Samarqand davlat universiteti tasdiqlayman

Sotsiometrik so’rov – (lotincha societas-jamiyat va metreo- o’lchayman) sotsiologiyada kichik guruhlarga oid muammolarni o’rganadigan empirik metod. Uni fanga ilk bor joriy qilgan olim – avstro-amerikalik psixolog YAkob Moreno.
Sotsial eksperiment – sotsiologiyadagi eksperimental tadqiqot maqsadidan kelib chiqib, maxsus yaratilgan sharoitlar asosida hodisalarning o’zgarishini kuzatishga aytiladi. Sotsiologiya fanining boshqa sohalarida u faol qo’llaniladi, lekin din sotsiologiyasida undan foydalanish tavsiya etilmaydi.
So’rov metodi – empirik tadqiqotda eng ko’p qo’llaniladiladigan metodi hisoblanib, uning yordamida respondentlarning (savolga javob berayotgan kishi) o’rganilayotgan muammo bo’yicha shaxsiy fikrlari, munosabatlari va baholarini aniqlash mumkin bo’ladi. Bu metod ikkita asosiy shaklga ega: yozma so’rov (anketa o’tkazish) va og’zaki so’rov (interv’yu).
Hujjatlarni o’rganish metodi – empirik metodlarning bir turi. O’rganilayotgan muammo bo’yicha so’rov metodi effekt bermagan sharoitda uningyordamidakerakli sotsiologik ma`lumotlarni to’plash mumkin bo’ladi. Hujjatlar sifatida rasmiy statistika, arxiv materiallari, tashkilotlarning hujjatlari, audio va vidio tasmalar, kinoxronikalar va fotosuratlarni e`tirof etish mumkin.
Dasturlangan so’rov – savol beruvchi tadqiqotchi va javob beruvchi tadqiq qilinuvchi o’rtasida tartibga solingan, dastur asosidagi interv’yu yoki anketali so’rov turi.
Dasturlanmagan so’rov – taklif etilgan mavzu bo’yicha suhbat, og’zaki yoki yozma bayonnoma shaklida kishilarning fikrini, nuqtai-nazarini, o’yini, etiqod va qarashlarini o’rganuvchi metod.
Ichkaridan kuzatish – guruh yoki hamjamiyatlar faoliyatida sotsiologning o’zi ishtirok etishini nazarda tutuvchi tadqiqot usuli.
Faraz – empirik tadqiqotning asosi sifatida olg’a surilayotgan g’oya yoki taxmin.
Qo’shilib kuzatish – tadqiqotchining uzoq vaqt davomida ob`ekt bilan sotsial muhit tarkibiga kirib, uni muntazam tarzda kuzatishi.

Nazorat savollari

1. 
   Metod haqida ma`lumot bering.
   
2. 
   Umuilmiy metodlar deganda nimani tushunsiz?
   
3. 
   Maxsus-sotsiologik va empirik metodlarni tasniflab bering.
   
4. 
   Sotsiologik ma`lumotlarni to’plash metodlari va luarning xususiyatlarini izohlang.
   
5. 
   To’plangan ma`lumotlarni tahlil qilish metodlariga misollar keltiring.
   

Test savollari

1.