Samarqand davlat universiteti tarix fakulteti tarixshunoslik va manbashunoslik kafedrasi arxivshunoslik fanidan ma’ruza matni tuzuvchi: Yakubov Akmal Saydirasulovich

Tayanch iboralar

Bosh arxiv boshqarmasi– O’zbekiston hududida barcha arxivlar faoliyatini
muvofiqlashtiruvchi raxbar tashkilot
Davlat arxiv fondi – davlat tasarrufiga olingan hamda davlat va idoraviy
arxivlarda saqlanayotgan hujjatlar majmui
Viloyat arxiv bo’limlari - (yoki okrug arxiv byurolari) - u yoki bu viloyat
(okrug) hududida arxivlarga rahbarlik qiluvchi organ
Saqlov birligi – (yedinisa xraneniya) arxivlarda saqlash uchun alohida yig’majild (delo) larga birlashtirilgan hujjatlar to’plami
Markaziy arxivlar – respublika ahamiyatiga molik hujjatlarni saqlovchi
arxivlar. Bu arxivlarda asosan markaziy davlat organlari hujjatlari saqlanadi
Mahalliy arxivlar – turli davrlarda mavjud bo’lgan va hozirda faoliyat
ko’rsatayogan viloyat, shahar va rayon arxivlari
Arxiv fondi – tarixiy yoki mantiqiy jihatdan bir biri bilan aloqador arxiv hujjatlari majmui
Arxiv hujjatlari – ekspertizadan o’tkazilib, muhim ijtimoiy va ilmiy
ahamiyatga molik deb topilgan matnli, qo’lyozma hujjatlar, ovozli yozuvlar, videoyozuvlar, kinolentalar, fotosuratlar, fonografiya plyonkalari, chizmalar, sxemalar

Nazorat savollari

1. 
   Oktyabr to’ntarishidan keyingi dastlabki yillarda arxiv ishida qanday o’zgarishlar ro’y berdi?
   
2. 
   Turkiston Davlat arxiv fondi tarkibiga qanday hujjatlar kiritilgan edi?
   
3. 
   O’zbekiston SSR Davlat arxiv fondi qachon tashkil etildi?
   
4. 
   30-40-yillarda O’zbekistonda qanday markaziy va mahalliy arxivlar mavjud edi?
   
5. 
   20-30-yillarda O’zbekiston arxivlari qaysi organlar tasarrufida bo’lgan?
   
6. 
   Qachon va nima sababdan O’zSSR Bosh Arxiv boshqarmasi NKVD tasarrufiga o’tkazildi?
   
7. 
   Urushdan oldingi yillarda arxiv ishlarida qanday ijobiy o’zgarishlar ro’y berdi? Arxivlar faoliyatida qanday nuqsonlar mavjud edi?
   
8. 
   Ikkinchi jahon urushi yillarida O’zbekiston arxivlarining ahvoli qanday edi?
   
9. 
   “Hujjatlarni tartibga solish va ro’yxatlashtirish” degan iborani izohlab bering.
   
10. 
    Urushdan keyingi yillarda arxivlar faoliyatida qanday ijobiy o’zgarishlar ro’y berdi?
    
11. 
    Sovet davrida mamlakatdagi totalitar siyosiy tuzum arxivlar faoliyatiga salbiy ta’sir qilganligi haqida fikr yuriting.