Samarqand davlat universiteti raqamli texnologiyalar fakulteti

Maydon nomi	Tipi
Izoh
idAkademikLitsey	int(11)	Kalit maydon
AkademikLitseyName	varchar(45)	AkademikLitsey nomi
AkademikLitseyDirektori	varchar(45)	AkademikLitsey direktori
AkademikLitseyaddress	varchar(45)	AkademikLitsey manzili
AkademikLitseytel	varchar(45)	AkademikLitsey telefoni

“fanlar” – fanlar haqida ma’lumotni saqlovchi jadval:

Maydon nomi	Tipi	Izoh
idfanlar	int(11)	Kalit maydon
fanlarName	varchar(45)	Fanlar nomi
fanlarkafId	int(11)	Kafedra
talabaid	int(11)	Fanlar manzili

“guruh” – guruh haqida ma’lumotni saqlovchi jadval:

Maydon nomi	Tipi	Izoh
idguruh	int(11)	Kalit maydon
guruhraqam	int(11)	Fanlar nomi
xodimlar_idxodimlar	int(11)	Kafedra
idyunalish	int(11)	Fanlar manzili

“talaba” – talaba haqida ma’lumotni saqlovchi jadval:

Maydon nomi	Tipi	Izoh
idtalaba	int(11)	Kalit maydon
talabaFIO	varchar(45)	Talaba ism familyasi
talabaTel	varchar(45)	Telefon
talabaAddress	varchar(45)	Manzil
guruh_id	int(11)	Guruh

“kafedra” – kafedra haqida ma’lumotni saqlovchi jadval:

Maydon nomi	Tipi	Izoh
idkafedra	int(11)	Kalit maydon
kafedraName	varchar(45)	Kafedra nomi
kafedraXodimid	int(11)	Xodimlar
kafedraTel	varchar(45)	Telefon

“xodimlar” – xodimlar haqida ma’lumotni saqlovchi jadval:

Maydon nomi	Tipi	Izoh
idxodimlar	int(11)	Kalit maydon
xodimlarFIO	varchar(45)	Xodim ism familyasi
xodimlarTel	varchar(45)	Telefon
xodimlarAddress	varchar(45)	Manzil
xodimlarEmail	varchar(45)	Xodim elektron pochtasi
AkademikLitsey_id	int(11)	AkademikLitsey

“yunalish” – yunalish haqida ma’lumotni saqlovchi jadval:

Maydon nomi	Tipi	Izoh
idyunalish	int(11)	Kalit maydon
yunalishname	varchar(45)	Yo’nalish nomi
AkademikLitsey_id	int(11)	AkademikLitsey

“baholar” – baholar haqida ma’lumotni saqlovchi jadval:

Maydon nomi	Tipi	Izoh
idbaholar	int(11)	Kalit maydon
baholar	varchar(45)	Baholar

3.2 JADVALLARNING O’ZARO BOG’LANISHI

1. 
   AkademikLitsey bilan xodimlar 1 ga ko’p bog’langan
   
2. 
   AkademikLitsey bilan yo’nalish 1 ga ko’p bog’langan
   
3. 
   Yo’nalish bilan guruh 1 ga ko’p bog’langan
   
4. 
   Xodimlar bilan guruh 1 ga 1 bog’langan
   
5. 
   Xodimlar bilan kafedra ko’pga 1 bog’langan
   

1. 
   Talaba bilan fanlar 1 ga ko’p bog’langan
   
2. 
   Talaba bilan fanlar kopga ko’p bog’langan
   
3. 
   Baholar bilan fanlar kopga ko’p bog’langan
   

3.3 SQL operatorlari yordamida jadvallarni hosil qilish va jadvallarga ma’lumotlar kiritish

1-jadval. “Talaba” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE Talaba (

idTalaba INT(11) NOT NULL PRIMARY KEY,

TalabaFIO VARCHAR(45) NOT NULL,

Talabatel VARCHAR(45) NOT NULL,

Talabaaddress VARCHAR(45) NOT NULL,

guruh_id INT(11)

);

2-jadval. “AkademikLitsey” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE AkademikLitsey (

idAkademikLitsey INT(11) NOT NULL PRIMARY KEY,

AkademikLitseyname VARCHAR(45) NOT NULL,

AkademikLitseydekani VARCHAR(45) NOT NULL,

AkademikLitseytel VARCHAR(45) NOT NULL,

);
3-jadval. “guruh” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE guruh (

idguruh INT(11) NOT NULL PRIMARY KEY,

guruhraqam INT(11) NOT NULL,

xodimlar_idxodimlar INT(11) NOT NULL,

idyunalish INT(11) NOT NULL,

);

4-jadval. “kafedra” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE kafedra (

idkafedra INT(11) NOT NULL PRIMARY KEY,

kafedraname VARCHAR(45) NOT NULL,

kafedraxodim_id INT(11) NOT NULL,

kafedratel VARCHAR(45) NOT NULL,

);

5-jadval. “talaba_has_fanlar” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE talaba_has_fanlar (

talaba_idtalaba INT(11) NOT NUL,

fanlar_idfanlar INT(11) NOT NULL,

);

6-jadval. “fanlar” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE fanlar (

idxodimlar INT(11) NOT NULL PRIMARY KEY,

fanlarname VARCHAR(45) NOT NULL,

kafedra_id INT(11),

talaba_id INT(11),

);

7-jadval. “xodimlar” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE xodimlar (

idxodimlar INT(11) NOT NULL PRIMARY KEY,

xodimlarFIO VARCHAR(45) NOT NULL,

xodimlartel VARCHAR(45) NOT NULL,

xodimlaraddress VARCHAR(45) NOT NULL,

AkademikLitsey_id INT(11),

kafedra_idkafedra INT(11),

xodimlaremail VARCHAR(45) NOT NULL,

);

