Samarqand davlat chet tillar instituti pedagogika va psixologiya kafedrasi umumiy psixologiya

2

3	Rus psixolog olimlari	2
4	Xorij psixolog olimlari	2
5	Psixologiyada bilish jarayoni o‘rganilishi	2
6	Psixologiya fanining predmeti va asosiy vazifalari	2
7	SHaxsning, hissiy, irodaviy sohasi va hissiyotlar haqida	2
8	Sezgi psixik jarayon sifatida	2
9	Idrokning ta’rifi va uning xususiyatlari	2
10	Psixikaning felogenetik taraqqiyoti	2
11	Diqqatning rivojlanishi va diqqat faoliyatning zaruriy sharti	2
12	Xotira, xotiraning nerv fiziologik asoslari	2
13	Profesiogramma, professiografiya, psixogramma yuzasidan mulohazalar.	2
14	Tafakkur inson intellektual taraqqiyotidagi o‘rni. Tafakkurni rivojlanish xususiyatlari.	2
15	Nutq rivojlanishi haqida mulohazalar.	2
16	Xayol xususiyatlari va fenoienlari.	2
17	SHaxsning ijtimoiylashuvi. Ijtimoiy ustanovkalar.	2
18	Temperament tipiga mos juft tanlash- oilaviy munosabatlar mustahkamligi omili sifatida.	2
19	Nerv sistemasi va temperament.	2
20	Ta’limga ijobiy motivlarni shakllantirish.	2
21	Inson xarakteri va shaxs kamoloti.	2
22	Qobiliyatning tuzilishi . Qobiliyat ierarxiyasi va rivojlanishi haqida mushohadalar.	2
23	Faoliyat va uning turlari	2
24	Tafakkur inson intellektual taraqqiyotidagi o‘rni	2
25	SHaxsning ijtimoiylashuvi	2
26	Ijtimoiy ustanovkalar	2
27	Temperament tipiga mos juft tanlash- oilaviy munosabatlar mustahkamligi omili sifatida	2
28	Nerv sistemasi va temperament	2
29	Inson xarakteri va shaxs kamoloti	2
30	Qobiliyatning tuzilishi	2
31	O‘qituvchining pedagogik qobiliyatlari	2
32	Bolalardagi psixologik muammolar.O‘smir shaxsida axloqiy tushunchalarni tarkib topishi.	2
33	Zamonaviy o‘smirlar va internetga tobelik muammolari.	2
34	O‘smirlarda o‘rtasida bulling muammolari	2
35	O‘smirlarda kiberbulling muammolari	2
36	O‘spirinlik davrida o‘quv faoliyati. O‘spirinlarda kasb tanlash muammolari va echimlar.	2
37	Talabalik davri psixologik xususiyalari	2
38	Etuklik davri va ijodiy faoliyat	2
39	Kattalar ta’limi. Andragogika.	2
40	Uzoq umr ko‘ruvchilarning psixologik xususiyatlari.	2
41	YOsh davrlar psixologiyasi yo‘nalishida olib borilayotgan ilmiy izlanishlar	2
42	Talabalar hayoti va faoliyatini o‘zgartiruvchi asosiy omillar.	2
43	Ta’lim psixologiyasi. Tarbiya psixologiyasi	2
44	O‘qituvchi psixologiyasi. O‘qituvchi, o‘quvchi va mobil telefon. Nomofobiya muammosi va echimlar.	2
45	O‘qituvchining pedagogik qobiliyatlari.O‘qituvchining kasb professiogrammasi.	2
46	Motiv va motivatsiya nazariyalari	2
47	Psixologiyaning rivojlanish tarixi	2
48	Xarakter fiziologik asoslari	2
49	Xarakter borasidagi nazariyalar	2
50	Talantning paydo bo’lishi va rivojlanishi	2
51	Xorij psixologiyasida o’qish motivlarining nazariy tahlili	2
52	O’zbekiston psixologlari tadqiqotlarida motiv va motivatsiya muammosi	2
53	Ontogenezning ilk bosqichlarida insonning psixik rivojlanishiga xos xususiyatlar	2
54	Emotsiya haqidagi psixologik nazariyalar	2
55	Shaxsning irodaviy xususiyatlari va ularning to’zilishi.	2
56	Sharq mutafakkirlarining bola tarbiyasi haqidagi fikrlari (Al Forobiy, Abu Ali ibn Sino, ibn Rashid, G’azzoliy va b.).	2
57	Ilmiy psixologik maktablar (psixoanaliz, bixyevioristik, assotsiativ)	2
58	Turli yosh davrlarida nutq faoliyatining rivojlanishi	2
59	Tizimli o’qitish jarayonida bola tafakkurining rivojlanishi	2
60	Ko’nikma, malaka va odatlarning shakllanishi	2

Kurs bo’yicha jami: 120 soat
Yuqoridagi mavzular asosida o’zlashtiriladigan mavzularning hajmi va salmog’idan kelib chiqib,talabalar yakka tarzda yoki kichik guruh (2-3 nafar talaba) da loyiha tarzida bajarishlari va taqdimot qilishlari tavsiya etiladi. Mustaqil ta’lim mavzusini ochib berishda xorijiy tillardaudio va vediomateriallarni tarjima qilib taqdim etish zarur.
3. Y. Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetensiyalar).
Fanni o’zlashtirish natijasida talaba:
1-modul bo‘yicha
-umumiy psixologiya fanining asosiy tushuncha va terminlarini bilishi, farqlashi va tushuntira olishi lozim.Jumladan, psixik jarayonlar, psixik holatlar, psixologik xususiyatlar haqidagi bilimlarni egallashi ularni tavsiflay ilishi shart;
-umumiy psixologiya fanining mazmuni, mohiyati, psixik taraqqiyot jarayoni, psixik rivojlanishning asosiy xususiyatlarini bilishi va ulardan foydalana olishi;
-talaba shaxsidagi bilish jarayonlar va ruhiy holatlarning yuzaga kelish mexanizmlarini, qonuniyatlarini bilishi, shaxsning tashqi omillar ta’siriga berilishiga doir bilim va ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak.
4. YI.Ta’lim texnologiyalari va metodlari:

• 
  Interfaol keys-stadilar;
  
• 
  mantiqiy fikrlash,tezkor savol-javoblar;
  
• 
  guruhlarda ishlash;
  
• 
  taqdimotlarni olish;
  
• 
  individual loyihalar;
  
• 
  jarayonga asoslangan metod
  
• 
  jamoa bo’lib ishlash va himoya qilish uchun loyihalar.
  

	Baholash usullari	Ekspress testlar, yozma ishlar, og‘zaki so‘rov, prezentatsiyalar.
	Baholash mezonlari	5 baho «a’lo» -umumiy psixologiyasi fanining nazariy masalalariga oid xulosa va qaror qabul qilish; - umumiy psixologiyasi tarixiy taraqqiyot bosqichlari, psixologiya maktablari haqida mustaqil mushohada yurita olish; - umumiy psixologiyasi olgan bilimlarini amalda qo‘llay olish; - umumiy psixologiyasi metodlari mohiyatini tushunish; - umumiy psixologiya fanida mavjud tafakkur,nutq va xotira tushunchalarini o’zlashtirish va aytib berish; - umumiy psixologiyasi dolzarb muammolari haqida tasavvurga ega bo‘lish. 4 baho «yaxshi» - umumiy psixologiya maktablari haqida mustaqil mushohada yurita olish; - umumiy psixologiyasidan olgan bilimlarini amalda qo‘llay olish; - umumiy psixologiyasi metodlari mohiyatini tushunish; - umumiy psixologiyasi dolzarb muammolari haqida tasavvurga ega bo‘lish. 3 baho«qoniqarli» - umumiy psixologiya metodlari mohiyatini tushunish; - umumiy psixologiya tarixida asosiy maktablar, ularning yirik vakillarini bilish, aytib berish; - umumiyr psixologiy dolzarb muammolari haqida tasavvurga ega bo‘lish. 2 baho «qoniqarsiz» - umumiy psixologiya tushunchalari haqida aniq tasavvurga ega bo‘lmaslik; - umumiy psixologiyasi predmeti va vazifalarini bilmaslik.
		Baholash turlari		O‘tkazish vaqti
		Oraliq nazorat yozma ish yoki test shaklida olinishi rejalashtirilgan	2 baho 3 baho 4 baho 5 baho	11 hafta
		Yakuniy nazorat Yozma ish yoki test	2 baho 3 baho 4 baho 5 baho	17 hafta

5. YII.Kreditlarni olish uchun talablar:

• 
  Fanga oid nazariy va uslubiy tushunchalarni to’la o’zlashtirish, tahlil natijalarinto’g’ri aks ettira olish, o’rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish va joriy, oraliq nazorat shakllarida berilgan vazifa va topshiriqlarni bajarish, yakuniy nazorat bo’yicha yozma ishni topshirish.
  

6. YIII. Fan bo‘yicha talabalar bilimini baholash va nazorat qilish mezonlari.

Talabalarning amaliy, seminar va mustaqil ta’lim topshiriqlarini bajarish, shuningdek uning ushbu mashg’ulotlardagi faolligi fan o’qituvchisi tomonidan yuqoridagi “Talabalar bilimini nazorat qilish va baholash mezonlari”ga asosan baholab boriladi.Talabani oraliq nazorat turi bo’yicha baholashda uning o’quv mashgulotlari davomida olgan baholari inobatga olinadi.
Nazorat turilari
Oraliq nazorat: 1-modul Turli test metodlaridan tashkil topgan topshiriqlar
	Oraliq nazorat semester davomida ishchi o’quv dasturining tegishli bo’limi tugagandan keyin talabaning bilim va amaliy ko’nikmalarini baholash maqsadida o’quv mashgulotlari davomida o’tkaziladi.Oraliq nazorat turini o’tkazish va mazkur nazorat turi bo’yicha talabaning bilimini yuqoridagi “Talabalar bilimini nazorat qilish va baholash mezonlari” ga asosan baholash o’quv mashgulotlarini olib borgan professor-o’qituvchi tomonidan amalga oshiriladi.	10-hafta
Yakuniy nazorat:Modullar asosida yagona test
	Yakuniy nazorat turi semester yakunida fan bo’yicha talabaning nazariy bilim va amaliy ko’nikmalarini o’zlashtirish darajasini aniqlash maqsadida o’tkaziladi.Yakuniy nazorat turini o’tkazish va mazkur nazorat turi bo’yicha talabalarning bilimini yuqoridagi “Talabalar bilimini nazorat qilish va baholash mezonlari” ga asosan baholash o’quv mashgulotlarini olib bormagan, tegishli fan professor-o’qituvchilari va soha mutaxasislari orasidan shakllantirilgan, kafedra mudiri tomonidan tashkil etilgan komissiya tomonidan amalga oshiriladi.		Tasdiqlan-gan jadval bo’yicha
7	Asosiy adabiyotlar 1. G‘ozievE.G. Umumiy psixologiya. Toshkent. 2010 2. G‘ozievE.G.Ontogenez psixologiya. Toshkent. “Noshir”nashriyoti 2010 3. David G. Mayers Psychology, USA , 2010. 4. Nemov R.S. Psixologiya. Kniga 1. 2. Psixologiya obrazovaniya. “Vlados”. M.: 2007 5. A.SHamshetova, R.N.Melibaeva, X.Usmanova, I.Haydarov. Umumiy psixologiya. T. 2018 Qo‘shimcha adabiyotlar 6. Ivanov F.I., Zufarova M.E. Umumiy psixologiya. T., 2008 7. Masara Ibuka. Uchdan keyin kech. T-2020. “Akademnashr” 8. ROSIE M. SPIELMAN.Psychology. © 2017 Rice University 9. YUldashev S.R. Ijtimoiy psixologiyadan masalalar to‘plami. T.2012. 10. Karimova V.M. Ijtimoiy psixologiya va ijtimoiy amaliyot T.2000 Axborot manbalari 8. www.expert.psychology.ru 9. www.psycho.all.ru 10. www.psychology.net.ru 11. www.koob.
8	Fan dasturi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi 2020 yil “14” avgustdagi 3-sonli bayonnomasi bilan (418-sonli buyruq) tasqullangan “Umumiy psixologiyasi” fani dasturi asosida tayyorlangan. Ishchi o’quv dasturi Samarqand davlat chet tillar instituti kengashining 2021 yil 27 avgustdagi “1”-sonli bayoni bilan tasdiqlangan.
9	Fan/modul uchun ma’sullar: A.I.Saidov – SamDCHTI, “Pedagogika va psixologiya” kafedrasi mudiri, p.f.n. dots. B.U.Normo‘minov – SamDCHTI, “Pedagogika va psixologiya” kafedrasi stajyor o‘qituvchisi.
10	A.I.Saidov – SamDCHTI, “Pedagogika va psixologiya” kafedrasi mudiri, p.f.n. dots. U.A.Bo‘tayeva - SamDU Psixologiya nazariyasi va amaliyoti kafedrasi, p.f.b.f.d. (PhD)
11	SamDCHTI Xorijiy til va Adabiyoti fakulteti dekani: 2021 yil 27 avgust _____________A.R.Ismailov “Pedagogika va psixologiya” Kafedrasi mudiri: ______________ A.I.Saidov 2021 yil 27 avgust

