Samarqand davlat universiteti tarmoq texnologiyalari

Fayl server xizmati.
Bunda tarmoqdagi barcha kompyuterlar asosiy 
kompyuterning (server) ma’lumotlaridan foydalanish yoki o‘z ma’lumotlarini 
asosiy kompyuter xotirasiga joylashtirish mumkin; 
Print server xizmati. 
Bunda tarmoqdagi barcha kompyuterlar o‘z 
ma’lumotlarini xizmat joriy qilingan kompyuter boshqaruvi orqali qog‘ozga chop 
qilishi mumkin; 
Proksi server xizmati.
Bunda tarmoqqa ulangan barcha kompyuterlar xizmat 
joriy qilingan kompyuter boshqaruvi orqali bir vaqtda Internet yoki boshqa 
xizmatlardan foydalanishi mumkin; 
Kompyuter va foydalanuvchi boshqaruvi xizmati.
Bunda tarmoqqa 
ulangan barcha kompyuterlarning va ularda qayd qilingan foydalanuvchilarning 
tarmoqda o‘zini tutishi hamda faoliyat yuritishi belgilanadi va nazorat qilinadi. 
Kompyuter tarmoqlarini ularning geografik joylashishi, masshtabi hamda 
hajmiga qarab bir nechta turlarga ajratish mumkin, masalan: 

Lokal (LXT yoki LAN-Local Area Network) tarmoq; 

Mintaqaviy (MXT yoki MAN-Metropolitian Area Network) tarmoq; 

Global (GXT yoki Wan-Wide Area Network) tarmoq. 
Optik tolali kabel 

---

87 
Lokal (LXT yoki LAN-Local Area Network) tarmoq; 
Agar 
tarmoqning 
abonentlari bir-biridan uncha katta bo’lmagan masofalarda 
(10—15 km gacha) joylashgan bo’lsa, u holda bu tarmoq 
lokal tarmoq 
deb 
ataladi. LXT uncha katta bo’lmagan hudud oralig’ida joylashgan abonentlarni 
birlashtiradi. Hozirgi vaqtda lokal hisoblash tarmog’i abonentlarining hududiy 
sochilib ketishiga aniq bir cheklanishlar mavjud emas. Odatda bunday tarmoq aniq 
bir ob’ektga bog’langan bo’ladi. LXT sinfiga alohida korxonalar, firmalar, banklar, 
ofislarning va x.k. tarmoqlari misol bo’la oladi. 
Mintaqaviy (MXT yoki MAN-Metropolitian Area Network) tarmoq; 
Mamlakat, shahar, va viloyatlar darajasida kompyuterlarini va lokal 
tarmoqlarni maxsus aloqa yoki telekommunikatsiya kanallari orqali o‘zaro 
bog‘lagan tarmoqlar; 
Odatda hududiy MXT abonentlari orasidagi masofa o’nlab, yuzlab kilometrni 
tashkil etadi. 
Global (GXT yoki Wan-Wide Area Network) tarmoq