Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
 
7. Yaroqsiz mahsulot (ish, xizmat) lar va nobudgarchiliklar, kelgusi davr
xarajatlari hisobi
Ishlab chiqarishda buxgalteriyaning asosiy vazifalaridan biri brak hisobiga hamda yarim
 
tayyor 
mahsulot va boshqa moddiy boyliklarning buzilshi, kamomadi natijasida Keladigan nobudgarchiliklarni 
to‘g‘ri hamda o‘z vaqtida aniqlashdan iborat. Brak nobudgarchilik summasi unumsiz xarajatning bir turi 
bulib, u mahsulot tannarxining oshishiga va korxona daromadining kamayishiga olib keladi. Brak 
hisobiga nobudgarchiliklar summasi «Xarajatlar tarkibi to‘g‘risidagi Nizom»ga ko‘ra ishlab chiqarish 
tannarxining «Ishlab chiqarish xarakteridagi boshqa xarajatlar» moddasi tarkibida tannarxga 
qo‘shiladi. 
Ishlab chiqarishda brak deb, 
o‘z sifatiga ko‘ra belgilangan standart va texnik sharoitlarga to‘g‘ri 
kelmaydigan detal hamda yarim tayyor mahsulotga aytiladi. Ishlab chiqarishda brakka yul kuyilgan 
bo‘lsa, bunday mahsulotni kayta ishlash uchun qo‘shimcha xarajatlar talab qilinadi yoki undan umuman 
foydalanish imkoniyati bulmay koladi. Brak ishlab chiqarish o‘z yaroqlilik darajasiga ko‘ra ikkiga 
bo‘linadi: to‘zatshshii mumkin bo‘lgan va to‘zatilishi mumkin bulmagan mahsulotlar. 
Brak topilgan joyiga karab ikki xil, ya’ni inki va tashqi brakka bo‘linadi. Texnik nazorat 
bo‘limining xodimlari bunday mahsulotlarni akt hujjati bilan rasmiylashtiradilar. Brakning kelib 
chiqish sababi, uning aybdori, aybdoridan ushlab qolinadigan mablag‘ va boshqa ma’lumotlar ana shu 
vaqtda ko‘rsatiladi. 
Tuzatilishi mumkin bo‘lmagan brak bo‘yicha asosiy ishlab chiqarish hisobvarag‘i 
ma’lumotlari asosida uning haqikiy tannarxi aniqlanadi. Brak mahsulotning haqiqiy tannarxi hamma 
asosiy xarajatlar va umumishlab chiqarish xarajatlari yigindisidan tashkil topadi. Brak tannarxiga 
quyidagi provodka tuziladi.
Debet 2610-«Ishlab chiqarishdagi brak» hisobvarag‘i