Samarqand davlat tibbiyot instituti muxamedova zamira muxammedjanovna rizayev jasur alimjanovich

146

IX BOB. PSIXIATRIYA VA PSIXOTERAPIYADA ETIKA	154
X. BOB. TRANSPLANTATSIYA AXLOQIY MUAMMOLARI	170
XI BOB. STOMATOLOGIYADA AXLOQIY MUAMMOLAR VA TOIFALAR	185
XII BOB. TIBBIYOTDA FALSAFIY-DINIY VA AXLOQIY AN'ANALARNING TARIXIY VA ZAMONAVIY JIHATI	194
I. ТЕST SAVOLLARI	233
II. VAZIYATLI MASALALAR(KEYSLAR)	242
III. LUG'AT	246
IV. ILOVALAR	284
1 ILOVA. BIOETIKA VA INSON HUQUQLARI UMUMJAHON DEKLARATSIYASI	284
2 ILOVA. LISSABON BEMOR HUQUQLARI DEKLARATSIYASI	295
3 ILOVA. EVROPADA BEMOR HUQUQLARINI TA'MINLASH SIYOSATI DEKLARATSIYASI (AMSTERDAM DEKLARATSIYASI)	299
BIBLIOGRAFIYA	303
MUNDARIJA	312

1^ Tom L. Beauchamp Principles of Biomedical Ethics.Tom L. Beauchamp - 1979 - Oxford University Press. Biomedical Etika hamda Tom L. Beauchamp Tamoyillari.Tom L. Beauchamp - 1979 - Oxford Universiteti Bosing.

2^ Ruth R. Faden , Tom L. Beauchamp , Nancy M. P. KingA History and Theory of Informed Consent 1986. Rut R. Faden-amerikalik olim, akademik va bioetika instituti asoschisi jon Xopkins Berman. Faden Filip Franklin Uogli biomedikal axloqiy birinchi professori .

3^ Vitch R .Inqilobiy o'zgarishlar davrida axloqiy tibbiyot modellari / / falsafa masalalari. 1994. № 3. P. 67-72

4^ Daniel jon Callahan dunyodagi birinchi bioetika tadqiqot instituti Hastings markazining asoschilaridan biri sifatida biomedikal etika sohasini rivojlantirishda etakchi rol o'ynagan amerikalik faylasuf edi.

5^ Edmund D. Pellegrino  Pellegrino ED. Percival's medical ethics: the moral philosophy of an 18th-century English gentleman. Arch Intern Med. 1986;146:2265–9.  Pellegrino ED. Humanism and the Physician. Knoxville, TN: University of Tennessee Press; 1979. Educating the humanist physician; p. 164Edmund D. Pellegrino Pellegrino ED. Percival tibbiy etikasi: 18-asr ingliz janoblarining axloqiy falsafasi. Kamar Med Ordinator. 1986;146:2265–9. ED Pellegrino. Insonparvarlik va tabiblik. Knoxville, tonnani, toshko'mir: Tennessee Matbuot Universiteti; 1979. Insonparvar shifokor tarbiyalash; p. 164

6^ Gegel Huquq falsafasi. M.,1990.

7^ Rolz D. Adolat nazariyasi. - M., 1995 y

8 Aflotun. 3 jildda to'plangan asarlar. 3 -jild (1). M., 1971 y.

9^ Davtyan S.A. - Yer.: YSMU im. M. Heratsi .- Bioetika: Darslik /, 2013, 257 b.

10^ Biotibbiy etika: Seminar / Jami. ed S.D.Denisova, Ya.S.Yaskevich - Minsk: BSMU, 2011.

11^ Beauchamp T.L., Childress J.F. Principles of biomedical ethics / 4 th ed. New York; Oxford University Press, 1994

12^Bioetika va inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/bioethics_and_hr.shtml

13^Beauchamp T.L., Childress J.F. Principles of biomedical ethics / 4 th ed. New York; Oxford University Press, 1994.

