Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти


Молиявий фаолият ва таъминот билан боғлиқ хатарлар



Download 1,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet130/141
Sana20.06.2022
Hajmi1,6 Mb.
#682185
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   141
Bog'liq
22-Инвестицион-лойиҳалар-таҳлили.-Ўқув-қўлланма.-С-2019

Молиявий фаолият ва таъминот билан боғлиқ хатарлар
лойиҳани амалга оширишда асосий хатарлардан биридир. Чунки, 
ҳар қандай лойиҳани амалга ошириш учун энг авволо унинг 
молиявий таъминотини ҳал қилиш керак. Аммо бу масала жуда кўп 
ички ва ташқи омилларга боғлиқ.
 
Ташқи омилларга: 
*
мамлакатда ҳукум сураётган иқтисодий беқарорлик; 
*
инфляция, миллий валютанинг конвертацияси; 
*
бюджет тақчиллиги; 
*
корхоналар ўртасидаги тўлов интизомининг бўзилиши 
оқибатида содир бўлган дебитор ва кредитор қарзларнинг ҳаддан 
зиёд ортиб кетиши, айниқса уларнинг муддати ўтиб кетган 
қисмининг ортиб бориши; 
*
сиёсий вазиятнинг яхши эмаслиги; 
*
банк тизимидаги айрим тусиқ бўлувчи ҳолатлар; 
*
техника, технология, хом-ашё кабиларнинг нархи лойиҳада 
кўзда тутилганига нисбатан ортиб кетиши кабилар. 
 
Ички омилларга:
*
кадрлар тизимининг талаб даражасида шаклланмаганлиги - 
уларнинг молиявий саводининг етишмаслиги; 


217 
*
бошқаришнинг 
энг 
илғор 
усулларидан 
фойдаланиш 
йўлларини билмаслиги 
*
инвестицияга мўлжалланган маблағнинг бошқа мақсадларга 
ишлатиб қўйилганлиги; 
*
шартномани яхши туза олмаганлиги; 
*
харажатларни кўпайтириб юбориб маҳсулотнинг (иш, хизмат) 
таннархини ошириб юборганлиги кабиларни киритиш мумкин.
Лойиҳани амалга оширишда ушбу хатарларнинг бўлиши 
мумкин. Навбатдаги вазифа уларнинг ҳар бирини баҳолаш лозим. 
Агар у ёки бу хатар содир бўлиб қолса у лойиҳада кўзда тутилган 
ишни амалга ошириш учун неча пулга ва қанча вақтга тушишини 
аниқлаш керак. Албатта, бу борадаги иш жуда осон иш эмас. Уни 
амалга ошириш йўллари қисман «Хатарларни аниқлаш усули» 
параграфида кўрсатиб ўтилган.
Лойиҳа таҳлилининг навбатдаги вазифаси шу аниқланган 
хатарларни бартараф қилиш ёки уларнинг олдини олиш йўлларини 
ишлаб чиқишдан иборатдир. Молиявий хатарларнинг ташқи 
омилларини бартараф қилиш учун албатта давлатнинг ислоҳатчи 
ролидан фойдаланиш ҳукумат олдига аниқ таклифларни бериш, 
суғурта тизимидан оқилона фойдаланиш лозим.
Ички 
хатарлар 
бевосита 
инвестиция 
соҳибларига, 
менежерларга кўпроқ боғлиқ. Буларни бартараф қилиш йўллари 
ҳам кадрларнинг билим савиясига, тажрибасига боғлиқ. Уларни 
бартараф қилиш учун: 
*
лойиҳани амалга оширишда уларнинг билим ва савияси 
етарли бўлмаса, албатта, тажрибали мутахассисларни жалб қилиш 
лозим. Уларга тўланган қисман маблағ хатар натижасида 
йўқотилган маблағнинг фақат бир қисминигина ташкил қилиши 
мумкин; 
*
хатарни суғурта қилиш; 
*
лойиҳани амалга оширувчи томонлар билан пухта ишланган 
шартнома тузиш, шартномада кўрсатилган шартларни бажариш, 
уларга қонун деб қараб ўзаро қонун диктатурасига буйсиниш 
кўникмасини ҳосил қилиш; 
*
инвестицияга мўлжалланган маблағ етишмай қолишининг 
олдини олиш учун кафолотли кредит олишни кўзда тутиб қўйиш; 
*
хатарларни келтириб чиқарувчи барча сабабларни ўрганиб 
бориш ва имкон қадар уларнинг олдини олиш каби чора-
тадбирларни амалга ошириш лозим. 


218 
Худди шундай ҳар бир гуруҳ хатарларнинг нимадан 
иборатлигини, пайдо бўлиш сабабларини, уларни баҳолаш ва 
бартараф қилиш йўлларини ишлаб чиқиш лозим. 

Download 1,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   141




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish