Samarqand – 2021 Ideal gazlarning termodinamik jarayonlari

6. Politrop jarayon

Tizim (ideal gaz) ning solishtirma issiqlik sig‘imi (c=const) o‘zgarmas bo‘lgan termodinamik jarayon politrop jarayon deyiladi. Jarayon egri chizig‘i politropa deyiladi (6-rasm). Termodinamik jarayon ta’rifidan ko‘rinib turibdiki, asosiy termodinamik jarayonlar: izotermik, izoxorik, izotermik va adiabatik jarayonlar o‘zgarmas sig‘imda kechsa, ular politrop jarayonning xususiy holi bo‘ladi.

Politrop jarayonning issiqlik miqdori jarayon issiqlik sig‘imi c va boshlang‘ich hamda oxirgi holat temperaturalari farqi t₁-t₂ ko‘paytmasi orqali ifodalanishi mumkin.

q=c(t₂ – t₁) va dq=cdt (29)
Politrop jarayonning tenglamasini termodinamikaning birinchi qonuni tenglamasidan keltirib chiqarish mumkin:
dq=cdt= c_pdT –vdp va dq=cdT=c_vdt+pdv
shu tenglamalardan:

(c-c_p) / (c-c_v)= –vdp/pdv

Tenglamaning chap tomonini n deb belgilasak, quyidagini hosil qilamiz:

(c-c_p) / (c-c_v)=n va ndv/v=-dp/p