Qо‘shimcha ta’lim xizmatlarini tashkil qilish va sog‘lom ovqatlanishni tashkil etish Qо‘shimcha ta’lim xizmatlari maktabgacha ta’lim muassasasi tomonidan imkoniyatlardan kelib chiqqan holda bolalar va aholi ehtiyojlariga mos ravishda tashkil etiladi. Qо‘shimcha ta’lim xizmatlari fakultativ hisoblanadi va ularni tashkil qilishda kо‘ngillilar (volontyorlar), ota-onalar va homiylar ishtirok etishi mumkin [12].
Maktabgacha ta’lim muassasalarida sog‘lom ovqatlanishni tashkil etish. Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarni sog‘lom va balanslashtirilgan oziq-ovqat, sifatli tibbiy parvarish bilan ta’minlash lozim. Maktabgacha ta’lim muassasalarining asosiy vazifalaridan biri bolalarning sog‘lom ovqatlanishini, ular sog‘lig‘ini mustahkamlash, kasalliklarning oldini olish xizmatlari bilan ta’minlash, shuningdek, tarbiyalanuvchilarning sog‘lom turmush tarzini shakllantirish uchun sharoitlar yaratishdan iborat.
Sog‘lom, xavfsiz va sifatli ovqatlanishni ta’minlash bо‘yicha vazifalarni hal qilish uchun davlat maktabgacha ta’lim muassasalarida bunday xizmatlarni kо‘rsatish qisman autsorsing shartlari asosida tadbirkorlik subektlariga berilgan.
Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarga tibbiy xizmat kо‘rsatish sifatini oshirish, maktabgacha ta’lim tizimidagi tibbiyot xodimlarining malakasini tizimli oshirish bо‘yicha chora-tadbirlar faol qо‘llanilmoqda.
Shu bilan birga, sog‘lom avlodni tarbiyalash vazifalarini samarali hal qilish maqsadida quyidagi chora-tadbirlarning amalga oshirilishi nazarda tutilmoqda:
1) maktabgacha ta’lim muassasalarini sifatli oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash va yetkazib beruvchilarning narx siyosatiga amal qilishini nazorat qilishning shaffof markazlashtirilgan tizimini yaratish;
2) tayyor taomlarni tayyorlash va maktabgacha ta’lim muassasalariga yetkazib berish uchun ixtisoslashgan umumiy ovqatlanish korxonalarini, jumladan autsorsing asosida jalb qilish;
3) maktabgacha ta’lim tizimida sog‘liqni saqlash xizmatlarining sifatini oshirish, birlamchi tibbiy-sanitariya yordami xizmatlari bilan maktabgacha ta’lim muassasalari о‘rtasidagi о‘zaro hamkorlik mexanizmlarini takomillashtirish;
4) bolalarning maktabgacha ta’lim muassasalaridagi ta’minoti uchun munosib, jumladan, tо‘laqonli, tо‘g‘ri, balanslashtirilgan, sog‘lom ovqatlanish, asoslangan tibbiy kо‘rsatmalarda belgilangan hajm va tezlikdagi, kо‘ngilochar mashg‘ulotlar va bilim olish elementlari mavjud faol о‘yinlar va mashqlardan iborat sharoitlarni yaratish;
5) rivojlanishida jismoniy yoki psixik buzilishlari bо‘lgan bolalarga barvaqt kompleks yordam berish tizimini takomillashtirish;
6) rivojlanishida jismoniy yoki psixik buzilishlari bо‘lgan bolalarda asosiy kompetensiyalarni zaruriy sifat darajasida shakllantirishga erishish, ularning ijtimoiy moslashuvi va jamiyatga integratsiyalashuvini ta’minlash [6].
О‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Maktabgacha ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari tо‘g‘risida» 2017 yil 9 sentabrdagi PQ-3261-son qarorining 3-bandiga muvofiq Toshkent shahrida joylashgan davlat maktabgacha ta’lim muassasalariga tadbirkorlik subektlari tomonidan tayyor ovqatlarni yetkazib berish bо‘yicha eksperiment о‘tkazildi.
Eksperiment jarayonida 60 nafar tadbirkor va 266 ta maktabgacha ta’lim muassasasi ishtirok etib, jami 63760 nafar tarbiyalanuvchini autsorsing usulida (maktabgacha ta’lim muassasasiga tayyor ovqat yetkazib berish yо‘li bilan) ovqatlantirish tashkil etildi. Eksperiment jarayonida tarbiyalanuvchilarning ishtirok etgan 3 358 nafar ota-onasi о‘rtasida о‘tkazilgan sо‘rovnomalar natijalariga kо‘ra, 2 921 nafar (87%) ota-onalar autsorserlar tomonidan tayyorlagan taomlarga ijobiy baho berdi.
Davlat maktabgacha ta’lim muassasalarida tarbiyalanuvchilarni sog‘lom ovqatlantirishni tashkil etish ishlarini yanada takomillashtirish, belgilangan sanitariya qoidalari, normalari va gigiyena normativlariga muvofiq holda ovqatlantirishni tashkil etish orqali bolalarning sog‘lom va barkamol о‘sishini ta’minlash, sog‘lom ovqatlantirishning zamonaviy usullarini joriy etgan holda ta’lim-tarbiya sifati va samaradorligini oshirish uchun keng imkoniyatlar yaratish maqsadida Vazirlar Mahkamasi quyidagicha qaror qildi:
1. О‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Maktabgacha ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari tо‘g‘risida» 2017 yil 9 sentabrdagi PQ-3261-son qaroriga muvofiq Toshkent shahridagi davlat maktabgacha ta’lim muassasalarida tadbirkorlik subektlari tomonidan autsorsing usulida sog‘lom ovqatlantirishni tashkil etish bо‘yicha о‘tkazilgan eksperiment natijalari jamoatchilik va ota-onalar tomonidan ijobiy baholanganligi ma’lumot uchun qabul qilidi.
2. Quyidagilar hujjatlar qabul qilindi:
Davlat maktabgacha ta’lim muassasalarida sog‘lom ovqatlantirishni tashkil etish tartibi tо‘g‘risidagi nizom;
Davlat maktabgacha ta’lim muassasalarida autsorsing usulida sog‘lom ovqatlantirishni tashkil etish tartibi tо‘g‘risidagi nizom;
2019-2021 yillarda davlat maktabgacha ta’lim muassasalarida sog‘lom ovqatlantirishni tashkil etishni takomillashtirish chora-tadbirlari rejasi (3.1-jadvalga qarang):
3.1-jadval.
“Davlat maktabgacha ta’lim muassasalarida sog‘lom ovqatlantirishni tashkil etish tartibi tо‘g‘risida” gi NIZOM
