Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Синфдан ва мактабдан ташқари ишлар гигиенаси.
Синфдан ташқари 
ишларга жисмоний тарбия ва спорт секцияларида, фан ва ҳаваскорлик тўгарак-
ларида қатнашиш киради, ҳар бир ўқувчи фақат битта тўгаракда қатнашиши 
мумкин. Агар ўқувчи ўз хоҳиши билан иккита тўгаракда қатнашмоқчи бўлса, 
биттаси албатта спорт ёки ҳаваскорлик тўгараги бўлиши керак, акс ҳолда у 
чарчайди ва саломатлиги заифлашади. Тўгарак машғулоти учун ўқувчи ҳафтада 
2-4 соат вақт сарфлаши мумкин. Ҳар бир машғулот вақти 50-60 дақиқадан 
ошмаслиги керак. 

---

50 
Мактабдан ташқари ишларга ижодкорлар уйи, болалар клублари, экскур-
сия ва туристик базалар ёки техниклар, табиатшунослар станциялари ва 
болалар театрларига қатнашиш кабилар киради. 
Ўқувчи фақат битта жамоат ишини бажариши мумкин. Жамоат ишлари 
учун 1, 4-синф ўқувчилари ҳафтада 1-2 соат, 5, 8-синф ўқувчилари 3-4 соат, 9, 
11-синф ўқувчилари 4-5 соат сарфлаши мумкин деб белгиланган. 
Ўқувчиларнинг бўш вақтларини ташкил қилиш.
Бошланғич синф 
ўқувчиларининг кун тартибида 1-1,5 соат, ўрта ва юқори синфларда 1,5-2,5 соат 
бўш вақт ҳисобга олинади. Бу вақт ўқувчи қизиққан машғулоти билан 
шуғулланиши (бадиий китоб, рўзнома ўқиш, телевизор кўриш, радио эшитиш, 
расм чизиш, тикиш, спорт, ҳаваскорлик ва ҳ. к.) мумкин. 
Ўқувчининг дам олиш кунини ташкил қилиш.
Ухлаш, овқатланиш, 
эрталабки гимнастика ва ювиниш вақтлари кун тартибида қандай бўлса, 
шундайлигича қолади. Фақат мактабда ўқиш ва жамоат ишлари билан шуғул-
ланиш вақти ҳисобига ўқувчи очиқ ҳавода сайр қилиши керак. Шароитга қараб 
қайиқда, велосипедда, пийода сайр қилиб дам олиши, чўмилиши, спорт 
ўйинлари ва уй ишлари билан шуғулланиши мумкин. 
Лекин кун бўйи ётиб дам олиши, бир неча соатлаб телевизор кўриши ёки 
аксинча бир неча соат ўйнаб, ҳаддан ташқари чарчаб қолмаслиги керак.