14^ Fuqarolarning sog'lig'ini muhofaza qilish huquqlari davlat tomonidan kafolatlanishini ta'minlash; ... (4-modda 2017 yil 13 iyun O'zRQ-436-sonli , 2017 y., 24-son, 487-modda). www.lex.uz/ acts /41329

15^Gippokrat qasamyodining matni https://www.rlsnet.ru/books_book_id_7_page_1.htm

16 Gippokratning deontologiyasidan zamonaviy bioetikasidan qadar http://www.bioethics.ru/rus/biohistory/

17^ O'zbekiston Respublikasi Fuqarolar sog'ligini saqlash to'g'risidagi qonun ; www.lex.uz/ acts /41329

18^ https://lex.uz/docs/52709

19^ https://islam.uz/fikh/akademiya-fikxa/2275-o-vrachebnoy-tayni.html

20^ Lissabon deklaratsiyasi. 1981 g., Lissabon, Portugaliya, dopoln. v 1995 g., Bali, Indoneziya [Lisbon Declaration of Patients’ Rights, adop. in 1981, Lisbon, Portugal; updated in 1995, Bali, Indonesia]. Available at URL: http://www.e-stomatology.ru/ star/info/2010/lissabon_declaration. (accessed Jan. 20, 2012). [in Russian]

21 Iste'molchilar to'g'risidagi O'zbekiston Respublikasining qonuni №221-I 26.04.1996 ,25.12.2019, № 03/19/597/4193); https://www.lex.uz/acts/303433;

22^ Jahon tibbiyot assotsiatsiyasi tomonidan Xelsinki deklaratsiyasi: Odamlarda biomedikal tadqiqotlar bo'yicha shifokorlar uchun ko'rsatmalar. - Xelsinki. - 1964, qo'shimchalar 1975, 1983, 1996, 2000

23^ Good clinical practice (GCP) https://www.ema.europa.eu/en/ich-e6-r2-good-clinical-practice

24^ Internetning tibbiy manbalari (5) http://nlr.ru/res/inv/ic_med/cat_show.php?rid=347; The Сocrane Library
https://www.cochranelibrary.com/

25^ Vlasov. V.V. Dalillarga asoslangan tibbiyotga kirish, M. 2001
Melnichenko G.A., Buziashvili I.I., Proskurina I.A. Dalillarga asoslangan tibbiyot va endokrinologiyada xalqaro ko'p markazli klinik tadqiqotlar. Rossiya Federatsiyasi Sog'liqni saqlash vazirligining Dori-darmonlarni ekspertizasi va davlat nazorati ilmiy markazi, M. Vedomosti NTsEGKLS-sentyabr 1999 №1

26^ O'zbekiston Respublikasining "Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to'g'risida" gi qonuni
https://www.lex.uz/acts/2229

27^ Biotibbiy tadqiqotlar sohasidagi inson huquqlari va biomeditsina to'g'risidagi konventsiyaga qo'shimcha protokol (ETS N 195) (rus, ingliz) Strasburg 25 yanvar 2005 y http://docs.cntd.ru/document/901921573

28^ Moroz V.V., Bobrinskaya I.G., Vasilev V.Yu., Kuzovlev A.N., Perepelitsa S.A., Smela T.V., Spiridonova E.A., Tishkov Е.А., E.A. / Yurak -o'pka reanimatsiyasi. M.: FNKTs RR, MGMSU, NIIOR, 2017, - 60 b

29^ Biotibbiy etika: so'zlar - refer. / T.V. Mishatkina, Ya.S. Yaskevich, S.D. Denisov [va boshqalar]; ed T.V. Mishatkina. –– Minsk: BSEU, 2007.

30^ Кюблер-Росс Э. О смерти и умирании. — Киев: София, 2001, 110с.

31^ Heidegger M. Shaxsiyat qonuni. Mamlakat yo'lidagi suhbat. - M.: Oliy maktab, 1991. – b. 75.

32^ Moody Raymond. Hayotdan keyingi hayot. Sofiya 2009 y.

33^ "T-4" o'ldirish dasturi ("Action Tiergartenstrasse 4") Germaniya Milliy Sotsialistlarining sterilizatsiya qilish, keyinchalik ruhiy kasallarni, aqli zaif va irsiy kasalliklarni jismoniy yo'q qilish bo'yicha evgenik dasturining rasmiy nomi. Kelajakda nogironlar (nogironlar, shuningdek 5 yildan ortiq kasal bo'lganlar) yo'q qilinadigan shaxslar doirasiga kiritildi. Dastlab, faqat 3 yoshgacha bo'lgan bolalar, keyin barcha yosh guruhlari yo'q qilindi.

34^ Nobel mukofotiga bir necha bor nomzod bo'lgan zamonaviy Belgiyaning eng yirik yozuvchisi Ugo Klaus Altsgeymer kasalligining faqat birinchi bosqichiga ega bo'lsa-da, 2008 yilda 79-yilda o'z ixtiyori bilan vafot etdi

35^ http://www.strasbourg-reor.org/?topicid=1044

36^Материалы сайта: http://www.strasbourg-reor.org/?topicid=1044

37 https://regnum.ru/news/economy/2259120.html

38^ Fuqarolarning reproduktiv salomatligini muhofaza qilish to'g'risida O'zbekiston Respublikasining qonuni №-528 11.03.2019 https://lex.uz/docs/4233888

39^ Belyaletdinov, R.R. Zamonaviy biotexnologiyalarning xavf -xatarlari: ijtimoiy -gumanitar tahlil: monografiya / P. P. Belyaletdinov - Moskva: "4 Chop etish" MChJ, 2019. - 212 b

40^ The Human Genome Project, HGP — Xalqaro tadqiqot loyihasi bo'lib, uning asosiy maqsadi DNKni tashkil etuvchi nukleotidlarning ketma-ketligini aniqlash va inson genomidagi 20-25 ming genni aniqlashdan iborat bo'lib, ushbu loyiha biologiyada amalga oshirilgan eng yirik xalqaro hamkorlik deb nomlanadi.

41^ Biotehnologiya. Biohavfsizlik. Bioetika / под ред. А. P. Ermishina. - Мinsk, 2005

42^ "Inson genomi" loyihasining axloqiy va huquqiy jihatlari: stajyor. Hujjat va analitik materiallari. М., 1998.

43^ Inson genomi va inson huquqlari to'g'risidagi umumjahon deklaratsiyasi - BMT, 1997. URL: www.unesco.com

44^ Reduksionizm (lot. Reductio "qaytish, qaytarish" dan) - bu oddiy hodisalarga xos qonunlar yordamida murakkab hodisalarni to'liq tushuntirish mumkin bo'lgan uslubiy printsip (masalan, sotsiologik hodisalar biologik yoki iqtisodiy qonunlar bilan izohlanadi).

45^ Sgreccia E., Di Pietro M. L. Manipolazioni genetiche e procreazione artificiale: orientamentici e giuridiconsiderazioni etiche // Il diritto di Famiglia e delle Persone. - 1987. - No. 3, 4. - P. 1351-1447.

46^https://informburo.kz/stati/kakie-problemy-v-transplantologii-vskrylo-delo-vracha-o-nezakonnoy-peresadke-organov.html

47^https://www.who.int/transplantation/Guiding_PrinciplesTransplantation_WHA63.22ru.pdf?ua=1

48^http://donorstvo.org/zakon-o-transplantatsii/stambulskaya-deklaratsiya-o-torgovle-organami-i-transplantatsionnom-turizme/

49^ A.Ya. Ivanyushkin va boshqalar Bioetikaga kirish // М.: , 1998.

