Samarqand davlat universiteti pedagogika kafedrasi


O`quvchilar miqdoriga ko`ra ta`limning tashkiliy shakllari



Download 3,96 Mb.
bet145/307
Sana27.10.2022
Hajmi3,96 Mb.
#856917
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   307
Bog'liq
cf530781999446dee00aaff2910167e4 UMUMIY PEDAGOGIKA

O`quvchilar miqdoriga ko`ra ta`limning tashkiliy shakllari. O`quvchilar miqdoriga qarab ta`limning 3 ta tashkiliy shakli ajratiladi: individual, guruh, jamoa.
Individual ta`lim genetik jihatdan eng qadimiy bo`lib, undan antik davrda ta`limning yyetakchi shakli sifatida foydalanilgan. Individual ta`limda o`qituvchi bir o`quvchi bilan ishlaydi o`quv materiali tushuntirilib, uning o`zlashtirilishini sinab ko`rish uchun savol-javob tashkil etiladi; o`quv topshiriqlarini berib, ularning bajarilishi bevosita zudlik bilan tekshiriladi. Individual ta`limda o`zlashtirish individual xarakterga ega bo`lib, o`quv materialini o`zlashtirish sur`atu bolaning o`ziga xos xususiyatlari, layoqati, qobiliyatiga moslashtiriladi. O`qituvchi o`quvchining tayyorgarlik darajasi, ishlash sur`atini hisobga olib, o`z faoliyatini bolaning faoliyatiga muvofiqlashtiradi. Bu ta`limning samaradorligiga ijobiy ta`sir etadi. Ammo qator ijobiy xususiyatlariga qaramasdan, individual ta`limning salbiy tomonlari ham talaygina: avvalo, individual ta`lim qimmatga tushadi; o`quvchi o`z tengdoshlari bilan hamkorlik qila olmaydi. Binobarin, bolalarda jamoada ishlash, yashashga oid odatlar shakllanmaydi. Jamoada ishlay olish, tashkilotchilik esa rivojlangan jamiyat a`zolari uchun eng zaruriy shaxsiy sifatlardir.
Ojiz tomonlari mavjudligiga qaramasdan, individual ta`limdan voz kechib bo`lmaydi. Undan hozir konservatoriyalarda yuqori malakali san`at xodimlarini tayyorlashda, repititorlik xizmatida (o`zlashtirishda orqada qolayotgan bolalarga) individual yordam tashkil etish, ayrim qobiliyatli balalarga ota-onasining xohishiga ko`ra u yoki bu o`quv predmetlaridan murakkablashtirilgan dasturlar asosida alohida mashg`ulotlar tashkil etishda foydalaniladi. Shuningdek, o`quvchi o`z tashabbusi bilan mustaqil kitob mutolaa qilganda, darslik muallifi o`quvchiga bilvosita rahbarlik qiladi.
Guruh asosida ta`lim berish. Sinf jamoasini balalarning tayyorgarlik darajasi, o`zlashtirishi, ishlash sur`ati asosida kichik guruhlarga ajratib o`qitish pedagogik amaliyot erishgan eng keyingi yutuqlardandir. Guruhlarga ajratib o`qitishning asosida o`quvchilarning individual xususiyatlari yotadi. Bolalarni individual xususiyatlariga ko`ra turli kichik guruhlarga birlashtirish, har bir guruhga mos ta`lim metodlari, vositalarini tanlash yo`li bilan o`quv-tarbiya ishlarini tashkil etishga guruhlarga ajratib o`qitish deyiladi. Kichik guruhlar ikki turda bo`ladi: geterogen guruhlar – bu qiziqishi, layoqati, tayyorgarligi birbiridan farq qiladigan o`quvchilarning kichik jamoasi; gamogen guruhlar – qiziqishi, layoqati, tayyorgarlik darajasi nisbatan o`zaro yaqin bo`lgan o`quvchilarning kichik jamoasi. Differensial ta`lim asosida gamogen guruhlar yotadi.
Ta`limni guruhlar asosida tashkil etishning qator shartlari mavjud: o`quvchilarning har birining individual xususiyatlarini, ishlash sur`ati, qobiliyatlarini mufassal o`rganish; o`quvchilarda mustaqil ishlash ko`nikmalarini, o`quv predmetlariga oid faktlarni tahlil eta bilish layoqatlarini tarbiyalash; bolalarda o`quv ishlariga oid malakalarni (vaqtdan foydalanish, darslik va qo`shimcha adabiyotlar ustida ishlash, masala va misollarni, mashqlarni bajarish, test to`plami ustida ishlash) shuningdek, aqliy faoliyat usullarini (tahlil va sintez qilish, induktiv va deduktiv xulosalar chiqarish, taqqoslash, bilimlarni bir sharoitdan ikkinchi sharoitga ko`chira bilish) rivojlantirish, o`quvchilarning kichik guruhlari doimiy bo`lishini ta`minlash; guruh o`quvchilari o`rtasida hamkorlik, o`zaro yordamni tashkil etish; guruhlarda bajarilgan ishlar, ularning mazmunini yagona maqsadga – o`quv materiallarini atroflicha, to`liq o`zlashtirishga bo`ysundirish; guruhlarga mo`ljallangan ishlarga yetarli vaqt ajratish, ularning natijasini jamoa bo`lib muhokama qilish, umumiy xulosalar chiqarish; guruhlar bo`yicha ish qilganda bolalarning shaxsiga, shaxsiy sha`niga zid hodisalarni imkoniyati etguncha chegaralash. Bular guruhlar asosida ta`limni o`tkazishning samaradorligiga ijobiy ta`sir qiladi.

Download 3,96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   307




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish