Samarqand davlat universiteti Aminov I. B. Nazarov F. M

UNIX operatsion tizimi. UNIX — ko‗p foydalanuvchili, ko‗p masalali OT 

bo‗lib,  u  dasturlarni  va  turli  foydalanuvchilarning  fayllarini  etarlicha  kuchli 

himoya vositalarini o‗z ichiga oladi.  

UNIX  OT  dasturlarining  ko‗p  qismi  Si  tilida  yozilgan  (DOS va  OS/2  dagi 

kabi  assemblerda emas)  va  mashinaga  bog‗liq emasdir,  bu  OT  ning  yuqori 

harakatchanligini  va  amaliy  dasturlarni  universal EHM  ga,  mini EHM  ga  va 

turlicha arxitekturali ShK larga osongina o‗tkazishni ta‘minlaydi. UNIX oilasidagi 

---

58 

 

OT  ning  muhim  xususiyati  uning  modulliligi  va  keng  servisli  dasturlar  to‗plami 

bo‗lib,  ular  foydalanuvchi-dasturlovchilar  uchun  qulay  operatsion  vaziyatni 

yaratishni ta‘minlaydi (ya‘ni bu tizim amaliy dasturlovchilar mutaxassisligi uchun 

alohida samaralidir).  

 WINDOWS NT operatsion tizimi. WINDOWS NT- ko‗p foydalanuvchili, 

ko‗p masalali, ko‗p oqimli OT dir, u WINDOWS 95 interfeysiga deyarli o‗xshash 

bo‗lgan grafikli foydalanuvchi interfeysiga eta.  

Bu operatsion tizimning o‗ziga xos xususiyatlari: 

•  ichiga  qurilgan  tarmoqdi  yordam  berish  —  boshqa  OT  lardan  farqli  ularoq  u 

boshidayoq hisoblash tarmog‗ida ishlashni hisobga olib yaratilgan, shuning uchun 

foydalanuvchi  interfeysiga  fayllar,  qurilmalar  va  ob‘ektlarni  birgalikda  tarmoqli 

ishlatish vazifalari moslashtirilgan; 

•  muhimlik  bo‗yicha  ko‗p  masalalik,  bu  yuqoriroq  muhimli  ilovalarning  quyi 

muhim  ilovalarni  siqib  chiqarishiga  imkon  beradi,  xususan,  "to‗xtab  qolgan" 

ilovalarni  bajarishda  tizimning  ishlamay  turib  qolishini  avtomatik  bartaraf  qilish 

hisobiga mashina vaqtini yanada samaraliroq ishlatish imkonini beradi;