Tarqatma materiallar.


Topshiriqlar.
1-topshiriq: “Psixologiya” fani bo‘yicha idrok xaritasini tuzish.
2-topshiriq: Psixologiya fanining rivojlanish bosqichlariga blitssavollar tuzish.
3-topshiriq: “Psixologiya fanining asosiy ilmiy tadqiqot metodlari” bo‘yicha “Nima uchun?” texnologiyasidan foydalanib organayzer tuzish
4-topshiriq: Keys-stadi-topshirig.
Tafakkur operatsiyasi.Jadavali asosida savollarga javoblar toppish.

Tafakkur turlari
Tafakkur shakllari
Tafakkur sifatlari
Tafakkur imkoniyatlari

1. 
   Maktabga tayyorlov guruhi bolalari o‘yin vaqtida bir- birini itarishib bir bolani yiqitib yuborishdi. Natijada bolaning qo‘li qattiq og‘rib yig‘lab yubordi. Bu vaqtda tarbiyachi guruhda yo‘q edi.
   

Savol: Bunday vaqtda tarbiyachining birinchi qiladigan ishi nimadan iborat?
Bunday vaziyatlarda tarbiyachiga qanday jazo qo‘llaniladi?
Siz tarbiyachi bo‘lganingizda bolaning ota-onasi- ga vaziyatni qanday tushuntirar edingiz?

2. 
   5 yoshli Sanjar notinch oilada o‘syapti. Otasi, har kuni mast holda o‘g‘li oldida onasini haqorat qiladi, uradi. Bog‘chada rasm mashg‘ulotida Sanjar xunuk bir erkakning rasmini chizdi. Tarbiyachining: «Bu kim?», — degan savoliga: «Bezori...Aroq ichish yomon», — deb javob berdi.
   

Savol: Tarbiyachi Sanjar bilan ishlashda nimalarga e’tibor berishi kerak?


JAVOBLAR:
Maktabgacha (3—6 yosh) davri

1. 
   Bu fikr noto‘g‘ri. Bolada hali hayot tajribasi yo‘q. Lekin xayol (fantaziya) bola hayotida asosiy rol o‘ynaydi. U hamma o‘yinlarga xayolan kiradi. Kattalar bolalarning xayoliy va haqi- qiy harakatlarini nazorat qilib turishlari kerak.
   

2. 
   5—6 yoshli bolalar o‘z oila a’zolarining rasmini chizishni yaxshi ko‘rishadi, yoqtirmagan yaqinlarini xunuk qilib chizadilar.Sanjar bilan ishlashda tarbiyachi juda ehtiyotkor bo‘lishi, garchi ular hukmga (ayblashga) loyiq bo‘lsalar ham ularni yo- monlamasligi kerak.Bu yoshdagi bolalar o‘z yaqinlari haqida- gi o‘zgalar fikriga e’tibor bilan qaraydilar.Bola uchun o‘z yaqinlari doimo yaxshi odamligicha qoladi.
   

Mavzu bo‘yicha test savollari.
1.Psixologiya fani nimani o‘rganadi?

1. 
   psixik faktlar va ularning mexanizmlari qonuniyatlari haqidagi fan
   
2. 
   jon va ruh haqidagi ta’limot
   
3. 
   individual psixologik xususiyatlarni
   
4. 
   inson shaxsi uning psixologik xususiyatlarini
   

2.………………psixikaning eng yuksak darajasi bo‘lib u faqat insongagina xosdir.

1. 
   ong
   
2. 
   amaliy tafakkur
   
3. 
   ongsizlik
   
4. 
   psixika
   

3.Psixoanaliz maktabiga kim asos solgan?

