Yil
Chempionat,
o‘tkazilish
joyi
Mamlakat-lar
soni
G‘oliblar va sovrindorlar
2013
XXXP
Kiev
(Ukraina)
55 ta,
98 sportchi,
29 ta guruh
Obruch
Anna Rizatdinova (Ukraina)
YAna Kudryavseva (Rossiya)
Margarita Mamun (Rossiya)
Bulavalar
Margarita Mamun (Rossiya)
Yana Kudryavseva (Rossiya)
Melitina Stanyuta (Belorussiya)
Koptok
1. Margarita Mamun (Rossiya)
1. YAna Kudryavseva (Rossiya)
3. Alina Maksimenko (Ukraina)
Tasma
YAna Kudryavseva (Rossiya)
Anna Rizatdinova (Ukraina)
Melitina Stanyuta (Belorussiya)
Individual ko‘pkurash
Yana Kudryavseva (Rossiya)
Anna Rizatdinova (Ukraina)
Melitina Stanyuta (Belorussiya)
Guruhdagi ko‘pkurash
Belorussiya (Valeriya Piщalina, Ganna
Dudchenkova,
Marina Goncharova, Mariya Katch ik,
Aleksandra Nar-
kevich, Yana Lukavets)
Italiya (Valeriya Shiavi, Marta Pagnini,
Andrea
Stefanesku, Chiara Ianni, Kamila Bini,
Kamila Pa-
126
triarka)
Rossiya (Olga Ilina, Anastasiya
Bliznyuk, Kseniya
Dudkina, Anastasiya Maksimova,
Anastasiya Nazaren-
ko, Elena Romanchenko)
10 ta bulavalar
Ispaniya
Italiya
Ukraina
3 ta koptok + 2 ta tasma
Rossiya
Bulorussiya
Ispaniya
1980 yil badiiy gimnastika uchun taqdirni xal qiladigan yil bo‘lgan.
Moskvada bo‘lib o‘tgan XXII Olimpiya o‘yinlari tugallanganidan keyin xalqaro
Olimpiya Qo‘mitasi Kongressi badiiy gimnastikani olimpiya oilasi tarkibiga
kiritish to‘g‘risida qaror qabul qilgan. Ushbu qarorning qabul qilinishida
Gimnastika bo‘yicha Xalqaro Federatsiya prezidenti Yuriy Evlampievich
Titovning roli juda katta bo‘lgan. Buyuk gimnastikachi, siyosatchi, professor,
Olimpiya o‘yinlari chempioni Yuriy Evlampievich Titov ayollar uchun sportning
yangi turini mohiyatini va mazmunini juda yaxshi tushungan. U, badiiy
gimnastikani jahonda ommaviylashtirilishiga ko‘maklashdi, badiiy gimnastika
Olimpiya o‘yinlarining ko‘rki bo‘lishiga chin dilidan ishongan.
1984 yilda badiiy gimnastika Los-Andjelesda (AQSH) bo‘lib o‘tgan XXIII
Olimpiya o‘yinlar dasturiga ilk bor kiritildi. Kanadalik Lori Fang birinchi olimpiya
chempioni bo‘lgan. 1988 yili Seulda (Janubiy Koreya) bo‘lib o‘tgan XXIV
Olimpiya o‘yinlarida SSSR gimnastikachisi Minsk shahridan Marina Lobach
olimpiya chempioni bo‘lgan. 1992 yili Barselonadagi (Ispaniya) XXV Olimpiya
o‘yinlarida Kievlik Aleksandra Timoshenko olimpiya chempioni bo‘lgan (2 –
jadval).
1966 yili Atlantadagi XXVI Olimpiya o‘yinlarida badiiy gimnastika
bo‘yicha musobaqalar ikkita soha bo‘yicha o‘tkazilgan: individual va guruhdagi
mashqlarda ko‘pkurash bo‘yicha musobaqalar (2, 3 – jadval). Ushbu olimpiya
127
o‘yinlarida Ekaterina Serebryanskaya (Ukraina) va guruhdagi mashqlarda
ispaniyalik gimnastikachilar chempion bo‘lishgan.
