Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti

Adsorbsiya gazning qattiq jism sirtiga yupqa qatlam bo`lib yopishishidan iborat. Absorbsiya (yoki okklyuziya) qattiq jismning butun massasi tomonidan gazning haqiqatan ham yutilishidir, ya`ni gazlarning suyuqliklarda erishiga o`xshash prosessdir.

Ba`zi qattiq jismlar gazni shunchalik ko`p miqdorda yuta oladiki, natijada yutilgan gazning hajmi qattiq jismning o`z hajmidan yuzlab marta katta bo`ladi. Qizdirilgan Palladiy o`z hajmidan normal bosimdagi hajmi 1000 marta katta bo`lgan miqdordagi vodorodni ko`p yutadi. Yutilgan gazlar vakuumda qizdirish natijasida ajralib chiqadi.

Adsorbsiya va absorbsiya (okklyuziya) hodisalari vakuum texnikasida katta rol uynaydi. Masalan pista ko`mirdan ko`pchilik gazlarni, ayniqsa past temperaturalarda, juda ko`p adsorbsiyalash qobiliyatidan foydalanadilar. Qattiq jismning sirtida faqat gazlargina emas, suyuqliklar ham adsorbsiyalanishi mumkin.