1. 
   Z.Freyd
   
2. 
   K.N Kornilov
   
3. 
   E.Torndayk
   
4. 
   Dj.Uotson
   

4. Shaxs individual xususiyatlaritashkiletuvchilariganimalarkiradi?
a) yo‘nalishlar, temperament, qobiliyat, motivlar, mas’uliyat;
b) yo‘nalishlar, temperament, xarakter, qobiliyat, motivlar, mas’uliyat, ishuslubi, iqtidor, aqliysalohiyat;
c) yo‘nalishlar, temperament, qobiliyat, motivlar, mas’uliyat; ishuslubi, iqtidor, aqliysalohiyat;
d) yo‘nalishlar, temperament, xarakter, motivlar, mas’uliyat; ishuslubi, iqtidor, aqliysalohiyat.


5. Shaxs bilan jamiyat munosabatlarini ifodalovchi yo‘nalishlar:
a) nativizm, empirizm; b) negativizm, empirizm;
c) empirizm, konformizm; d) negativizm, konformizm.


6. Insonfaolliginingnechaturimavjud:
a) ikki xil; b) uch xil; c) to‘rt xil; d) faqat bir xil.


7. Insonfaolliginimujassamlashtiruvchixarakatlarjarayoni:
a) faoliyat; b) faollik; c) xulq; d) xarakat.


8. Illyuziya bu: -
a) Quzgovchilar ta’siriga moslashish
b) O‘ziga ta’sir etib turgan olamni noto‘g‘ri idrok qilish
c) Narsalar obrazining nisbatan turg‘unligi
d) Predmetli yaqqol obrazlarni yaratish


9. Insonning barcha sezgilari qaysi sifatlarga qarab klassifikasiya qilinadi?
a) ekstroseptiv, perseptiv
b) interaktiv, kommunikativ
c)ekstroseptiv, introseptiv, proprioseptiv
d) interoseptiv, perseptiv


10. Eslash deb nimaga aytiladi?
a) Bir marta idrok qilgan materialni esga tushirish
b) Ikki yoki bir necha marta idrok qilgan materialni esga tushirish
c) Ko‘rgan materialni esga tushirish
d) Tasavvurlarimizdagi materialni esga tushirish


11. Tush ko‘rish qaysi psixik jarayonga tegishli:
a) Diqqat, sezgi, idrok b) Xotira, tasavvur c) Tafakkur, nutq d) Xayol


12. Shakliga ko‘ra tafakkur qanday turlarga ajratiladi.
a) Ko‘rgazmali-harakatli, ko‘rgazmali-obrazli
b) Amaliy, nazariy, ixtiyoriy-ixtiyorsiz
c) Konkret, abstrakt, realistik, autistik, intuitiv,diskursiv
d) Reproduktiv, produktiv, vizual, fazoviy


13. Xissiyot deb nimaga aytiladi?
a)Tashki olamdagi narsa va xodisalarga nisbatan bulgan munosabatlarining va undan xosil bulgan ichki kechinmalarimizning ongimizda aks ettirilishiga
b)Odamning extiyojlari, kizikishlari va intilishlari bilan boglik bulgan jarayonga.
c) Axlokiy, intellektual va estetik xislar.
d)Xissiyot – bu psixik jarayon.


14. Xarakter xislatlari qanday turlarga ajratiladi?
a) Axloqiy, emotsional
b) Axloqiy intellektual
c) Axloqiy irodaviy
d) Axloqiy irodaviy emotsional


15. Qaysi qatorda iste’dod tushunchasiga to‘g‘ri ta’rif berilgan
a) Bu kishiga qandaydir murakkab mehnat faoliyatini muvoffaqiyatli mustaqil va orginal tarzda bajarish imkonini beradigan qobiliyatlar majmui
b) Qobiliyatlar yig‘indisidan ularning majmuasidan iboratdir
c) Shaxs ijodiy faolligining eng yuqori darajasi
d) Shaxsning aqliy imkoniyatlari qo‘llanishini ifodalovchi umumiy qobiliyatlar


16. Temperament tushunchasining lug‘aviy ma’nosi qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan
a) Lotincha «aralashma»
b) Yunoncha «qorishma»
c) Yunoncha «aralashma»
d) Lotincha «nisbatlar aralashmasi»


17.Intellekt bu nima?
a) Shaxsning asosiy xususiyatlarini belgilabberuvchi, rivojlantiruvchi jarayondir
b) Odaming ijtimoiy munosabatlarida yaqqol namoyon bo‘ladigan individual xususiyatdir
c) Olingan bilim va qobiliyatlar natijasida erishilgan aqliy individual-psixologik fazilatlar darajasi yoki inson sifati.
d) Shaxsning aqliy imkoniyatlari qo‘llanishini ifodalovchi umumiy qobiliyatlar


18. Psixologiya so‘zining lug‘aviy ma’nosi qanday?

1. 
   yunoncha psyuxe – jon, ruh, logos – fan, ta’limot degan ma’noni anglatadi. 
   
2. 
   lotincha psyuxi – jon, ruh, logos – fan, ta’limot degan ma’noni anglatadi. 
   
3. 
   inglizcha psyuxi – psixika, ruh, logos – fan, ta’limot degan ma’noni anglatadi. 
   
4. 
   yunoncha psyuxe –inson, logos – fan, ta’limot degan ma’noni anglatadi. 
   

19.Shaxspsixologikholatinimalardaifodalanadi?
a) emosiyalar, e’tiqod, ijodiy ruhlanish, qiziquvchanlik, tetiklik, apatiya, bardamlik, ishonchlilik, hayratlanish;
b) emosiyalar, e’tiqod, iroda, mas’uliyat, tetiklik, apatiya, bardamlik, ishonchlilik;
c)emosiyalar, e’tiqod, iroda, qiziquvchanlik, iqtidor, apatiya, bardamlik, ishonchlilik;
d) emosiyalar, e’tiqod, iroda, qiziquvchanlik, tetiklik, aqliy salohiyat, bardamlik, ishonchlilik.


