Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

D-t 0160-«Transport vositalari»-3 00000 sum K-t 4610-«Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha 
Karimovning qarzi»-3 00000 sum. 
Juraev o‘z kuyilmasini xom-ashyo ko‘rinishida (200000 sum) kiritdi: D-t 0110-«Xom-ashyo va 
materiallar»-200000 sum K-t 4610-«Ustav kapitaliga badallar bo‘yicha Juraevning qarzi»-200000 sum. 

---

213 
Ta’sischilarning Qaroriga muvofiq ustav kapitali miqdori oshishi mumkin. Ustav kapitalining 
oshirilishi ta’sischilarning qo‘shimcha kuyilmalari hiobiga yoki taqsimlangan foydadan ajratma 
qilish hisobiga bo‘lishi mumkin. 
Ba’zi holl ar da MChJga yangi muassis kelib kushlishi mumkin. Bu quyidagi yullar orqali yuzaga 
keladi: 
♦
ustav kapitali ulushini bitta yoki bir necha sherikdan sotib olish yuli bilan; 
♦
qo‘shimcha sarmoya kiritish yuli bilan. 
Biroq har ikkala holatda ham yangi muassisning kelib kushilishi jamiyatning barcha a’zolari 
tomonidan ma’kullanishi lozin. Birinchi holatda sarmoya sotib olingan ulushi oldingi muassis sarmoyasi 
hisobvarag‘idan yangisinikiga o‘tkaziladi. 
Misol. Karimov o‘zining 100000 sumlik miqdordagi ulushini Ergashevga sotdi: D-t 8330-«Ustav 
kapitali Karimov kuyilmasi»-100000 sum K-t 8330-«Ustav kapitali Ergashev qo‘yilmasi»-Yu0000 sum. 
Ikkinchi holatda yangi muassis mavjud sarmoyaga qo‘shimcha sifatida ustav kapitaliga o‘z ulushini 
qo‘shganda muassislar ulushlarining foiz nisbati o‘zgaradi. 
Misol
. 500000 sum miqdorida ruyxatga olingan ustav kapitaliga ega bo‘lgan va muassislari ulushi: 
Karimovniki-60%, Juraevniki 40% bo‘lgan «Bobur» MChJ yangi a’zo Xasanov B.ni jalb etish hiosbiga 
o‘z ustav kapitalini 600000 so‘mgacha oshirishga qaror qildi. Mazkur xrlatda ulushlar nisbati o‘zgaradi 
va quyidagicha ko‘rinishga ega bo‘ladi: 
Karimov-50% (300000/600000); 
Juraev-33,3% (200000/600000); 
o‘asanov-16,7% (100000/600000). 
MChJ ustav kapitali miqdorining ko‘payishi taksimlanmagan foyda hisobidan ham bo‘lishi mumkin. 
Bu xrlatda quyidagicha yozuv qilinadi: D-t 8710-«Hisobot davridagi taksimlanmagan foyda (koplanmagan 
zarar)» K-t 8330-«Paylar va ulushlar». 
MChJda muassis jamiyat tarkibidan chiqishga hamda o‘z ulushini olishga qaror qilganda 
quyidagi provodkalar beriladi: