Samarqand davlat universiteti psixologiya va ishtimoiy fanlar fakulteti psixologiya kafedrasi



Download 3,39 Mb.
bet151/159
Sana26.07.2021
Hajmi3,39 Mb.
#129712
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   159
Bog'liq
психогенетика

Gen mutatsiyalari. Gen deganda u yoki bu oqsil molekulasini, polipeptid zanjirini sintez qilishda qatnashadigan nuklein kislota DNK ning bir qismi tushuniladi. Genlar odatda hujayra metobolizmini o‘zgartirish orqali belgi-xossalar rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatadilar. Genlar nukleotidlar tizimidan tashkil topgan. Gen tarkibidagi bir nukleotidni ikkinchi xil nukleotid bilan o‘rin almashishi, nukleotidlar sonining ortishi, yoki kamayishi gen mutatsiyasining paydo bo‘lishiga sababchi sanaladi. Masalan, qizil qon tanacha -

25-rasm


bo‘lmish GUA o‘rin olganligidir. Binobarin tripletdagi, ikkinchi nukleotid A o‘rniga U joylashishining natijasida gen mutatsiyasi yuqorida qayd qilingan kasallikni keltirib chiqaradi. Biroq, tripletdagi nukleotidlarning almashishi hamma vaqt mutatsion o‘zgaruvchanlik hosil qilavermaydi. Triplet tarkibidagi uchinchi nukleotidning o‘zgarishi, chunonchi, valin aminokislotaningiRNK dagi kodi GUU tripletning uchinchi nukleotidi o‘rin almashib, kod GUTS, GUA, GUG holatda bo‘lgan taqdirda ham, baribir polipeptidning maxsus joyidan valin o‘rin oladi. Demak, tripletdagi uchinchi nukleotidning o‘zgarishi genning funksional jihatdan o‘zgarmasdan qolishiga olib keladi. Bunday mutatsiya, «indamas» mutatsiya nomini olgan. Mutatsiyalar gen tarkibidagi bir yoki bir necha nukleotidning ikki yoki ko‘p marotaba ortishi (duplikatsiya) yoki kamayishi (deletsiya) tufayli ham kelib chiqadi. Odamlarda gen mutatsiyasiga misol qilib gemofiliya, daltonizm, galaktozemiya, fenilketonuriya, albinizm kabi kasalliklarni ko‘rsatish mumkin. 25-rasmda gen mutatsiyasi tufayli egizaklarni turli tana rangiga ega bo‘lishi ko‘rsatilgan.


Download 3,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   159




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish