|
1-Maktabgacha ta’lim muassasalarida va oilada ertalabki gimnastikani o‘tkazish metodlari va ularning ahamiyati
2-Uslubiyatlardan foydalanishning ahamiyati
3- Besh yoshdаn olti yoshgаchа boʼlgаn bolаlаr bilаn oʼtkаzilаdigаn boshlаngʼich gimnаstikа mаshqlаri texnikаsi
O`rgatish usullari bolalarning vazifalari, yosh xususiyatlari, ularning tayyorgarligi, mashqlarning murakkabligi va xususiyatiga, mashg`ulotning bosqichiga qarab tanlanadi.
Mashg`ulotning birinchi bosqichida mashqlarni dastlabki o`rganish umuman olganda, bolalarda harakatning to`g`ri tasvirini yaratish uchun amalga oshiriladi.
Shu maqsadda ko`rsatish, tushuntirish va amaliy harakatlardan foydalaniladi.
Bolalarda ko`rish, tasvir, texnikani anglatadigan so`zlar va mushak sezgilari o`rtasida aloqa hosil bo`ladi.
Bolalarda harakat tajribasining ortishi bilan tushuntirishlar ko`proq ketma-ketlikda qo`llaniladi. Qisqa ko`rsatmalar sifatida og`zaki usullar qo`llaniladi.
Maktabgacha yoshda, jismoniy mashqlar bilan shug`ullanishda ular asosan monitor, obraz va syujetlar, ko`rish, eshitish usullaridan foydalanadilar. Og`zaki uslublar ko`rsatmalilik usuli bilan birgalikda qo`llash va bolalarda harakat ko`nikmalarini aniq egallashlariga yordam beradi.
Turli yosh guruhlarida jismoniy mashqlarni o`rgatish usullari nisbatan farq qiladi. Kichik yosh guruhidagi bolalar mashqlarni kattalar yordami bilan amalga oshiriladi. Asta-sekin bolalarning mustaqilligi oshadi va ular kattalar yordami bilan yoki jihozlarni ushlab turish orqali mashqlarni bajaradilar. Bu yoshda, ko`rish qobilyati diqqatga sazovor joylarni egallaydi, bu bolalarni harakatlarni bajarishga undaydi. So`z uslubi asosan bolalarda jismoniy mashqlar qilishda ijobiy munosabatni shakllantirish uchun qo`llaniladi.
Kichik maktabgacha yosh guruhlaridagi bolalar, jismoniy mashqlar bilan shug`ullanishda ular asosan ko`rsatmalilik, taqlid, ko`rish, eshitish usullari foydalanadilar. Og`zaki uslublar, ko`rsatmalilik uslubi bilan birlashtirilsa mashqlar texnikasini aniq o`zlashtirishga yordam beradi.
O`rta va katta guruh maktabgacha yosh bolalarda harakat tajribasining kengayishi bilan og`zaki uslubning (tushuntirishlar, buyruqlar va boshqalar) obrazli ko`rsatish metodi bilan birgalikda yanada samarasi kuchayadi, yanada murakkab ko`rgazmali qurollar (fotosuratlar, chizmalar, filmlar va videoroliklar) ishlatiladi. Mashqlar ko`proq musobaqa shaklida amalga oshiriladi.
Ertalabki gimnastika bolaning oila, maktabgacha ta’lim muassasasida kundalik tartibining majburiy qismidir. Uning kattalar rahbarligida o‘tkazib turilishi bolalarda asta-sekin yoqimli muskul sezgisi, ijobiy emotsiyalar, xushchaqchaqlik kayfiyatini uyg‘otadigan jismoniy mashqlarga nisbatan ko‘nikishni tarbiyalaydi.
Ertalabki gimnastikaning ahamiyati rang-barang: u organizmning hayot faoliyatini yaxshilaydi, uyqudan so‘ng asab tizimini harakatga keltiradi, bedorlikka o‘tish vaqtini qisqartiradi, ijobiy emotsiyalar uyg‘otadi.
Uyqudan so‘ng maxsus tanlangan jismoniy mashqlardan iborat ertalabki gimnastika bolaning butun organizmini asta- sekin faoliyat holatiga jalb etadi. Jismoniy mashqlarni bajarish bosh miya po‘stlog‘i qo‘zg‘aluvchanligini, shuningdek, butun
markaziy asab tizimi faolligini kuchaytiradi. Ko‘rish, eshitish, tayanch-harakat, teri kabi barcha retseptorlardan bosh miyaga keladigan butun impulslar oqimi asab tizimi ish qobiliyatini va organizmning hayot faoliyatini tiklaydi.
Yuqorida aytilganlarning barchasi ertalabki gimnastikaga yoki amaliyotda qabul qilingan gimnastikaga tegishlidir. U bo- laning oilada va internat tipidagi muassasada uyg‘ongan zahoti o‘tkaziladi.
Ertalabki gimnastika to‘g‘ri qomatni tarbiyalashga ta’sir etib, nafas olishni chuqurlashtiradi, qon aylanishini kuchaytiradi, modda almashinishiga yordam beradi.
Ertalabki gimnastika bolalarda diqqatni, maqsadga intiluvchanlikni tarbiyalaydi, aqliy faoliyatning oshishiga yordam beradi, emotsiya va quvonch tuyg‘ularini uyg‘otadi. Bolalarning jismoniy mashqlarning ochiq havoda yoki darcha, derazalari ochiq xonada suv muolajalari (artinish, suv quyish, dush)bilano‘tkazishlarisog‘lomlashtirishgakattasamaraberadi: asab tizimining umumiy holati va funksional imkoniyatlarini yaxshilaydi, uni mustahkamlaydi va chiniqtiradi, qo‘zg‘alish va tormozlanish jarayonlarining muqobillashuviga yordam beradi, modda almashinish reaksiyalarini yaxshilaydi, shamollash va yuqumli kasalliklarga nisbatan immunitet hosil qiladi, bolalarda tetiklik, yengillik, quvonch sezgilarini uyg‘otadi.
Bolalar organizmini chiniqtirish maqsadida suv harorati asta-sekin pasaytirib boriladi; bunda shifokor ko‘rsatmasi asosida har bir bolaga alohida yondashishga rioya qilinadi.
Shunday qilib, ertalabki gimnastika chiniqish muolajalari bilan o‘zaro aloqadorlikda bolaning xushchaqchaq kayfiyatini kun davomida saqlovchi va oshiruvchi muhim, har tomonlama jismoniy-sog‘lomlashtirish jarayoni hisoblanadi.
Besh yoshdаn olti yoshgаchа boʼlgаn bolаlаr bilаn oʼtkаzilаdigаn boshlаngʼich gimnаstikа mаshqlаri texnikаsi
5-6 yosh
Do'stlaringiz bilan baham: |
