85
pog`analashtirilgan tarzida tashkil etilgan kataloglarning Bobiy tuzilishi
bo'yicha amalga oshiriladi. Katalog ichidagi sahifalar alifbo tartibida
beriladi. Katalogda ro'yxatdan o'tish uchun ma'lum bir shaklni
to'ldirishingiz yoki sahifangizni qaysi bo'limga
joylashtirishni
istayotgangizni, saytning qisqacha tavsifini
va katalogdagi sahifani
qidirish uchun kalit so'zlar ro'yxatini o'z ichiga olgan so'rov
yuborishingiz kerak bo`ladi.
Ba'zi qidiruv tizimlarining o`z katalogi bor. Qidiruv tizimining o'zi
uchun indekslar spayder tomonidan olinadi va katalogning ro'yxatga
olish shakli yoki tizim moderatorlar tizimi orqali bilan to'ldiriladi.
Serverlarni ishga tushirish serverlar guruhini boshqarish trafikiga
ham
tegishlidir.
Ular
yanada
keng
qamrovli
yondashuvdan
foydalanadilar va axborotni qidirish va foydalanuvchilarga ko'chirish
vazifalari bilan birga Bob bo'yicha juda keng axborot mazmunini taqdim
etadi.
Ularning eng kattasi portallar deb ataladi. Portallar veb-saytlar
bo'lib, ular axborotni to'ldirish, foydalanuvchi jamoasi bo`lib, elektron
pochta kabi asosiy xizmatlarning kombinatsiyasi hisoblanadi. Ular
internet muhitida boshlang'ich navigatsiya nuqtasi bo'lib xizmat qiladi, u
yerda siz yangiliklar sarlavhalari bilan tanishishingiz, tarmoqdagi
voqealar haqida bilib olishingiz mumkin va hokazo.
Farqlar barcha
vazifalar
muvaffaqiyatli
birlashtirilganligi
va
foydalanuvchilar
jamoalari, veb-sahifalar, suhbatlar, elektron pochta va tezkor xabarlarni
yuborish uchun texnologiya qanchalik muvaffaqiyatli tanlanganligi bilan
belgilanadi. Bundan tashqari, portallar ular
bilan ishlash qulayligi va
muayyan foydalanuvchining ehtiyojlari uchun sozlash, shuningdek,
tarmoqda vaqt o'tkazishni istaganlar portalida uchrashish ehtimoli
jihatidan farq qiladi.
Portallarning asosiy tarkibiy qismlari:
- Kanallar. Portallarning asosiy vazifalaridan biri barcha qiziqarli
ma'lumotlarni
kanallarga
taqsimlash
orqali
uni
topishni
osonlashtirishdir. Ushbu sohaning kashshofi AOL xizmati bo`lib, u
ishlab chiquvchilar bilan bog`liq ma'lumotlarni o'rganish
natijasi va
asosan o`zining tajribasidan kelib chiqqan holda ma'lumotlar jamlangan
14 – 18 qismli xabarlarni osongina tanib olish mumkin bo`ladigan
kichik toifalarga ajratadi.
- Elektron pochta. Elektron pochta orqali mijozlar bilan - nafaqat
mustaqil, balki veb-ga asoslangan holda siz HTML pochta xabarlarini
86
ko'rishingiz, papkalar yaratishingiz va manzillar daftaringizni tartibga
solishingiz mumkin.
- Munozaralar. Fikr almashish uchun forum tashkil etish imkoniyati
va boshqa foydalanuvchilar bilan uchrashish
har qanday portalning
asosiy atributlardan biridir. Ko'pgina portallarda barcha portal
xizmatlarini qamrab olishga qaratilgan suhbat vositalari mavjud bo`lib,
ular munozaralarning keng doirasi - ochiq shaklda moderator tomonidan
olib boriladi. Shunigdek onlayn brifinglar, seminarlar va matbuot
anjumanlarini tashkil etish va o'tkazish bo'yicha xizmat ham taqdim
etiladi.
- Xaridlar.Internet tovarlar va xizmatlarning ulkan bozoriga aylanadi va
portal ishlab chiquvchilar ushbu vaziyatdan foydalanib, tijorat saytlariga
havolalarni joylashtirib, foydalanuvchilarga kerakli mahsulotlarni topish
yo`llarini taqdim etadilar.
"Yakuniy serverlar" guruhiga foydalanuvchilar
turli xil axborot
resurslarini ta'minlovchi saytlar kiradi. Shunga asoslangan veb-serverlar
tomonidan bajariladigan vazifalarni serverlarning internetda axborot
tizimida interaktiv savdo tizimi asosida guruhlariga ham bo`lish
mumkin.
Servelar intrenetda firmalarning virtual ishtiroki va ularning
takliflarining amalga oshishini ta`minlaydi. Ushbular asosida ular ikki
guruhga: relama serverlari va axborot serverlariga bo`linishi mumkin.
Reklama server bir yoki bir necha veb sahifalardan iborat bo'lishi
va turli tipdagi axborot reklamalalari mazmunini qamrab olishi
mumkin.Mahsulotlar yoki firma xizmatlari ta`minoti
reklama matni
doirasida iste`molchilar ehtiyojini qondirishni nazarda tutgan holda
amalga oshiriladi.
Axborot serverlari firma va / yoki uning takliflari haqida batafsil
ma'lumot beradi. Bunday serverlar har xil tuzilishda bo`lib, murakkab
tuzlishdagi navigatsiya qilishni osonlashtirish uchun taqdim etilayotgan
ma'lumotlarning miqdori-yoki katta hajmda taqdim etilayotgan
axborotlarni qidirish vazifasini bajarishda qidiruv vazifasi ishlatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
