Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi


-rasm. Daraxtchil poyalarning tashqi ko‘rinishi



Download 13,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet137/432
Sana11.08.2021
Hajmi13,88 Mb.
#145422
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   432
Bog'liq
botanika yuksak osimliklar sistematikasi.

 
25-rasm. Daraxtchil poyalarning tashqi ko‘rinishi. 
A. Pensilvaniya shumtoli (Fraxinus pennsylvanica var. subintegererrima). 
B. Oq eman (Quercus alba). V. Amerika jo‘qasi (Tilia americana). G. zarang (Acer negundo).  
D. amerika ilmi (Ulmus americana). E. Soxta kashtan (Aesculus hippocastanum). 
J. Yong‘oq (Junlans cinerea). Z. Oq akatsiya (Robinia pseudo-acacia).  
1–3-6-8-9-terminal kurtakni qobiq choki; 2 – yasmiqchalar; 4 – bargning choki; 
5 – nay boylamlarining choklari; 7 – kurtak choki; 10 – lateral kurtak; 
11 – terminal kurtak; 
 
Reproduktiv  yoki  generativ  (lot.  generasio-tugilishi,  chiqib  kelish)  meva,  hosildor 
novdalarning  bo‘g‘im  oralig‘i  qisqa  bo‘lib  ko‘payish  (sporalar,  gul,  meva  hosil  qilib)  organ 
vazifasini bajaradi, unda assimilyasiya etuvchi yashil barglar bo‘lmaydi. 
Novdaning  o‘ziga  xos  belgisi  shundan  iboratki,  birinchidan,  u  bo‘g‘imlarga  ajralgan, 
ikkinchidan  esa,  har  qaysi  bo‘g‘imda  bitta,  ikkita  yoki  bir  necha  barglar  joylashadi.  Shu 
xususiyati bilan novda, ildizdan keskin farq qiladi. 
Novdaning  poyaga  barg  birikkan  joyi  –  bo’g‘im,  bir  bo’g‘im  bilan  ikkinchisini  o‘rtasi 
bo‘g‘im oralig‘i deb, ataladi. Poya uchiga yaqinlashgan sayin bo‘g‘im oralig‘i qisqarib, barglar 
maydaroq  va  zichroq  bo‘lib  boradi,  poyaning  eng  uchida  tepakurtak  (apeks)  joylashadi.  Bu 
kurtak boshlang‘ich novda hisoblanadi. Undan asosiy novda rivojlanadi. Asosiy novdaning poya 
bilan barg o‘rtasidagi burchakka barg qo‘ltig‘i deyiladi (26-rasm). 
Poya oziq moddalarni to‘playdigan joy va vegetativ ko‘payish organi bo‘lib xizmat qiladi. 
Poyada barglar ma’lum  bir tartibda joylashib,  quyosh nuridan unumli  foydalanishga imkoniyat 
yaratadi. Sukkulent (sukus-shira, shirali) o‘simliklar (kam suv bug‘latadi, chunki quruq sharoitda 
o‘sadi)ning etli poyasi xlorofillga boy bo‘lib, assimilyatsiya etuvchi organ bo‘lib xizmat qiladi 
(masalan,  kaktus,  meksika  agavalari).  Poyada  gul  va  mevalar  hosil  bo‘ladi  (masalan,  shokolad 
daraxti, qovun daraxti). 
 


 
96 
 

Download 13,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   432




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish