Samarqand davlat universitetining 90-yilligiga bag‘ishlanadi



Download 2,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet157/253
Sana25.01.2022
Hajmi2,58 Mb.
#408476
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   253
Bog'liq
iqtisodiy nazariya

 
   
P
A
 
 
 
 
 
   
R
E
                                 
E
    
 
   
P
B
  
 
 
                                             
Q
E
                                    Q 
 
 
Mukammal  raqobat  sharoitida  narxning  shakllanishi. 
Erkin  raqobat 
kurashi  sharoitida  narxning  tashkil  topish  xususiyatlarini  tadqiq  etgan  dastlabki 
iqtisodchilardan  biri  A.Marshall  hisoblanadi.  Uning  fikricha,  tovarning  oldi-sotdi 
jarayoniga qadar ikki xil, ya’ni sotuvchi va xaridor narxlari mavjud bo‘ladi.
 
Nazariy  jihatdan  har  ikki  narxning  yuqori  va  quyi  darajalari  mavjud.  Sotuvchi 
o‘z tovari narxining imkon qadar yuqori bo‘lishidan manfaatdor, chunki bunday narx 
uning  foydasi  hajmini  oshiradi.  Biroq, erkin  raqobat  sharoitida  narxni  boshqalardan 
yuqori  darajada  belgilashga  intilish  mazkur  sotuvchining  bozordan  siqib  chiqari-
lishiga olib kelishi mumkin. Sotuvchi narxining eng past darajasi shu tovarni ishlab 
chiqarish uchun ketgan xarajatlarni qoplashi kerak. Xaridor tovarni eng past narxda 
sotib  olishdan  manfaatdor,  biroq  erkin  raqobatli  bozor  sharoitida  uning  ham  tovar 
sotib  ololmay  qolish  xavfi  mavjud  bo‘ladi.  Xaridor  narxining  yuqori  darajasi  esa, 
Marshall ta’biricha, so‘nggi qo‘shilgan miqdor nafliligiga teng bo‘lishi kerak.  
 
Sotuvchi  va  xaridor  o‘rtasidagi  qulay  narxga  erishish  borasidagi  kurash  har 
ikki  narxning  mosligi  ta’minlangunga,  ya’ni  bozor  narxi  paydo  bo‘lgunga  qadar 
davom  etadi.  Shunday  qilib,  sotuvchining  narxi  tomonidan  ishlab  chiqarish  xarajat-
lari,  xaridor  narxi  tomonidan  esa  so‘nggi  qo‘shilgan  miqdor  nafliligi  maydonga 
tushib,  ularning  nisbati  asosida  bozor  narxi  paydo  bo‘ladi.  Bu  holatni  Marshall 
shunday  ifodalaydi:  «…«ishlab  chiqarish  xarajatlari»  prinsipi  hamda  «so‘nggi 
qo‘shilgan  naflilik»  prinsipi,  shubhasiz,  yagona  talab  va  taklif  umumiy  qonunining 
tarkibiy  qismi  hisoblanib,  ulardan  har  birini  qaychining  bitta  kesuvchi  tomoniga 
qiyoslash mumkin».
 
Talab  va  taklifning  muvozanati  mukammal  raqobat  bozoridagi  narxning 
shakllanishiga muvofiq keladi.
 



Download 2,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish