Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi

31 - rasm. Jo’ka poyasi (Tilia cordata): 
1 – birlamchi po’stloq; 2 – ikkilamchi po’stloq; 3 – ikkilamchi yog‘ochlik; 
4 – o’zak; 5 – perimedullyar zonasi; 6 – birlamchi yog‘ochlik; 7 – sosudlar;  
8 – yillik yog‘ochlik halqasini chegarasi; 9 – kambiy; 10 – ikkilamchi o’zak nuri; 11 – 
birlamchi o’zak nuri; 12 – qattiq lub; 13 – yumshoq lub; 14 –peritsikl parenximasi; 15 – 
peritsikl sklerenximasi; 16 – endoderma; 17 – birlamchi po’stloqning parenximasi; 18 – 
kollenxima; 19 – periderma.  
 
 
Yog‘ochlik  atrofida  kambiy  yotadi,  uning  orqasida  esa  trapetsiya  ko‘rinishidagi  floema 
qismlari joylashadi. Floema – yo‘ldosh hujayrali elaksimon naylar va lub tolalari qatlamlar bilan 
navbatlashuvchi  lub  parenximasidan  tuzilgan.  Floema  qismlari  orasida  keng  yuraksimon  nurlar 
bo‘lib, yog‘ochlikda bir qator hujayralar ko‘rinishida siqilib joylashgan bo‘ladi. 
Floemadan  keyin  lub  tolalarning  guruhlarini  aylanmasi  bo‘yicha  navbatlashadigan  va 
parenximadan iborat  peritsiklik  zona joylashadi.  Floema,  yuraksimon floema va uning qismlari 
va peritsiklik zona ikkilamchi po‘stloq hosil qiladi. 
Ikkilamchidan  keyin  birlamchi  po‘stloq  boshlanadi.  Uning  ichki  zonasi  peritsiklik  – 
epiderma  tutashgan.  Parenxima  hujayralari  yirik,  kiritmalarga  kollenxima  va  periderma 
joylashgan. 
Ikkilamchi po‘stloq uchi o‘tkirlashgan, o‘lik tolalardan, qattiq va yumshoq lubdan iborat. 
Ko‘ndalang  kesmada  ko‘p  sonli  qobig‘li  hoshiyali  teshiklarga  ega  tomirlarning  yumaloq  va 
burchaksimon  ko‘rinishi  yaqqol  ko‘zga  tashlanadi.  Bahorgi  yog‘ochlikda  tomirlar  juda  ko‘p 
bo‘ladi.  Bahorgi  va  yozgi  yog‘ochlikning  tomirlarining  o‘lchamlari  turlicha  bo‘ladi.  Bunday 
yog‘ochlik  tipik  tarqoq  –  tomirli  deb  nomlanadi.  Jo‘kada  tolalarning  devori  kam  qalinlashgan. 
Shuning uchun uning yog‘ochligi yumshoq bo‘ladi. 
Mikroskopning  kichik  obyektividan  jo‘kaning  ko‘p  yillik  poyasining  ko‘ndalang  kesimi 
tuzilishini chizish.