20. Tashqi faoliyat asosida psixik jarayonlarga o‘tish xodisasi:
a) eksteriorizasiya; b) interiorizasiya;
c) refleksiya; d) pertsepsiya.


21. Inson xulq-atvori, yo‘nalishi va faolligini tushuntirib beruvchi psixologik sabablar majmui:
a) motivasiya; b) motiv;
c) shaxsiy dispozisiyalar; d) ehtiyoj.


22. Diqqatga xos bo‘lmagan xususiyat berilgan javobni aniqlang.
a) Jadalligi b) Ko‘chish
c) Xajmi (ko‘lami) d) Analiz


23. Sezgi jarayonini faol (aktiv) ligini tan oluvchi nazariya qanday nom bilan ataladi.
a) Subyektiv nazariya. b) Reflektor nazariya.
c) Evolyusion nazariya. d) Getroziya nazariya.


24. Tafakkurning shunday shakliki, unda narsa va xodisalarga xos eng umumiy va xarakterli xususiyatlar aks etadi:
a) xukm; b) tushuncha;
c) fikr; d) xulosa.


25. Stress so‘zining lug‘aviy ma’nosi?
a) inglizcha stress zo‘riqish deganidir
b) lotincha stress zo‘riqish deganidir
c) yunoncha stress zo‘riqish deganidir
d) Ispancha stress zo‘riqish deganidir


26.Psixologiya faniga stress tushunchasini olib kirgan olim?
a) G.Lebon b) J. Moreno
c) G. Tard d) G. Selye


27. .................. ijobiy hislar bo‘lib, go‘zal predmetlar ular orasidagi munosabatni aks etish bilan ifodalanadi
a) axloqiy hislar b) intellektual hislar
c) estetik hislar d) praksik xislar


28. Qaysi qatorda temperament tushunchasiga to‘g‘ri ta’rif berilgan
a) Odaming ijtimoiy munosabatlarida yaqqol namoyon bo‘ladigan individual xususiyatdir
b) Shaxsning hissiy qo‘zg‘aluvchanligi va umumiy harakatchanligi bilan sifatlanadigan individual xususiyatlar yig‘indisi
c) Shaxsda his-tuyg‘ularning paydo bo‘lishi tezligi va kuchida hamda kishining umumiy harakat-chanligida namoyon bo‘ladigan individual psixologik xususiyatlarning majmuasidir
d) Shaxsning nerv tizimi bilan barqarorlangan individual psixologik xususiyati


29. Qobiliyat borasidagi qaysi nazariya layoqatning inson ichki tuzilishiga bog‘liqligini asoslab bergan?
a) Ikkinchi signallar haqidagi ta’limot
b) Adabiy qobiliyatlar shaxs o‘z faoliyatini o‘zagi sifatida
c) Irsiyat qonunlari ya’ni layoqat tug‘ma irsiy belgilarga asoslanishi
d) Layoqatni miyaning mikrotuzilishi va sezgi a’zolari bilan bog‘lovchi farazi


30. Emosiya so‘zining lug‘aviy ma’nosi?
a) Yunoncha emovere qo‘zg‘atish, hayajonlanish demakdir,
b) Lotincha affectus ruhiy hayajon, shijoat, ehtiros ma’nosini anglatadi
c) Lotincha tonos zo‘riqish, urg‘u berish ma’nosini bildiradi,
d) Latincha emovere qo‘zg‘atish, hayajonlanish demakdir


31. Affekt so‘zining lug‘aviy ma’nosi?
a) Lotincha affectus ruhiy hayajon, shijoat, ehtiros ma’nosini anglatadi
b) Ingliz affectus ruhiy hayajon, shijoat, ehtiros ma’nosini anglatadi
c) Y1unoncha affectus ruhiy hayajon, shijoat, ehtiros ma’nosini anglatadi
d) Grekcha affectus ruhiy hayajon, shijoat, ehtiros ma’nosini anglatadi


32.Sezgi organlari va ularga ta’sir etuvchi stimullarga moslashish bu...
a) sensibilizasiya b) senesteziya
c) adaptasiya d) interoseptiv


33.Illyuziya qaysi psixik jarayonda uchraydi.
a) Sezgi b) Idrok
c) Diqqat d) Tafakkur


34. Ixtiyoriy diqqat asosini nima tashkil qiladi.
a) Faoliyat. b) Ikkinchi signal sistemasi .
c) Birinchi signal sistemasi d) Shaxsni qiziqishni namoyon qiluvchi dominantasi.


35. Qaysi qatorda xotira turi noto‘g‘ri ko‘rsatilgan
a) Ixtiyoriy, mantiqiy b) Ixtiyorsiz, mexanik
c) Emosional, exoik d) Apatik, autistik


36.Inson o‘z diqqatini biron narsa yoki hodisaga uzoq muddat davomida mutassil qaratib tura olishi nima deb ataladi.
a) Diqqatning ko‘lami. b) Diqqatning kuchi va barqarorligi
c) Ixtiyoriy diqqat. d) Irodaviy diqqat.


