Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi

57 - rasm. Megasporogenez va murtak xaltasini hosil bo‘lishi: 
1 - arxesporial hujayra; 2 - urug‘chi sxemasi; 3-6 - megasporogenez:  
3 – megasporaning ona hujayrasi; 4 – 5 – meyoz; 6 – megasporalar tetradasi;  
7 – 13 – murtak xaltasini hosil bo‘lishi: 7 – bitta megasporani rivojlanishi va uchtasini 
nobud bo‘lishi; 8 – 12 – megaspora yadrosini ketma-ket bo‘linishi;  
13 – urug‘chi tugunchasidagi sakkiz yadroli murtak xalta. 
 
 
Urug‘kurtak  rivojlanishning  boshlang‘ich  bosqichlarida  nutsellusda  yagona  diploid 
megasporofit  yuzaga  keladi.  U  meyoz  yo‘l  bilan  bo‘linib,  4  ta  gaploid  megaspora  bo‘ladi,  u 
tetrada  ko‘rinishida  joylashadi.  Shu  bilan  megasporogenez  yakunlanadi.  3  ta  megaspora 
parchalanib  ketadi.  Mikropiledan  uzoqroqda  joylashgan  to‘rtinchi  megasporadan  urug‘kurtak 
gametofiti  rivojlanadi.  Funksional  megaspora  nutsellus  hisobiga  o‘sadi  va  uning  yadrosi  mitoz 
yo‘li bilan 3 martaga bo‘linadi. Uchinchi mitoz bo‘linishning oxirida 8 ta qiz yadrolar 4 ta 2 talik 

---

 
240 
guruhlar  ko‘rinishida  megagametofitning  mikropillyar  uchi  yaqinida  va  unda  qarama  -  qarshi 
xazal uchida joylashadi.  Har bir guruhdan 1 tadan yadro 8 yadroli hujayra markaziga ko‘chadi, 
ular qutbiy hujayralar deb ataladi. Mikropillyar uchda qolgan 3 ta  yadro tuxum hujayra va 2 ta 
sinergid  hujayradan  iborat  tuxum  apparatini  hosil  qiladi.  Qutbiy  yadrolar  2  yadroli  markaziy 
hujayrada qoladi. Bunday 8 yadroli 8 hujayrali struktura urg‘ochi gametofit deyiladi.