Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти



Download 1,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/183
Sana01.06.2022
Hajmi1,69 Mb.
#625393
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   183
Bog'liq
20-y-Yosh-fiziologiyasi-va-gigiena-oquv-qollanma-A.X.Ortiqov-S-2010y (1)

5. Мактабгача ёш даври.
Бу давр 3 ёшдан то 7 ёшгача давом этади. Ушбу 
даврда билиш жараёнлари (хотира, тафаккур, ижодий фикрлашга ҳаракат) 
жадал ривожланади, скелет суякларининг қотиши ва суяк-мушак тизимининг 
мустаҳкамланиши жадал содир бўлади, боланинг ҳаракатлари анча турли-туман 
ва координацияланган ҳолда содир бўлади, янги туғилган даврдагига нисбатан 
мушакларнинг кучи 4-5 маротаба ошади ва юрак фаолияти сэзиларли даражада 
яхшиланади, миясининг оғирлиги катталашади ва 7 яшар болада 1250 граммни 
ташкил қилади, шартли рефлекторли алоқалар кўп сонли бўлади, шартли 
тормозланиш ривожланади. 
Мактабгача ёшдаги болалар бўйига бир текисда ўсмайди. Аввалига йилига 
4-6 см, 6-7 ёшда 7-10 см гача ўсади ва буни бўйининг биринчи физиологик 
чўзилиш даври деб аталади. 
Болаларнинг вазни ҳам бир хилда кўпаймайди. 4 ёшли боланинг оғирлиги 
қарийб 1,6 кг га кўпаяди, 5 ёшда 2 кг га яқин, 6 ёшга бориб 2,5 кг, яъни ўртача 
ҳисобда йилига 2 кг га кўпаяди. 6-7 ёшга бориб, боланинг оғирлиги 1 яшар-
лигидагига нисбатан 2 баравар ошиши керак. Бу ёшда тери тобора қалин-
лашади, эластиклашади, унда қон-томирлар сони камаяди, у механик 
таъсирларга анчагина чидамли бўлиб қолади. 6-7 ёшгача бўлган болалар тери-
сининг сирти 1 кг вазнга нисбатан ҳисобланганда катталарникига қараганда 
кўпроқ бўлади, шу сабабли улар салга иссиқлаб кетиши ёки совуқ қотиши 
мумкин. 
6. Кичик мактаб ёши даври.
Бу давр 7 ёшдан то 12 ёшгача давом этади. 


38 
Ушбу даврда ўсиш ва скелет суякларининг қотиши давом этади, оёқларнинг 
ўсиши ҳисобига тана пропорциялари ўзгаради, мушаклар жадал ривожланади, 
катта ярим шарлар пўстлоғининг интеграцияловчи роли ортади, тормозланиш 
жараёнлари кучаяди. Жигар, буйраклар, ўпка, юрак ва бошқа аъзолар ҳамда 
тўқималарнинг структуравий ва функционал диференциялашуви якунига этади. 
Тимус безини қайта ривожланиши бошланади. Қалқонсимон без ва гипофиз-
нинг функцияси кучаяди. Жинсий безларнинг гормонал таъсири бошланади. 

Download 1,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   183




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish