Samarqand davlat universiteti turaev b. X., Nizamov a. N



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/170
Sana31.01.2023
Hajmi1,88 Mb.
#905685
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   170
Bog'liq
d1c0a909228ef2039cb1a023dfc722fd IQTISODIY TA`LIMOTLAR TARIXI

Predmet va uslub
. Sey mumtoz iqtisodiy nazariyasini tizimlashtirish 
borasida ham ulkan ishlarni ham amalga oshirgan. XIX asrning ikkinchi yarmida 
yashab o`tgan mashhur rus iqtisodchisi A.I. CHuprov o`zining «Siyosiy iqtisod» 
asarida quyidagilarni yozgan edi: «Sey, siyosiy iqtisod sohasidagi ilk 
tizimlashtirishga harakat qilgan olimdir. O`zining siyosiy iqtisodiyot haqidagi 
traktatida, u ilk marotaba iqtisodiy fanning butun sohasini qayta ishlab, aniq lo`nda 
talqin yaratishga muvaffaq bo`lgan edi».
Boylik
. Sey fikricha boylik tushunchasi insonlar tomonidan tekin olinishi 
mumkin bo`lgan mahsulotlarga (suv, havo) nisbatan emas, mo„ayyan narxga ega 
bo`lgan mahsulotlarga nisbatan qo`llanilishi mumkin, Chunki bu mahsulotlar o`z 
egalarining mutlaq mulkidir. Bundan tashqari, Sey Smitning boylik to`g`risidagi 
tushunchasini cheklaganligi uchun tanqid qilib, «Smit bu doiraga moddiy 
bo`lmasada, ammo real kuchga ega bo`lgan boyliklarni ham kiritishi lozim edi, 
masalan tabiiy yoki o`rganilgan iqtidorni» deb yozgan. 
Narx
. Narx masalasini har tomonlama ko`rib chiqishga harakat qilgan va 
quyidagicha fikr yuritgan: «Ishlab chiqarish materiyani yaratmaydi, ammo 
foydalilikni yaratishi mumkin. Mazkur foydalilik darajasi predmetlarga boylik 
yaratishi bilan bir qatorda u ishlab chiqarish boyligi ham bo`ladi». 
Shu bilan birgalikda, Sey Smitni quyidagi holatlar bo`yicha ham tanqid 
qilgan ya`ni Smit faqatgina mehnatni narxni keltirib chiqaruvchi omil sifatida 
tadqiq etgan. Ammo aniqroq tahlil ko`rsatishicha, narx o`z kelib chiqishiga ko`ra, 
uch toifaning birlashgan holda mehnat qilishi maxsulidir, ya`ni inson, tabiat kuchi 
va kapital (ishlab chiqarish vositalari). 
Sey fikricha, narx bozorda talab va taklif asosida yuzaga keladi. Shunday 
qilib, u mo„ayyan ma`noda neomumtoz maktabi namoyandasi bo`lib, mazkur 
maktab narx nazariyasi asosida foydalilik, ishlab chiqarish xarajatlari va talab va 
taklif mutanosibligi birlashgan edi. 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   170




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish