Самарқанд давлат тиббиёт университети неврология ва нейрохирургия кафедраси

ШЕГРЕН СИНДРОМИ

• Шегрен синдроми, аутоиммун тизимли бирлаштирувчи тўқималар яллиғланиши бўлиб, ташқи секреция безлари, асосан сўлак ва кўз ёш безлари ва сурункали кечиш билан биргаликдаги патологик жараёнли касалликдир.
• Унинг номи швед офтальмологи, Шегрен номи билан аталиб (1898-1986), у илк маротаба мазкур синдромни тасвирлаб берган

клиникаси

• Шегрен синдроми, фарқли симптомларидан бири, шиллиқ пардалари генерализацияланган қуриши бўлиб, у кўпинча ўз ичига қуйидагиларни олади: ксерофтальмия (қуруқ кўз, кўзлар қуриши).
• Бошланғич даврда беморлар ҳеч – қанақа шикоят қилишмайди, кейинги касаллик прогрессияси даврида, кўзларда нохуш сеззгилар пайдо бўлади. Масалан, куйиш, кесилиш ёки кўзга қум заррачалари тушиши. 2- ксеростомия (қуруқ оғиз, оғиз бўшлиғи қуруқшаб қолиши).
• Сўлак безлари яллиғланиши оқибатида, сўлак ажралиб чиқиши даражаси пасаяди, сурункали паротит, стоматит, кариес ривожлана бошлайди.

Шегрен синдроми қуйидаги емирилишларни ҳам келтириб чиқариши мумкин:

Шегрен синдроми қуйидаги емирилишларни ҳам келтириб чиқариши мумкин:

• тери қуруқшаб қолади.
• Бурун ичида қатлам қобиқлари, пайдо бўлиши, отит, синуситлар, эвстахий трубалари яллиғланиши оқибатида отит ривожланиши.
• Вагина – қичима оғриқ.
• Нафас олиш тизими, трахеобронхитлар.
• Овқат ҳазм қилиш тизимида атрофик секретор етишмовчиликка эга атрофик гастрит, ўт суюқлиги чиқиш йўлларида гипокинетик дискинезия, панкреатит.
• Буйраклар гломерулонефрит.
• Қон айланиш томирлари – рейне синдроми.
• Периферик асаб тизими, полинейропатия, юз ва уч шохли нерви неврити.
• Ҳолсизлик, бўғинлар ва мушаклардаги оғриқ.

муайян тетстларнинг бирлашиши диагноз қўйилишига ёрдам беради

• ANA-профиль (anti-nuclear antibody – антиядровий антителолар). Типик маркерлар SSA/Ro ва SSB/La, улардан SSB/La ўзига хосдир; SSA/Ro кўпчилик жиҳатдан бошқа аутоиммун ҳолатларига ўхшаш, аммо кўпична Шегрен синдроми билан оғриган беморларда кузатилади.
• Ширмер пробаси. У кўз ёш продукциясини баҳолайди. Фильтр қоғози бўлаги. Кўз остига беш дақиқага жойлаштирилади сўнгра, кўз ёш томонидан намланган қоғоз узунлиги ўлчанади. Беш миллиметрдан кам бўлса, Шегрен синдроми тасдиқланади. Шуни эсда тутиш керакки, кўз ёш ажралиши функцияси, ёш ўтган сайин пасаяди. Бунда, худди шундай вазият баъзи бир бошқа бузилишлар оқибатида кузатилиши мумкиндир.
• Сиалометрия. Биринчидан: аскорбин кислотаси стимуляцияси пайтида нормада 5 дақиқада, тахминан 2,5-6,0 мл сўлак ажралиб чиқади. Иккинчиси: сўлакнинг ноостимуляцион йиғилиши. Бемор 15 дақиқа ичида, пробиркага сўлагини йиғади. 1,5 мл дан паст даража, ижобий натижа ҳақида гувоҳлик беради.