50^ Warner R, Segal H. Ethical Issues of Informed Consent in Dentistry. Chicago. III: Quintessence Publ Co; 1980:115

51^ Odom JG. The status of dental ethics instruction. J Dent Educ 1988;52:306-308; Jong A, Heine CS. The teaching of ethics in the dental hygiene curriculum. J Dent Educ 1982; 46:699-702.

52^ http://www.pucrs.br/bioetica/cont/joao/anoverview.

53^ Muxamedova Z.M. Stomatologlarning o'quv, kundalik amaliyoti va klinik tadqiqotlarida bioetikaning o'rni. Stomatologiya № 4(69) 2017.С.80-82.

54^ Ozar DT, Schiedremayer DL, Siegler M. Value categories in clinical dental ethics. J Am Dent Assoc 1988;116:365-368

55^ Ozar DT, Schiedremayer DL, Siegler M. Value categories in clinical dental ethics. J Am Dent Assoc 1988;116:365-368

56^ Ozar DT, Schiedremayer DL, Siegler M. Value categories in clinical dental ethics. J Am Dent Assoc 1988;116:365-368

57^ Rtveladze E.V., Saidov A.X., Abdullaev K.V. Avesto "Jinlarga qarshi qonun" (Videvdat). SPb.: Politexi nashriyoti, Universitet, 2008. 301 p.

58^ Rtveladze E.V., Saidov A.X., Abdullaev K.V. Avesto "Jinlarga qarshi qonun" (Videvdat). SPb.: Politexi nashriyoti, Universitet, 2008. 301 p.

59^ Shepotev N. Qozon universitetining ilmiy izohlari. B. III, 4 -kitob. - Qozon, 1890.- S. 57

60^ Ravvin Moshe Sofer (II) (1885-1944) (nemis tilida; Musa Shrayber) - 20-asr boshlarida taniqli pravoslav yahudiy (charedi) ravvinidir. Ravvin Moshe Tavrotning ko'plab sharhlarini yozgan, ularning aksariyati Xolokost paytida yo'qolgan. 1944 yilda Ravvin Moshe va uning oilasi fashistlar tomonidan o'ldirilgan

61^ Otopsi (otopsi, nekropsi, bo'limi) (lat. Sectio - kesish) - bu patologik-anatomik yoki sud-tibbiy muolajalar, o'limdan keyingi otopsi va tanani, shu jumladan ichki a'zolarni tekshirish. Odatda o'lim sababini aniqlash uchun amalga oshiriladi

62^Harakas S. Pravoslavlik va bioetika // Inson . - №2 - 1994. - b. 91.

63^Melety Metropoliteni Nikopol. Abort qilish. - 3 -nashr. - M., 1993. Bu lavozimni rus pravoslav cherkovining vakili, ruhoniy Dmitriy Smirnov egallaydi. Qarang: Saqlash va saqlash. - 3 -nashr. - Moskva: "Hayot" pravoslav tibbiy va o'quv markazi, 1995. - S. 30-39, s. 34-35

64^Harakas S. Pravoslavlik va bioetika // Odam. - M., 1994. - No 2. - S. 94.

65^Harakas S. Pravoslavlik va bioetika // Odam. - M., 1994. - No 2. - S 96.

66^ROM. 8: 17-39. // Injil. Eski va Yangi Ahdlarning Muqaddas Yozuvlari kitoblari. - M ..: Ed. Moskva Patriarxiya, 1976.-S. 1234-1235

67^ Constantelos D. J. Nikoh, shahvoniylik va turmush qurmaslik: yunon pravoslav nuqtai nazari. - Minneapolis, 1975 yi

68^ Harakas S. Zaphiris Ch. The Morality of Contraception. An Eastern Orthodox Opinion. In: J. of Ecumenical Studies. - 1974, N 11. - Р. 677-690

69^ Harakas S. Zaphiris Ch. The Morality of Contraception. An Eastern Orthodox Opinion. In: J. of Ecumenical Studies. - 1974, N 11. - Р. 98.