37.Temperament terminini fanga kiritgan olim?
a) Galen b) Fales c) P.Pavlov d) I.Sechenov


38.Temperamentning fiziologik asosini nima tashkil qiladi?
a) Xarakat kuchi. b) Nerv tizimi
c) Organizmdagi suyuqlikning holati. d) Nerv tizimining xususiyatlari.
39. Psixologikindividualxususiyatlar qaysi variantda to‘g‘ri berilgan?
a) Sezgi, idrok, xotira, xayol, tafakkur
b) Xayol, hissiyot, iroda, diqqat, xotira
c) Qobiliyat, xarakter, temperament,
d) Xotira, qobiliyat, nutq, muloqot tafakkur


40.Hissiy holatlari kuchsiz ifodalanadigan barqaror sekin harakat qiladigan kishilar qaysi tempera-ment tipiga kiradi
a) Xolerik b) Sangivinik c) Flegmatik d)Melanxolik


41.Sezgi – bu:
a) Narsalarning muxim belgi va xususiyatlarini yaxlit aks ettirish
b) Narsa va xodisalarning ayrim belgi va xususiyatlarini, ichki a’zolarda ro‘y beradigan ayrim o‘zgarishlarini aks ettirish
c) Dunyoni umumlashtirib aks ettirish
d) Sezish jarayonida tug‘iladigan xush va noxush tuyg‘ularni aks etgirish


42.Sezgi qanday jarayon: -
a) Murakkab b) Konkret (yaqqol) c) Abstrakt d) Sodda


43. Diqqatning kuchli va barqaror bo‘lishi ko‘proq nimalarga bog‘liq.
a) Diqqatimiz qaratilgan narsaning xususiyatlari va ahamiyatiga
b) Diqqatimiz qaratilgan narsa bilan amalga oshiriladigan faoliyatimizga
c) Nerv sistemasining ayrim xususiyatlariga va odamning ayni chog‘dagi holatiga
d) Diqqatimiz qaratilgan narsaning xususiyatlari, ahamiyatiga va diqqatimiz
qaratilgan narsa bilan amalga oshiriladigan faoliyatimizga bog‘liq


44. Shaxsdagi fikrlash elementlariga yangilik, noyoblik, kaytarilmaslik kushilgandagi tafakkur:
a) amaliy tafakkur; b) nazariy tafakkur;
c) ijodiy tafakkur; d) reproduktiv tafakkur.


45. Topshiriq xarakteriga ko‘ra tafakkur turlari qaysi qatorda ko‘rsatilgan.
a) Ko‘rgazmali-harakatli, ko‘rgazmali-obrazli
b) Amaliy, nazariy, ixtiyoriy-ixtiyorsiz
s) Konkret, abstrakt, realistik, autistik, intuitiv,diskursiv
d) Reproduktiv, produktiv, vizual, fazoviy


46. ”Agar siz tabiatning biror narsasini ravshan tushunib, olishni istasangiz uning o‘ziga juda o‘xshash bo‘lgan narsalardan tafovutini topingiz va uning o‘zidan juda uzoq bo‘lgan narsalar bilan o‘xshashlik topingiz. Ana shunda siz shu narsaning eng muhim hamma belgilarini payqab olasiz demak shu narsani tushunib olasiz” mazkur fikr qaysi tafakkur operasiyasining mazmunini ochib berishga qaratilgan ?.
a) analiz b) sintez c) taqqoslash d) umumlashtirish
47. Qaysi qatorda umumlashtirishning turlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
a) nazariy va amaliy
b)tushunchali va hissiy-konkret
c) o‘xshashlik va umumiylik


48. Sezgilarning asosiy xususiyatlari - bu:
a) Sifati, tezligi, davomiyligi, joylashgan o‘rni
b) Sezgirlik, adaptasiya, sensibilizasiya
c) Fazo, vaqt va harakat
d) Obyektiv olamdagi narsa va hodisalarning bosh miya po‘stida aks etishi


49.Adaptasiya - bu:
a) Qo‘zg‘ovchi ta’siri ostida sezgilarning o‘zgarishi
b) A’zolarning muhitga moslanishi
c) Kuchli qo‘zg‘ovchilar ta’siri ostida sezgilarning zaiflashishi
d) Sezgi a’zolarining qo‘zg‘ovchilar ta’siriga moslashishi


50. Idrokning murakkab turlariga nimalar kiradi?
a) Vaqt, fazo va xarakatni idrok qilish
b) Ko‘rish, eshitish, hid bilish idroki
c) Og‘riqni, muvozanat o‘zgarishini sezish
d) Teri-harakatni idrok qilish


51.Illyuziya bu...
a) Bir nimani his qilib anglash
b) Shaxsning idrok qilish qobiliyati
c) Idrokning shaxsga bog‘liqligi
d) Bor narsani noto‘g‘ri, yanglishib idrok qilish


52. Qaysi qatorda temperament xususiyatlariga to‘g‘ri ta’rif berilgan
a) Bir inson psixik faoliyati tezligini ifodalovchi psixikaning barqaror individual xususiyatlari
b) Odamning ijtimoiy munosabatlarida yaqqol na moyon bo‘ladigan individul xususiyatlar
c) Shaxs faoliyati xulq-atvorining tezligi va hissiy tomonini ifodalovchi shaxsning barqaror xususiyatlari yig‘indisi
d) Hissiy qo‘zg‘aluvchanligi va umumiy harakatchanligi bilan sifatlanadigan individual psixologik xususiyatlari majmuidir.


