pul, davlat mul-kini sotishdan yoki ijaraga berishdan kelgan mablagʻlardan shakllanadi. Byudjet daromadining aholi jon boshiga hisoblangan miqdori mamlakatning byudjet salohiyati (potensiali) deb yuritiladi va bu byudjet daromadining umumiy hajmiga hamda aholining soniga bogʻliq. Byudjet harajatlari uning daromadidan ortib ketsa, byudjet taqchilligi, yaʼni kamomadi yuzaga keladi. Kamomad miqdori mamlakat yalpi millim mahsulotning 3—3,5% ga teng boʻlishi meʼyoriy hisoblanadi. Byudjet kamomadining gʻoyat oshib ketishi va uni daromad bilan taʼminlash mumkin boʻlmaganda byudjet harajatlari qisqartiriladi. Markaziy, mahalliy Davlat byudjedlari va Davlat byudjeddan tashqari fondlar (davlatning muayyan maqsadli fondlari, maxsus maqsadli soliqlar, zayomlar, byudjetdan subsidiyalar hisobiga yaratiladigan maxsus fondlar) yigʻindisi davlatning yig’ma byudjetini tashkil etadi. Davlat byudjedi, odatda, joriy yilda kelgusi yil uchun tuziladi. Iqtisodiy beqarorlik sharoitida u chorak yoki yarim yilga tuzilishi ham mumkin. Davlat byudjedini hukumat tuzadi va yuqori qonun chiqaruvchi organ (parlament) tomonidan tasdiqlanadi.