70^ B.A.Zikria. Medical Ethics of Medieval Islam with Special Reference to Al-Ruhawi's Practical Ethicsof the Physician", Vol. 57, Part 3,1967 translated by Martin Levey

71^ Hassan Chamsi-Pasha, FRCP (Glasg), FACC, Mohammed A. Albar, MD, FRCP. Islamic medical ethics a thousand years ago www. smj.org.sa Saudi Med J 2013; Vol. 34 (7) Р 673-675; Aksoy S.The religious tradition of Ishaq ibn Ali al-Ruhawi: the author of the first medical ethics book in Islamic medicine. JISHIM 2004;3:9-11

72^ Hassan Chamsi-Pasha, FRCP (Glasg), FACC, Mohammed A. Albar, MD, FRCP. Islamic medical ethics a thousand years ago www. smj.org.sa Saudi Med J 2013; Vol. 34 (7) Р 673-675; Aksoy S.The religious tradition of Ishaq ibn Ali al-Ruhawi: the author of the first medical ethics book in Islamic medicine. JISHIM 2004;3:9-11

73^ Karaman H. Abu Bakr Al Razi (Rhazes) and Medical Ethics. Ondokuz Mayis University Review of the Faculty of Divinity 2011; 30: 77-87.

74^ Dr. Ragheb Elsergany. Al Razi ( Rhazes ), a Miracle in Medicine over Generations. https://islamstory.com/en/artical/23560/Al%20Razi-miracle-medicine-across-generations

75^Abdul Nasser Kaadan. Al-Razi on Smallpox and Measles. https://muslimheritage.com/al-razi-smallpox-measles/

76^ Karaman H. Abu Bakr Al Razi (Rhazes) and Medical Ethics. Ondokuz Mayis University Review of the Faculty of Divinity 2011; 30: 77-87.

77^ Raximov M. X .. Abu Ali Ibn Sinoning antropologiyasi. Xulosa dis. ... Doktor Filos. Fanlar: Dushanbe, 2004

78^ Sharq xalqlari madaniyati tarixining muammolari XV va yozma yodgorliklar. LO IV AN S S SR III ilmiy sessiyasi III qism (Ibn Sino ijodi haqida ma'ruza va ma'ruzalar). "Ilm", Moskva.1981

79^ Muxamedova Z.M. Bioetika T., 2009

80^ Ben Hamida V. Musulmon axloqi, tibbiyot va biotexnologiya // Tibbiyot va inson huquqlari. - M.: A / O IG "Progress", "Progress -Inter", 1992. - 50 –b.

81^ Mazhab - to'rtta asosiy diniy va yuridik maktablar. Islom entsiklopedik lug'ati. M. Nauka.1991 yil 152 –b.

82^ Mohammed Ghaly. Religio-ethical discussions on organ donation among Muslims in Europe: an example of transnational Islamic bioethics. 2012

83^ Ben Hamida F. Musulmon axloqi, tibbiyot va biotexnologiya // Tibbiyot va inson huquqlari. -M.: A / O IG "Progress", "Progress -Inter", 1992. -S. 53.

84^ Yudin B.G. Bioetikani ijtimoiy institutlashtirish / Sat-Bioetika: muammolar va istiqbollar. - M., 1992 y.

85^ Muxammedova Z.M. Aholining bioetika madaniyatini rivojlantirishning dolzarb muammolari. Mat-to-Mat-da. reg nauchn.pract.sem.trening "Biologiya, tibbiyot va ta'limdagi bioetika ekspertizasi". Dushanbe: Asia Print, 2010, 317 b. 196-202-betlar.

86^ Yaskevich Ya, Yudin B.G., Denisov S.D. Bioetika. –– Мinsk , 2007. ––225 b. ISNB 978-985-484-469-5.