53. Qaysi qatorda xarakter xususiyatlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan
a) Barqarorligi plastikligi o‘zgaruvchanligi
b) Chuqurligi kuchi va faolligi barqaror va o‘zgaruvchanligi
c) Ahloqiy irodaviy
d) Hissiy-emosional
54.Temperament va xarakter:
a) O‘zaro bog‘liq, ammo aynan bir xil emas
b) Bir biriga tobe bo‘lmagan xususiyatlarga ega
c) Moxiyatiga ko‘ra aynan bir xil xususiyatlarga egadir
d) O‘zaro bog‘liq emas, bir xil xususiyatlarga ega emas


55. Balg‘amning xususiyati badanni sovutib turishdan iboratdir. Mazkur ta’rif qaysi temperament tipiga taalluqli?
a) xolerik b) sangivinik
c) flegmatik d) melanxolik


56. Bilish jarayonlariga nimalar kiradi?
a) apatiya, qiziquvchanlik, hayratlanish, sezgi, idrok, xotira, ishonchlilik, ijodiy ruhlanish
b) sezgi, idrok, xotira, tafakkur, xayol, nutq, diqqat
c) sezgi, tafakkur, temperement, xarakter, qobiliyatlar, iqtidor, intellekt
d) Emosiya, idrok, xayol, nutq, diqqat, xarakter, intellekt, xulq-atvor, ish uslubi


57. Shaxsda bir masala yuzasidan birdaniga bir necha yechimlar paydo bo‘lishini ta’minlaydigan tafakkur turi:
a) divergent tafakkur; b) konvergent tafakkur;
c) ijodiy tafakkur; d) reproduktiv tafakkur.


58. Qora o‘tning xususiyati namlikdir uning vazifasi badan namligini saqlab
turishdir. Mazkur ta’rif qaysi temperament tipiga taalluqli?
a) xolerik b) sangivinik
c) flegmatik d) melanxolik


59. Xarakter so‘zi qanday so‘zdan olingan va qanday ma’noni bildiradi?
a) lotincha, charaktir belgi, nishon – degan ma’noni bildiradi.
b) inglizcha, charaktir yo‘nalish, tamg‘a – degan ma’noni bildiradi.
c) ispancha, insonning sifatlari, – degan ma’noni bildiradi.
d) yunoncha, charaktir belgi, nishon – degan ma’noni bildiradi.


60. Sezgi bu ...
a) Eng oddiy psixik jarayon bo‘lib, narsa va hodisalar o‘ziga xos xususiyatlarini ongimizda aks etishidir
b) O‘tmishdagi voqyea-hodisalarga munosabat
c) Sezgi organlarimizga ta’sir etib ongimizda to‘liq aks etishi
d) Esga tushirish, esda saqlash