2 – jadval
Olimpiada o‘yinlaridagi individual ko‘pkurash natijalari
Yil
Olimpiada
o‘yinlari
Medallar
Oltin
Kumush
Bronza
1984 XXIII
Olimpiada
o‘yinlari (Los-
Anjeles)
Lori
Fang,
Kanada
Doyna
Staykulesku,
Ruminiya
Regina
Veber,
GFR
1988 XXIVOlimpiada
o‘yinlari (Seul)
Marina Lobach,
SSSR
Adriana
Dunavska,
Bolgariya
Aleksandra
Timoshenko,
SSSR
1992 XXV Olimpiada
o‘yinlari
(Barselona)
Aleksandra
Timoshenko,
birlashgan
jamoa
Karolina Paskual
Gratsiya,
Ispaniya
Oksana Skaldina,
birlashgan jamoa
1996 XXVI
Olimpiada
o‘yinlari
(Atlanta)
Ekaterina
Serebryanskaya,
Ukraina
Yana Batirshina,
Rossiya
Elena Vitrichenko,
Ukraina
2000 XXVII
Olimpiada
o‘yinlari
(Sidney)
Yuliya
Barsukova,
Rossiya
Yuliya Raskina,
Belorussiya
Alina
Kabaeva,
Rossiya
2004 XXVIII
Olimpiada
o‘yinlari (Afina)
Alina Kabaeva,
Rossiya
Irina Chashina,
Rossiya
Anna Bessonova,
Ukraina
2008 XXIX
Olimpiada
o‘yinlari (Pekin)
Evgeniya
Kanaeva,
Rossiya
Inna
Jukova,
Belorussiya
Anna Bessonova,
Ukraina
2012 XXX Olimpiada
o‘yinlari
(London)
Evgeniya
Kanaeva,
Rossiya
Darya
Dmitrieva,
Rossiya
Lyubov
Cherkashina,
Belorussiya
128
3 – jadval
Olimpiada o‘yinlaridagi individual ko‘pkurash natijalari
Yil
Olimpiada
o‘yinlari
Medallar
Oltin
Kumush
Bronza
1996
XXVI
Olimpiada
o‘yinlari
(Atlanta)
Ispaniya:
Marta Baldo
Nuriya
Kabanilyans
Estela Ximenes
Lorena Gurendes
Tanya lamarka
Estibalis Martines
Bolgariya:
Ina Delcheva
Valentina
Kavleyan
Mariya Koleva
Maya Tabakova
Ivelina Talaeva
Vyara Vatashka
Rossiya:
Evgeniya Bochkareva
Olga Shtirenko
Irina Dzyuba
Angelina YUshkova
Yuliya Ivanova
Elena Krivoshey
2000
XXVII
Olimpiada
o‘yinlari
(Sidney)
Rossiya:
Inina Belova
Elena SHalamova
Mariya Netyosova
Natalya Lavrova
Vera
SHimanskaya
Irina Zolber
Belorussiya:
Tatyana Ananko
Tatyana Belan
Anna Glazkova
Irina Ilenkova
Mariya Lazuk
Olga Puzevich
Gretsiya:
Ayrini Aindili
Evangelina Xristodoulu
Mariya Georgatu
Zaxarula Karyami
Charikleyya Pantazi
Anna Pollatu
2004
XXVIII
Olimpiada
o‘yinlari
(Afina)
Rossiya:
Olesya Belugina
Olga glatskix
Tatyana
Kurbakova
Natalya Lavrova
Elena Posevina
Elena Murzina
Italiya:
Eliza Blanki
Fabritsiya
D’Ottavio
Marinella Falka
Daniela
Masseroni
Eliza Santoni
Laura Vernitssi
Bolgariya:
Janet Ilieva
Eleonora Kejova
Zornitsa Marinova
Kristina Rangelova
Galina Tancheva
Vladislava Tancheva
2008
XXIX
Olimpiada
o‘yinlari
(Pekin)
Rossiya:
Elena Posevina
Tatyana
Gorbunova
Anna Gavrilenko
Darya Shkurixina
Natalya Zueva
Margarita
Aliychuk
XXR:
Suy Szyanshuan
Say Tuntun
Chou Tao
Chjan Sho
Sun Dan
Lu YUanyan
Belorussiya:
Olesya Babushkina
Anastasiya Ivankova
Kseniya Sankovich
Zinaida Lunina
Glafira Martinovich
Alina Tumilovich
2012
XXX
Olimpiada
o‘yinlari
(London)
Rossiya:
Kseniya Dudkina
Anastasiya
Bliznyuk
Alina Makarenok
Anastasiya
Nazarenko
Karolina
Sevastyanova
Ulyana Donskova
Belorussiya:
Marina
Goncharova
Anastasiya
Ivankova
Nataliya Leshik
Aleksandra
Narkevich
Kseniya
Sankovich
Alina Tumilovich
Italiya:
Eliza Blanki
Romina Laurito
Marta Panini
Elio‘a Santoni
Anjelika Savrayuk
Andrea Stefanesku
129
Sidneyda bo‘lib o‘tgan XXVII Olimpiya o‘yinlaridan boshlab rossiyalik
badiiy gimnastikachi ayollar ishonchli tarzada xalqaro arenalarda eakchilik qilib
kelishmoqda. Mamlakatda badiiy gimnastikani tezkor rivojlanishiga yurtimizning
sport fani yutuqlari ko‘p darajada ko‘maklashmoqda. A.V.Pleshkanning (Kuban
jismoniy madaniyat universitetining professori, biologiya fanlar nomzodi) roli juda
katta bo‘lib, u, ko‘p yillar davomida gimnastikachilarni tayyorlashni ilmiy tarzda
olib borishni ta’minlaydigan mutaxassislar guruhini boshqargan. Badiiy
gimnastikaning turli jabhalarida olib borilgan ko‘p sonli ilmiy tadqiqotlar
amaliyotga faol joriy qilingan. Ushbu sport turining turli jabhalari bo‘yicha
yuztadan ko‘p nomzodlik dissertatsiyalari bajarilgan. Birinchi doktorlik
dissertatsiyasi 2013 yili P.F.Lesgaft nomidagi jismoniy madaniyat universitetida
I.A.Viner-Usmanova tomonidan “Badiiy gimnastikada integral tayyorgarlik”
mavzusida himoya qilingan. Badiiy gimnastika bilan hozirgi vaqtda Rossiya
Federatsiyasining ko‘pchilik xududlarida shug‘ullanishadi (34600 nafar
gimnastikachi qizlar va ayollar 2372 nafar trenerlar rahbarligi ostida tizimli
shug‘ullanishadi).