8-jadval. “xodimlar_has_fanlar” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE talaba_has_fanlar (

xodimlar_idxodimlar INT(11) NOT NUL,

fanlar_idfanlar INT(11) NOT NULL,

);

9-jadval. “baholar” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE baholar (

baholar_id INT(11) NOT NUL,

baholar VARCHAR(45) NOT NULL,

);

10-jadval. “baholar_has_fanlar” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE talaba_has_fanlar (

baholar_idbaholar INT(11) NOT NUL,

baholar_idfanlar INT(11) NOT NULL,

);

11-jadval. “yo’nalish” jadvalini CREATE operatori yordamida hosil qilish

CREATE TABLE yunalish (

idyunalish INT(11) NOT NULL PRIMARY KEY,

yunalishname VARCHAR(45) NOT NULL,

AkademikLitsey_id INT(11) NOT NULL,

);

3.4 SQL operatorlari yordamida jadvallarga yozuvlar qo’shish

1-jadval. “Talaba” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `talaba`(`idtalaba`, `talabaFIO`, `talabatel`, `talabaaddress`, `guruh_id`) VALUES (1,’Shamsiyev Mehrojiddin’,’5545659’,’kjuhjk’,’5’)

2-jadval. “AkademikLitsey” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `AkademikLitsey`(`idAkademikLitsey`, `AkademikLitseyName`, `AkademikLitseydekani`, `AkademikLitseyaddress`, `AkademikLitseytel`) VALUES (1,’’,’Raqamli texnologiyalari’,’Boboyorov A’,’yhjjbk,n’,’55456’);

3-jadval. “Guruh” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `guruh`(`idguruh`, `guruhraqam`, `xodimlar_idxodimlar`, `idyunalish`) VALUES (1,’303’,’hgkj knk’,’ygjhbjkh’);

4-jadval. “kafedra” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `kafedra`(`idkafedraid`, `kafedraname`, `kafedraxodimid`, `kafedratel`) VALUES (1,’jhxdfngj’,’5’,’655656’);

5-jadval. “kafedra” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `xodimlar`(`idxodimlar`, `xodimlarFIO`, `xodimlartel`, `xodimlaraddress`, `xodimlaremail`, `AkademikLitsey_id`, `kafedra_idkafedraid`) VALUES (1,’yufuygj’,’15165’,’jygukhkj’,’hbkjb@hgbj’,’2’,5);

6-jadval. “fanlar” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `fanlar`(`idfanlar`, `fanlarName`, `fanlarkafId`, `talabaid`) VALUES (1,’ykjjh’,’5’,’7’);

7-jadval. “xodimlar” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `xodimlar`(`idxodimlar`, `xodimlarFIO`, `xodimlartel`, `xodimlaraddress`, `xodimlaremail`, `AkademikLitsey_id`, `kafedra_idkafedraid`) VALUES (1,’jhgjkkbj’,’6563’,’ghfhgvjh’,’hgjgjh@j’,’5’,’2’);

8-jadval. “baholar” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `baholar`(`id`, `baholar`) VALUES (2,’5ball’);

9-jadval. “yunalish” jadvaliga INSERT operatori yordamida yozuv qo’shish

INSERT INTO `yunalish`(`idyunalish`, `yunalishname`, `AkademikLitsey_id`) VALUES (2,’jhdbckjb’,’5’);

Xulosa

Men “Akademik Litsey ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi” mavzusida bajargan kurs ishimni bajarish davomida “Raqamli texnologiyalari” ma’lumotlar bazasini yaratdim. Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari fanini o’rganish davomida juda ko’p yangi bilimlarga va ma’lumotlarga ega bo’ldim. MBBTni boshqarish, Ma’lumotlar bazasini yaratib olish hozirgi axborot texnologiyalari jadal sur’atlar bilan rivojlanib borayotgan bir vaqtida juda muhim ekanligini tushundim. Fanni o’rganishda va kurs ishini bajarish davomida yangi adabiyotlarni topdim hamda turli ma’lumotlardan foydalandim.

Umuman olganda ushbu kurs ishi biz talabalarga “ Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari” fanidan olgan nazariy va amaliy bilimlarimizni yanada mustahkamlashga yordam berdi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. O‘zbekiston Respublikasining “Axborotlashtirish to‘g‘risida”gi Qonuni. (№563-11. № 560-II 11.12.2003 y.).

2. “Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlar” fani bo’yicha elektron o’quv qo’llanma, TATU FF.

3. Ayupov R.X., Ismoilov S.I., Azlarov A.X., “MS Access 2002 - ma’lumotlar majmuasini boshqarish tizimi”(o’quv qo’llanma) Toshkent.: Toshkent Moliya instituti, 2004.

4. Кодд Э.Ф., “Реляционная модель данных для больших совместно используемых банков данных”. СУБД. 1995 г.

Internet saytlari:

1. www.ictcouncil.gov.uz-Kompyuterlashtirishni rivojlantirish bo`yicha Vazirlar Maxkamasi muvofiqlashtiruvchi Kengashining sayti.

2. www.ecsoman.edu.ru–Rossiya Federatsiyasi Oliy o`quv yurtlarida o`qitilayotgan fanlar bo`yicha o`quv-uslubiy komplekslar.

3. http://www.voydod.uz/ - qidiruv tizimi.

4. ziyonet.uz–O`zbekistonning axborotlarni izlab topish tizimi.