Baholash usullari	Ekspress testlar, yozma ishlar, og‘zaki so‘rov, prezentatsiyalar.
Baholash mezonlari	5 baho «a’lo» -umumiy psixologiya fanining nazariy masalalariga oid xulosa va qaror qabul qilish; -umumiy psixologiyasi tarixiy taraqqiyot bosqichlari,psixologiya maktablari haqida mustaqil mushohada yurita olish; - umumiy psixologiyasi olgan bilimlarini amalda qo‘llay olish; - umumiy psixologiyasi metodlari mohiyatini tushunish; -umumiy psixologiyasi asosiy maktablar, ularning yirik vakillarini bilish, aytib berish; -umumiy psixologiyasi dolzarb muammolari haqida tasavvurga ega bo‘lish. 4 baho «yaxshi» - umumiy psixologiyasi tarixiy taraqqiyot bosqichlari, psixologiya maktablari haqida mustaqil mushohada yuritaolish; -umumiy psixologiyasidan olganb ilimlarini amalda qo‘llay olish; - umumiy psixologiyasi metodlari mohiyatini tushunish; - umumiy psixologiyasi tarixida asosiy maktablar, ularning yirik vakillarini bilish, aytib berish; -umumiy psixologiyasi dolzarb muammolari haqida tasavvurga ega bo‘lish. 3 baho«qoniqarli» - umumiy psixologiyasi metodlari mohiyatini tushunish; - umumiy psixologiyasi tarixida asosiy maktablar, ularning yirik vakillarini bilish, aytib berish; - umumiy psixologiyasi dolzarb muammolari haqida tasavvurga ega bo‘lish. 2 baho «qoniqarsiz» - umumiy psixologiyasi muammolari haqida aniq tasavvurga ega bo‘lmaslik; - umumiy psixologiyasi predmeti va vazifalarini bilmaslik.
	Baholash turlari		O‘tkazish vaqti
	Joriy nazorat:
	ma’ruza mashg‘ulotlarda faolligi, muntazam ravishda konspekt yuritishi uchun	2baho 3 baho 4 baho 5 baho	Semestr davomida
	Mustaqil ta’lim topshiriqlarining o‘z vaqtida va sifatli bajarilishi	2baho 3 baho 4 baho 5 baho
	Seminar mashg‘ulotlarda faolligi, savollarga to‘g‘ri javob berganligi, amaliy topshiriqlarni bajarganligi uchun	2baho 3 baho 4 baho 5 baho
	Oraliq nazorat yozma ish yoki test shaklida olinishi rejalashtirilgan	2baho 3 baho 4 baho 5 baho	8hafta
	Yakuniy nazorat Yozma ish yoki test shaklida olinishi rejalashtirilgan	2baho 3 baho 4 baho 5 baho	9 hafta
birinchi mashg‘ulotda mazkur fanga ajratilgan ma’ruza mashg‘ulotlari hamda talaba mustaqil ishi soatlarini aniq yozib oling; adabiyotlar ro‘yxatini oling. fanni yaxshi o‘zlashtirish va o‘rganish uchun imkoniyat darajasida dars qoldirmaslikka harakat qiling; agar dars davomida sizda biror savol tug‘ilib qolsa, uni daftaringizga aniq qilib yozing va o‘qituvchining ma’ruzasi tugashi bilan savolingizni shoshilmasdan so‘rang; fanni o‘rganish uchun falsafa va boshqa zarur fanlarni birgalikda o‘rganishga harakat qiling; darsda faol qatnashishga va bu faolligingiz faqat fanni o‘rganishga qaratilgan bo‘lishiga harakat qiling; fan bo‘yicha joriy va oraliq nazoratlarni dekanat tomonidan belgilangan jadval asosida, o‘z vaqtida topshirishni unutmang; joriy va oraliq nazoratlarga qo‘yilgan savollar tushunarsiz bo‘lsa yoki unga javob bera olmasangiz nazoratdan so‘ng albatta vaqt topib, uni javobini topishga harakat qiling; kutubxonaga a’zo bo‘lgan bo‘lsangiz fanga oid zamonaviy adabiyotlarni olib mutolaa qilishga harakat qiling; internet sahifalaridagi ma’lumotlardan foydalanmoqchi bo‘lsangiz albatta uning ilmiy jihatdan asoslanganligiga e’tibor qiling; qaysi ilmiy adabiyotdan, maqoladan yoki boshqa manbadan qanday ma’lumot olishingizdan qat’iy nazar uning muallifi, nashr etilgan yili va shahrini aniq yozib olishni unutmang; siz o‘qiydigan qaysi fan bo‘lishidan qat’iy nazar, hech qachon, uni yaxshi bilaman, takrorlash shart emas degan xayollarga bormang, iloji boricha fanlarni takrorlab borishga o‘rganing. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI 1. Karimov I.A. O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. – T, “O‘zbekiston”, 2011. 2. Karimov I.A. Asarlar to‘plami.1-19 jildlar. - Toshkent, “O‘zbekiston”, 1996-2011. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimovning BMT Mingyillik rivojlanish maqsadlariga bag‘ishlangan Sammiti yalpi majlisidagi nutqi // Halq so‘zi, 2010 yil 22 sentyabr 3.KarimovI.A. Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo‘shma majlisidagi ma’ruza // Halq so‘zi, 2010 yil 13 noyabr 4.Karimov I.A. Mamlakatimizni modernizatsiya qilish yo‘lini izchil davom ettirish – tarraqiyotimizning muhim omilidir. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining qabo‘l qilinganining 18 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi ma’ruza // Halq so‘zi, 2010 yil 8 dekabr 5.G‘ozievE.G. Umumiy psixologiya. Toshkent. 2010 6.G‘ozievE.G.Ontogenez psixologiya. Toshkent. “Noshir”nashriyoti 2010 7.David G. Mayers Psychology, USA , 2010. 8.Nemov R.S. Psixologiya. Kniga 1. 2. Psixologiya obrazovaniya. “Vlados”. M. 2007 9.A.SHamshetova, R.N.Melibaeva,X.Usmanova, I.Haydarov.Umumiy psixologiya.T.2018 10.Vыgotskiy L.S. Pedagogicheskaya psixologiya., M., 1991 11.Gamezo A. «Atlas po psixologii» Moskva 2001y. 12.Davletshin M. G. «Umumiy psixologiya» T-2000y. 13.Davletshin M.G., Tuychieva S.M. Umumiy psixologiya. Toshkent, 2002. 14.Davletshin M.G. Zamonaviy maktab ukituvchisi psixologiyasi. Toshkent, 1998, 15.Detskaya prakticheskaya psixologiya /pod red. T.D Marsinkovskoy.-M., 2000. 16.Karimova V. M. «Psixologiya» T.SHarq 2002y. 17.Nemov R. S. «Psixologiya» T. 1.M. 1998y. 18.Obuxova L.F. Vozrastnaya psixologiya. M., 2006. 19.Psixologiya. qisqacha izohli lug‘at. Toshkent, 1998 20.Petrovskiy I. V. «Umumiy psixologiya» O‘qituvchi, 1992y G‘oziev E. G‘. «Umumiy psixologiya» Toshkent-2002y. 21.Psixologiya lichnosti. RayMoskvaskiy D.YA. – M., Baxrax-M, 2008. Rыbalko E.F. Vozrastnaya i differensialnaya psixologiya.- L.,1990. 22.Ivanov F.I., Zufarova M.E. Umumiy psixologiya. T., 2008 23.Masara Ibuka. Uchdan keyin kech. T-2020. “Akademnashr” 24.ROSIE M. SPIELMAN.Psychology. © 2017 Rice University 25.YUldashev S.R. Ijtimoiy psixologiyadan masalalar to‘plami. T.2012. 26.Karimova V.M. Ijtimoiy psixologiya va ijtimoiy amaliyot T.2000 Axborot manbalari 1.www.expert.psychology.ru 2.www.psycho.all.ru 3.www.psychology.net.ru 4. XORIJIY ADABIYOTLAR RO‘YXATI

1. Bodrov V. A. Informatsionnыy stress. M, PER SE, 2000.
2.Bondarenko A.F. Psixologicheskaya pomoщ: teoriya i praktika. - M.: Izd-vo "Instituta psixoterapii", 2000. - 368 s.
3.Vasilev I.A., Magomed-Eminov M.SH. Motivatsiya va kontrol za deystviem. Izd. MGU, 1999.
4.Vilyunas V.K. Psixologiya emotsiy, M.,2005.
5.Vilyunas V.K. Psixologicheskie mexanizmы biologicheskoy motivatsii. Izd. MGU, 2002.
6.Vodopyanova N.E., Starchenkova E.S. Sindrom vыgoraniya: diagnostika i profilaktika. 2-e izd. – SPb.: Piter, 2008.
7. Dubrovina I.V. SHkolnaya psixologicheskaya slujba. M., 1991.
8.Izard K. Emotsii cheloveka. M., 2003.
9. Ilin E.P. Psixologiya voli. SPb.: Piter, 2000.
10.Ilin E.P. Emotsii i chuvstva. M., 2008.
11.Karnegi D. Kak zavoevat druzey i okazivat na nix vliyanie. - M.: Progress. 1990.