Badiiy gimnastika bo‘yicha umumrossiya federatsiyasida 70 ta xududiy
federatsiyalar ro‘yxatdan o‘tgan.
Badiiy gimnastikani eng to‘laqonli rivojlanishi sportchi ayollar miqdori va
shtatdagi trenerlarning soni bo‘yicha Rossiyaning Markaziy, Janubiy, Privolje va
SHimoliy-g‘arbiy federal okruglarida kuzatiladi, bu, yuqori klassli sportchilarni
sport tayyorgarligi jarayonini uzluksiz ta’minlash imkonini beradi. Mamlakatning
sport terma jamoalari uchun zahirani tayyorlash tizimining samarali bo‘g‘ini –
olimpiya zahiralari bilim yurtlari hisoblanadi. Rossiya Federatsiyasining terma
jamoasi gimnastikachi ayollarini markazlashtirilgan holda tayyorlash sport
bazalarida va o‘quv-trenirovka markazlarida yil davomida amalga oshiriladi.
Rossiyalik sportchi ayollarni XXVII, XXVIII, XX1X va XXX Olimpiya
o‘yinlarida muvaffaqiyatli chiqishlari, bizning mamlakatimizda yuqori malakali
sportchi ayollarni tayyorlashning ilmiy asoslangan tizimi mavjudligi to‘g‘risida
130
dalolat beradi, bu tizim, jahon arenalarida etakchi pozitsiyalarni ushlab turishni
ta’minlaydi.
Jahon
badiiy
gimnastikasi
etakchilarini
tayyorlashga
mamlakatimizning xizmat ko‘rsatgan trenerlari bo‘lmish – Viner-Usmanova I.A.,
SHtelbaums V.E., Buyanova O.V., Shumilova A.V., Shatalina V.N., Gorbulina
N.M., Yanina A.N., Ivanitskaya V.A., Tishina N.B., Karpushenko E.L., Zaripova
A.V. va boshqa ko‘pchilik trenerlar ulkan hissa qo‘shishmoqda.
Badiiy gimnastikaning 80 yillik yo‘li davomida P.F.Lesgaft nomidagi
jismoniy madaniyat, sport va salomatlik Milliy universiteti Gimnastika nazariyasi
va uslubiyoti kafedrasining mutaxassislari sportning ushbu eng jozibali turi bilan
birga bo‘lishmoqda, har xil qiyinchiliklarni engishga yordam berishmoqda va uni
yanada progressiv rivojlanishga ko‘maklashib kelishmoqda.
131
Rivojlanishning
spetsifik
tendensiyalari
1-rasm.
Rossiyada va jahonda badiiy
gimnastikaning rivojlanishi an’analari
Musobaqa dasturlarini
murakkabligini o‘sishi va
qonsentratsiyasi
Bajarilishni dinamikasi va
kaskad usullari
Trenirovka mashg‘ulotlari
yuklamasi hajmini o‘sishi
Trenirovka mashg‘ulotining umumiy hajmida maxsus
tayyorgarlikning hajmini o‘sishi
Terma jamoalarni tayyorlash
jarayonida umumiy va individual
tayyorgarlikni programmalashtirish
Yillik makrotsiklda musobaqalar
sonini ko‘payishi
Gimnastikachilarni musobaqaga
tayyorgarligini yuqori darajaga
olib kelish
Tayyorgarlik ta’minotini
yaxshilash
Bajarilish dinamikasi va
kaskad usullari
Yillik siklda tayyorgarlik va
tiklanish davrlar chegarasini
yo‘qotish
Tayyorgarlik ta’minotini
yaxshilash
Yuqori malakali gimnastlarni tayyorlashda
texnologiyaning noyobligi
Gimnastikachi qizlarning
harakat faoliyatining optimal
moslashtirish.
Eng yuksak individual
imkoniyatlarni amalga
oshirish
Ilmiy tadqiqot ishlarida
tayyorgarlik texnologiyasini
ishlab chiqishni kuchaytirish
Milliy terma jamoalarni
tayyorgarligini
markazlashtirish
Professionalizmni va
kommersializatsiyalashni
o‘sishi
Halqaro musobaqalar
qoidalarini takomillashtirish
Musobaqalarda raqobatlikni
va gegorafiyasikengaytirish
132
Do'stlaringiz bilan baham: |