Samardand davlat universiteti

  Ustoz va shogird odob me‟zonlari.   

O‘zbekiston  xalqlarining  tarixi,  qadriyatlari,  ilm  fan,  madaniyat 

durdonalarini  har  tomanlama  ilmiy  o‘rganish  va  tahlil  etish  muhimdir.  ―Bugun 

bizning  oldimizda  shunday  tarixiy  imkoniyat  paydo  bo‘ldiki,  -  degan  edi 

prezidentimiz  I.A.  Karimov-biz  bosib  o‘tgan  yo‘limizni  tanqidiy  baholab,  milliy 

davlatchiligimiz  negizlarini  aniqlab,  buyuk  madaniyatimiz  tomirlariga  qadimiy 

me‘rosimiz  tomirlariga  qaytib,  o‘tmishdagi  boy  an‘analarimizni  yangi  jamiyat 

qurilishiga tadbiq etmog‘imiz kerak ‖. Shu maqsadda respublikamiz hukumatining 

qator  hujjatlari  Vatanimizning  har  tomonlama  jahon  andozalari  asosida 

rivojlanishiga  qaratilmoqda  jumladan,  yoshlarga  ta‘lim-tarbiya  berishda 

madaniyatimiz,  qadriyatlarimiz  milliy  san‘atimiz  namunalaridan,  ota-bobolarimiz 

tomonidan  yaratilgan  va  butun  jahonga  mashhur  bo‘lgan  ajoyib  san‘ati 

namunalaridan  keng  foydalanishga  katta  ahamiyat  berilmoqda.  Shu  ma‘noda 

Respublika  hukumati  tomonidan  xalq  ta‘limi  tizimini  tubdan  isloh  qilish 

maqsadida 1997 yili ―Ta‘lim to‘g‘risida‖gi Qonun va ―Kadrlar tayyorlash bo‘yicha 

milliy  dastur‖  qabul  qilindi.  Unda  ―O‘zbekiston  Respublikasining  ta‘lim 

---

59 

 

sohasidagi  siyosatini,  umuminsoniy  qadriyatlar,  xalqning  tarixiy  tajribasi, 

madaniyat  va  fan  bobidagi  ko‘p  asrlik  an‘analar  jamiyatning  istiqboldagi 

rivojlanishini hisobga olgan holda yurgiziladi‖ deyilgan. 

Bizning  ilmiy  izlanishlarimiz  shuni  ko‘rsatadiki,  qadimda  ajdodlarimiz 

usta-shogird  an‘analari  asosida  yoshlarga  hunar  o‘rgatish  bo‘yicha  boy  tajribaga 

ega bo‘lanlar. Lekin, biz keying vaqtlarda ajdodlarimizning boy merosidan hamda 

tajribalaridan  to‘liq  foydalana  olmayapmiz.  Shulardan  biri  ustoz-shogird 

an‘analarini chuqur o‘rganmaganligimizdir. 

Ajdodlarimiz tajribalari yoritilgan adabiyotlarni ham yetarli deb bo‘lmaydi. 

Bundan  tashqari  ajdodlarimiz  boy  tajribalarini  hozirda  hunar  o‘rgatilayotgan 

joylarda  chunonchi  oliy  o‘quv  yurtlarida,  o‘rta  maxsus  kasb-hunar  ta‘lim 

muassasalarida, shaxsiy usta-shogird an‘anasi asosida o‘rgatayotgan ustaxonalarda 

ustoz-shogird  odobi  to‘liq  o‘rgatilmasligi  o‘uvchi-yoshlarimizni  axloq-odobga  va 

bilim  darajasiga,  umuman,  ularning  ma‘naviyatini  shakllanishiga  salbiy  ta‘sir 

etayotganligining guvohi bo‘lamiz. 

Shuning  uchun  ajdodlarimiz  qoldirgan  ma‘naviy  merosdan  to‘g‘ri  va 

unumli  foydalanish  chunonchi,  ishlab  chiqarilgan  ―Ustoz  shogird  odobi‖  medali 

asosida  o‘quvchi  yoshlarning  shaxsiy  va  kasbiy  fazilatlarida  quyidagi  nisbiy 

o‘zgarishlar ro‘y beradi; ajdodlarimiz  ma‘naviy  merosiga bo‘lgan hurmat-e‘tibori 

kuchaydi; o‘z ota-onasiga, ustoziga, o‘rtoqlariga, xullas insonlarga bo‘lgan hurmati 

oshadi. Ularning shu hunarni qiyomiga yetkazib o‘rganishlarida asos bo‘lib xizmat 

qiladi. 

―Ustoz shogird odobi‖ mavzui yoritilgan 16 ta ko‘rgazmali quroldan iborat 

to‘plam  oliy  o‘quv  yurtlari,  o‘rta  maxsus,  kasb-hunar  ta‘limi  muassasalar, 

maktablarda  sinfdan,  maktabdan  tashqari  muassasalarda  tashkil  etilgan 

hunarmandchilik  ustaxonalarida  va  boshqa  muassasalarda  foydalanilsa  maqsadga 

muvofiq  bo‘lar  edi.  Ushbu  ustoz  va  shogird  odobi  mezonlarini  ma‘naviyat 

xonalarida, ustaxonalarda, ijodiyot xonalarida devoriy ko‘rgazma sifatida qo‘llash 

maqsadga  muvofiqdir.  U  har  bir  kasb-hunar  o‘rganayotgan  shogirdlarning  yonida 

bo‘lishi lozim. 

---

60