Samarqand davlat universiteti mexanika-matematika fakulteti amaliy matematika va informatika bo

Mavzuning  dolzarbligi.  Kompyuterning  qo‟llanilish  sohalaridan  biri 

mexanik jarayonlarni va ob‟ektlarning matematik modellarini hisoblash usullari va 

kompyuterlarning  dasturiy  vositalari  yordamida  tadqiq  etish  bo`lib  qolmoqda. 

Hisoblash  matematikasi  usullari  va  kompyuterlarning  zamonaviy  imkoniyatlari 

birgalikda  mexanik  jarayonlar  va  ob`yektlarning  shu  paytgacha  noma`lum 

xususiyatlarini 

ochishga 

va, 

shu 

asnoda, 

texnologik 

jarayonlarni 

---

 

 

4 

 

takomillashtirishga  xizmat  qilmoqda.  Ushbu  bitiruv  malakaviy  ishning  mavzusi 

hisoblash  matematikasi  va  kompyuterning  ilmiy  tadqiqot  ishlarda  qo‟llanilishiga 

bog`liq bo‟lib, ilmiy va amaliy jihatdan dolzarb [4, 6, 16, 17, 19, 22]. 

Hozirgi  kunda  fan-texnika  rivojlanib  borgan  sari  matematika  va 

konpyuterning  o‟rni  ortib  bormoqda.  Shu  jumladan  matematikadan  fizika, 

mexanika,  biologiya,  kimyo  va  astronomiya  hamda  iqtisodiy  masalalarni 

yechishda,  mexanik  jarayonlarni  tahlil  etishda  va  boshqa  ko‟p  sohalarda 

foydalaniladi. Bu sohalardagi jarayonlarning matematik modeli oddiy yoki xususiy 

hosilali differensial tenglamalar nomi bilan yuritiladi.  

Ushbu ishda padabolik tipdagi issqlik o‟tkazuvchanlik tenglamasini Mathcad 

matematik paketi va Pascal dasturi yordamida analitik va taqribiy yechish masalasi 

qaraladi.  Quyida  masalaning  qo‟yilishi  va  uni  yechishning  ketma-ket  algoritmi 

keltirilgan. Xususiy hosilali differensial tenglamalarni yechish uchun zarur bo‟lgan 

hisoblash usullari tavsiflanadi.