Samarqand Davla Universiteti

Titrlanadigan kislotalilikni aniqlash.  

O’simliklar  tarkibida  uchraydigan  organik  kislotalar  miqdori  o’simlik  turi, 

navi,  tuproq-iqlim  sharoiti  va  boshqa  omillar  ta’sirida  o’zgarib  turadi.  Organik 

kislotalarni  o’simlik  tarkibidan  ajratib  olish  ularning  suvda,  spirtda  va  efirda 

erishiga asoslangan. 

Ishqor  eritmasi  yordamida  mahsulotni  titrlash  natijasida  aniqlangan  nordon 

moddalar  miqdori  titrlanadigan  kislotalilikni  ifodalaydi.  Mahsulotlarni  bevosita 

titrlash  yoki  filtratni  titrlash  yo’li  bilan  titrlanadigan  kislotalilikni  aniqlandi. 

Titrlash uchun sarflangan ishqor (odatda 0,1 n. li NaOH eritmasi) miqdori biron bir 

kislotaga  (olma,  limon,  uzum)  keltirilgan  holda  hisoblanadi.  Titrlanadigan 

kislotalar  miqdori  mahsulot  kislotaliligini  to’liq  ifoda  etmasada,  amaliyotda 

mahsulot kislotaliligini tavsiflashda yetakchi o’rin egallaydi. 

Namunaning  rN-ini  aniqlash  uchun  unga  tushirilgan  ikkita  elektrodlar 

orasidagi  potensiallar  farqini  aniqlashga  asoslanib  ishlaydigan  universal 

---

ionomerlardan  (EV-74  kabi)  foydalaniladi.  Aniqlanadigan  namuna  qattiq  yoki 

quyuq  konsistensiyali  bo’lsa,  bir  necha  barobar  miqdorda  distillangan  suv 

qo’shiladi.  Ikki  xil  fazali  (masalan,  kompot)  mahsulotlarni  faol  kislotaliligini 

aniqlashda,  ularning  suyuq  fazasidan  foydalaniladi.  Shuni  hisobga  olib  tadqiqot 

ishida 

namunalar 

rN-ni 

aniqlashda 

EV-74 

ionomeridan 

foydalandik 

[9,10,12,14,15,30,31,33,34,39,41].