Samarqand davlat Universiteti kimyo fakulteti kimyo yo’nalishi 201-guruh talabasi butunboyeva mahfuzaning analitik kimyo fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Elektr kimyoviy kulonometrlar o’z moxiyati bilan elektrolitik bo’g’in bo’lib, 100 % lik tok samaradorligiga ega bo’lgan sistema uchun katod yoki anod jaroyini yoki har ikkala jaroyon natijasida hosil bo’lgan moddaning miqdorini o’lshashga asoslangan. Ajralib chiqqan moddaning miqdorini o’lshash bo’yicha elektr kimyoviy kulonometrlar quyidagilarga bo’linadi: titratsion, gaz, kolorometrik, elektr gravimetrik, kulonometrik va boshqalar.

Elektr kimyoviy kulonometrlar o’z moxiyati bilan elektrolitik bo’g’in bo’lib, 100 % lik tok samaradorligiga ega bo’lgan sistema uchun katod yoki anod jaroyini yoki har ikkala jaroyon natijasida hosil bo’lgan moddaning miqdorini o’lshashga asoslangan. Ajralib chiqqan moddaning miqdorini o’lshash bo’yicha elektr kimyoviy kulonometrlar quyidagilarga bo’linadi: titratsion, gaz, kolorometrik, elektr gravimetrik, kulonometrik va boshqalar.

Elektr gravimetrik kulonometrlarga mis, kumush va kumush galogenid kulonometrlari kiradi.

Titratsion kulonometrda elektroliz davrida eruvchan maxsulotlar hosil bo’ladi, ular so’ngra biror biror standart eritma yordamida titrlanadi.

Elektr gravimetrik kulonometrning tuzilishi

Titratsion kulonometrning tuzilishi

Bevosita galvanostatik kulonometriya usuli elektrod sirtida cho’ktiriladigan metallar, ularning oksidlari va tuzlarini aniqlash uchun ishlatiladi. Bu usulda asosiy shartlar : tokning 100 %-lik samaradorligini taminlash va elektr kimyoviy reaksiyaning tugash paytini baholashdir. Bevosita galvanostatik kulonometriyada elektroliz tokini tanlash muhim ahamiyatga ega bo’lib, bunday maqsadda tekshiriladigan moddalarning voltamper egri chiziqlari o’rganiladi. Odatda, elektroliz toki to’yingan diffuzion tokdan kichik bo’lganda, tokning samaradorligi 100 % bo’lishini taminlash oson bo’ladi. Shuni unutmaslik kerakki, elektroliz toki diffuzion tokdan kam bo’lsa, elektrolizga eritmada bo’lgan boshqa moddalar ham uchraydi va tokning samaradorligi kamayadi. Shuning uchun ham elektroliz tokining qiymati imkon qadar kichik bo’lishi kerak.